Η ελληνική αποστολή ετοιμάζει να πάρει μαζί με τις βαλίτσες της... προτάσεις για φοροελαφρύνσεις και αποδέσμευση από τον σφιχτό εναγκαλισμό της μνημονιακής πολιτικής όμως οι τροϊκανοί δεν κάνουν ούτε βήμα πίσω όσο η Αθήνα καθυστερεί τις μεταρρυθμίσεις για τις οποίες έχει δεσμευτεί.
Του Μάριου Χριστοδούλου
Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου ξεκινά στο Παρίσι ο νέος κύκλος αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας. Κυβέρνηση και τρόικα προσέρχονται με διαφορετική ατζέντα.
Η ελληνική αποστολή, με επικεφαλής τον υπουργό Οικονομικών Γκίκα Χαρδούβελη, μεταβαίνει στη γαλλική πρωτεύουσα έχοντας στις βαλίτσες της… προτάσεις για τη μείωση των συντελεστών σε βασικές κατηγορίες φόρων, όπως είναι ο ΕΝΦΙΑ, η εισφορά αλληλεγγύης και ο ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης αλλά και ο ΦΠΑ. Πρόκειται για φόρους που μέσα στην κρίση έχουν συντρίψει τους φορολογούμενους και έχουν οδηγήσει στην ανέχεια χιλιάδες νοικοκυριά.
Οι φοροελαφρύνσεις, όμως, και η απεξάρτηση από το Μνημόνιο είναι επιθυμία της κυβέρνησης -στην ευθεία προς τις εθνικές εκλογές- και όχι των δανειστών .
Η τρόικα, σκληρή και άτεγκτη, όπως πάντα, δεν πρόκειται να κάνει ούτε βήμα πίσω όσο η Αθήνα καθυστερεί με τις μεταρρυθμίσεις και δεν υλοποιεί τα υπεσχημένα.
Τα επιχειρήματα περί υψηλής ανεργίας που επικαλείται η ελληνική πλευρά αφήνουν παγερά αδιάφορους τους δανειστές, που δεν συγκινούνται με τις στρατιές των ανέργων και την οικονομική εξαθλίωση του παραγωγικού ιστού της χώρας.
«Οσο η Ελλάδα λαμβάνει βοήθεια από την τρόικα, θα πρέπει να τηρεί τις δεσμεύσεις της» είναι το μήνυμα που στέλνουν οι πιστωτές δύο εβδομάδες πριν ξεκινήσουν οι νέες διαπραγματεύσεις, τις οποίες το Μαξίμου προσπαθεί να υποβαθμίσει, λες και η χώρα έχει «θεραπευτεί» από τις δημοσιονομικές της πληγές· λες και η απειλή από το χρέος των 321 δισ. ευρώ έχει με μαγικό τρόπο εξουδετερωθεί και η Ελλάδα μπορεί από μόνη της να καλύψει το χρηματοδοτικό «κενό» των 11 δισ. ευρώ τη διετία 2014-2015.
Τα «αγκάθια»
Κατόπιν τούτων τα «αγκάθια» της νέας διαπραγμάτευσης είναι αρκετά και όπως εικάζουν αρμόδιοι παράγοντες πιθανόν να είναι ακόμα μεγαλύτερα εφόσον αυτά συνδυαστούν και με τις αποφάσεις που θα ληφθούν για ελάφρυνση του χρέους.
Αξιωματούχοι από τις Βρυξέλλες θεωρούν ότι τα περιθώρια για τη μείωση του δυσθεώρητου αυτού μεγέθους είναι περιορισμένα και το μόνο δώρο-βοήθημα που μπορεί να αποσπάσει η ελληνική κυβέρνηση είναι ένα σταθερό επιτόκιο αντί του κυμαινόμενου που ισχύσει τώρα για την εξόφληση των δανείων που έχουν ληφθεί από τον μηχανισμό στήριξης.
Είναι ένα από τα σενάρια που συζητιούνται πίσω από τις κάμερες και τα φώτα της δημοσιότητας, όταν μπροστά ακούγονται προτάσεις για επιμήκυνση έως και 50 χρόνια του δανείου διάσωσης των 180 δισ. ευρώ που έλαβε η χώρα μας από την ευρωζώνη και για μείωση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης.
Να σημειωθεί ότι η επέκταση της ωρίμανσης των δανείων διάσωσης είναι ένα παλιό σενάριο το οποίο τροφοδοτείται εδώ και αρκετό χρονικό διάστημα από τις Βρυξέλλες σε αντίθεση με την Ουάσινγκτον και το ΔΝΤ που γέρνουν προς ένα νέο «κούρεμα».
Κεφαλαιώδες ζήτημα για τους δανειστές είναι «το πώς θα αντεπεξέλθει η Ελλάδα στους νέους ισχύοντες όρους», καθώς το σχέδιο της επιμήκυνσης είναι πιθανόν να συνοδευτεί και από ένα νέο δάνειο, το ύψος του οποίου σε κάθε περίπτωση και δεδομένων των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας δεν μπορεί να είναι μικρότερο των 10 δισ. ευρώ.
Οι εκατοντάδες δεσμεύσεις του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής οι οποίες δεν εφαρμόστηκαν, όπως προβλεπόταν, πριν από το καλοκαίρι και τα δύσκολα μέτρα που πρέπει να ληφθούν το επόμενο τετράμηνο είναι τα βασικά σημεία αναφοράς για τους δανειστές. Για την κυβέρνηση, συνθέτουν ένα νέο εκρηκτικό «πακέτο» δράσεων.
Τα στελέχη της τρόικας, στις τηλεδιασκέψεις που είχαν με τον κ. Χαρδούβελη, εξέφρασαν ήδη -σύμφωνα με πληροφορίες- την ανησυχία και τον προβληματισμό τους για το αλαλούμ που επικράτησε με τον νέο φόρο.
Εδειξαν ότι δεν θα αφήσουν κανένα περιθώριο χαλάρωσης, σε κανένα πεδίο, ζητώντας διευκρινίσεις τόσο για τα φορολογικά ζητήματα όσο και για τα εργασιακά-ασφαλιστικά θέματα από τους αρμόδιους υπουργούς.
Τα κυριότερα μέτωπα που καλείται να διαχειριστεί η κυβέρνηση εν όψει της νέας αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος, η οποία ξεκινά στις 3, 4 και 5 Σεπτεμβρίου στο Παρίσι, συνοψίζονται στα εξής:
1 Προϋπολογισμός 2015 και νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα: το συγκεκριμένο πακέτο περιλαμβάνει τέσσερα «αγκάθια»:
• Την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού του 2015, ύψους 2 δισ. ευρώ σύμφωνα με την τριμερή, και της αντίστοιχης «τρύπας» τού 2016, ύψους 1,7 δισ. ευρώ.
• Την εφαρμογή των δικαστικών αποφάσεων για την «αποκατάσταση» των αποδοχών των ενστόλων και άλλων κατηγοριών ειδικών μισθολογίων, από τις οποίες εκτιμάται ότι προκύπτει «τρύπα» έως 1 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό.
• Την επέκταση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, που η κυβέρνηση επιδιώκει να είναι μειωμένη κατά 50% το 2015 και να εξαλειφθεί πλήρως από το 2016.
• Την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού που, κατά το ΔΝΤ, εντοπίζεται στο β' εξάμηνο του 2015 και φτάνει τα 12,6 δισ. ευρώ. Το ζήτημα αυτό συνδέεται άμεσα με τη διαπραγμάτευση για την περαιτέρω απομείωση του χρέους και με την έκβαση των stress tests των τραπεζών.
2 ΕΝΦΙΑ: οι αστοχίες και τα σφάλματα στον υπολογισμό του νέου φόρου δεν προκάλεσαν μόνο αναστάτωση σε εκατομμύρια φορολογουμένους, αλλά δημιούργησαν έναν πρόσθετο ισχυρό πονοκέφαλο για την κυβέρνηση, η οποία αφενός πρέπει να διορθώσει τα λάθη και να αποκαταστήσει τις αδικίες, χωρίς να υπάρξουν αποκλίσεις από τον εισπρακτικό στόχο των 2,65 δισ. ευρώ, και αφετέρου βρίσκεται ξανά αντιμέτωπη με την κριτική της τρόικας. Η τριμερής είχε εξαρχής εκφράσει επιφυλάξεις για τον καινούργιο φόρο και είχε εκ προοιμίου ζητήσει επανεξέταση των εξαιρέσεων από αυτόν το φθινόπωρο. Η συζήτηση για το θέμα αυτό θα ξεκινήσει με δυσμενέστερους για την ελληνική πλευρά όρους ύστερα από τις τελευταίες εξελίξεις, καθώς η τρόικα αναμένεται να εμφανιστεί πιο δύσπιστη για την επίτευξη των φετινών δημοσιονομικών στόχων.
3 Νέο μισθολόγιο στο Δημόσιο: θα πρέπει να διαμορφωθεί ώς το τέλος Οκτωβρίου, για να τεθεί σε εφαρμογή από το 2015, και θα λαμβάνει υπόψη την απόδοση του προσωπικού. Προβλέπεται ακόμα διεξοδική εξέταση όλων των μη μισθολογικών παροχών, όπως έξοδα ταξιδιού, αποζημιώσεις κ.λπ., ώστε να ευθυγραμμιστούν με τα βέλτιστα πρότυπα των κρατών-μελών της Ε.Ε.
4 Αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα: αυτές θα στηριχτούν σε αναλογιστικές μελέτες, οι οποίες απαιτείται να ολοκληρωθούν μέχρι τον Σεπτέμβριο. Παράλληλα, προβλέπεται η κατάργηση των τελευταίων φόρων υπέρ τρίτων που χρηματοδοτούν κύρια ασφαλιστικά ταμεία με νόμο που θα ψηφιστεί τον Νοέμβριο.
5 Ομαδικές απολύσεις: νέα αξιολόγηση του πλαισίου για τις ομαδικές απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα και των αλλαγών στον συνδικαλιστικό νόμο.
6 Αναδιοργάνωση του συστήματος κοινωνικών επιδομάτων: από το 2015 προβλέπεται η κατάργηση των περισσότερων υφιστάμενων κοινωνικών επιδομάτων και παροχών και η ένταξή τους σε ένα ενιαίο επίδομα φτώχειας που θα ονομαστεί «ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα» και θα καταβάλλεται μόνο σε όσους έχουν ετήσιο πραγματικό ή τεκμαρτό εισόδημα μέχρι 4.800 ευρώ.
7 Μεταρρυθμίσεις: μία πρώτη αξιολόγηση της απόδοσης των παρεμβάσεων που έγιναν πρόσφατα σε γάλα, φάρμακα, ψωμί, κυριακάτικη λειτουργία των καταστημάτων, κλειστά επαγγέλματα.
8 ΦΠΑ: μεταρρύθμιση του συστήματος του ΦΠΑ με στόχο τον εξορθολογισμό των συντελεστών και την απλούστευση της διαχείρισης. Η υποχρέωση αυτή κρύβει μεγάλες ανατροπές στο σημερινό καθεστώς των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε ακριτικές περιοχές και νησιά του Αιγαίου κ.λπ.
9 Φοροαπαλλαγές: «ψαλίδι» και στις τελευταίες φοροαπαλλαγές που βρίσκονται σε ισχύ για διάφορα φυσικά πρόσωπα.
10 Φοροδιαφυγή: θέσπιση νόμου που θα διευρύνει τον ορισμό της φορολογικής απάτης και της φοροδιαφυγής ώς το τέλος Σεπτεμβρίου.
Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, σε αυτό το «μπρα ντε φερ» θα κατεβεί με το χαρτί του πλεονάσματος για να διεκδικήσει:
Μείωση κατά 50% της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης την προσεχή χρονιά, εφόσον καταστεί –όπως όλα δείχνουν– αναπόφευκτη η παράτασή της, δεδομένου ότι κανονικά το μέτρο λήγει φέτος.
Μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης.
Διατήρηση του ΦΠΑ στην εστίαση στο 13%.
Αύξηση των δόσεων στις 100 για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς το Δημόσιο.
εφημερίδα των συντακτών
Τα θέλω της κυβέρνησης δεν συγκινούν τους δανειστές
Φωτογραφικό υλικό
