Καλό ταξίδι Σίουρε...Του Μανώλη Δημελλά

Αν οι ψυχές παραμένουν και τριγυρνούν στον δικό μας, γερασμένο κόσμο, είναι δεδομένο ότι ο πρόσφατα μεταστάς Μανώλης, ο γνωστός "Σίουρος", θα μας παρατηρεί, θα στοχάζεται τις αδυναμίες μας.

Δεν θα σταματά να λογαριάζει, μήπως και μπορέσει να ανοίξει δρόμους, σε όλους εμάς, τους αδιόρθωτους γκρινιάριδες.

Ο Καρπάθιος παρέδωσε το δανεικό, έτσι κι αλλιώς, σώμα του, αλλά άφησε πίσω μια σπουδαία κληρονομιά ανθρώπινης δημιουργίας και έναν ακούραστο, καθημερινό αγώνα βιοπάλης.

Βαφτισμένος Μανώλης, όμως η ξεκάθαρη, ντρέτα στάση του, στις ανθρώπινες σχέσεις, του έδωσαν ένα άλλο όνομα, ένα παράξενο παρατσούκλι, για όλους ήταν ο Σίουρος.

Και ήταν τόσο καθοριστικό, που με αυτό μεγάλωσε και πορεύτηκε όλα τα χρόνια του. Σίουρος, γιατί ο λόγος του ήταν δεδομένο, σαν βαρύ συμβόλαιο. Δεν είχε ανάγκη από σφραγίδες, χαρτιά και υπογραφές, φτάνει να έδινε τα χέρια, για κάποια υπόθεση ή να χρεωνόταν μια υποχρέωση και δεν υπήρχε κάτι στον κόσμο που μπορούσε να αλλάξει τον σί(γ)ουρο λόγο του.

Γεννημένος στο Απέρι Καρπάθου το Μάρτη 1916.

Γονείς του ήταν η Ευδοξία Νικολάου Χαλκιά και ο Γεώργιος Νικολάου Διακονής , μετέπειτα Διακίδης.

Είναι το δεύτερο κατά σειρά παιδί από τα τέσσερα της οικογένειας, Νικόλαος , Μανώλης , Αντώνης , Μαρία και κατοικούσαν στο πατρικό τους σπίτι στην συνοικία Μωροούς στο Απέρι.

Ο ίδιος όταν μου περιέγραφε τα δύσκολα παιδικά του χρόνια, δεν είχε ίχνος μιζέριας και κακομοιριάς. Μπορεί να ήταν φτωχικά, όμως δεν ήταν καθόλου πεινασμένα. Δεν σταμάτησε να δουλεύει, να αγωνίζεται αξιόμαχα για την επιβίωση της φαμίλιας. Πρώτη δουλειά του μικρού Μανώλη ήταν ταχυδρόμος. Μετέφερε το σάκο με τα γράμματα από τα Πηγάδια στο Απέρι και έπειτα μέσα στο καφενείο του Τσαγκάρη φώναζε ονόματα και μοίραζε τα γράμματα, έτσι έπαιρνε για ρεγάλο ένα γρόσι. Όλα αυτά σε ηλικία μόλις οκτώ ετών, στο μακρινό, τόσο άγνωστο για εμάς 1924.

Τα επόμενα, Ιταλικά χρόνια της Καρπάθου, ο Σίουρος εργάστηκε στα κτήματα του Απερίου. Μαζί με τον αδελφό του όργωναν χωράφια με τα ζευγάρια ζώων που είχαν, ενώ η οικογένεια του είχε νοικιάσει τμήμα από τους κάμπους της Παναγίας.

Μέσα στον πόλεμο ο Σίουρος είναι εικοσιπεντάχρονο παληκάρι, που κάνει ακόμη και τον κουρέα στο Απέρι.

Πρώτη δουλειά που απέφερε ένα καλό κομπόδεμα ήταν τα ασβεστοκάμινα, που έκαμε στην Ελληνική πια, Κάρπαθο.

Ήταν τα χρήματα που ο Σίουρος δάνεισε σε γνωστό συντοπίτη και αγόρασε το πρώτο του καϊκι. Λίγο μετά το 1950, με την επιστροφή των χρημάτων, αποφάσισε να ανοίξει το πρώτο ξυλουργείο στην Κάρπαθο.

Την τέχνη του μαραγκού- ξυλουργού, την έμαθε από τον μάστορα Φραγκιό Νικολάου Πρωτόπαπα , πατέρα της Κωκονιάς Πετρίτη, στα 1930- 1933, τότε που έφτιαχναν τα Διοικητήρια οι Ιταλοί και αρκετοί μαστόροι δούλεψαν εκεί.

Μετά πήγε και δούλεψε με τον μάστορα Μιχάλη Αναστασιάδη – Τσαπούκη , που ήρθε από την Αθήνα το 1935 γνωστό και άριστο επιπλοποιό και ξυλογλύπτη της εποχής, που είχε κατασκευάσει το τέμπλο στην Ορθόδοξη εκκλησία στην Αυστραλία. Μαζί έφτιαξαν και την εσωτερική ξύλινη σκάλα του σπιτιού της Φωτεινής Ηλία Μακρή αρχοντικό των Πηγαδίων.

Το 1952 έφερε τα πρώτα ξυλουργικά μηχανήματα, πετρελαιοκίνητα με ιμάντες, άνοιξε το πρώτο εργοστάσιο στη Κάρπαθο. Τα μηχανήματα εγκαταστάθηκαν στο σπίτι της Ερνιάς Παπαδιάς – Καλλιόπης Σκούλλου, της Αμερικάνας, που την περίοδο του πολέμου οι Γερμανοί χρησιμοποιούσαν το χώρο για κινηματογράφο. Μάλιστα διάλεξε και το μάστορα στο εργοστάσιο του, τον τεχνίτη Κοσμά Αλέκου Γιαλλουράκη, από την Ρόδο και δούλεψε μαζί του περίπου τρια χρόνια.

Το έτος 1957 το ξυλουργείο του μετεφέρθη στην παράγκα της Φανίτσας Φραγκιού Σακελλαρίδη , δίπλα στους Αγίους Αποστόλους στο Κονάκι .

Ήταν τέτοιο το πάθος, το μεράκι για τα ξυλουργικά, που έφτασε να πραγματοποιήσει ολόκληρο ταξίδι στη Τουρκία, το 1974, με σκοπό να αγοράσει ξυλεία για τις κατασκευές του.

Το 1955 παντρεύτηκε τη Ζωή Ηλία Λιονταρή και μάλιστα την ίδια ημέρα παντρεύτηκε και ο αδελφός του Αντώνης με τη Ρηγοπούλα Ηλία Καρακατσάνη . Ο διπλός γάμος έγινε στη Μέσα Βρύση και κράτησε τρία μερόνυχτα. Η οικογένεια Διακίδη ακόμη αναζητά το φίλμ που τράβηξε ο Παπαγεωργίου με μια από τις πρώτες βουβές κινηματογραφικές κάμερες που έφταναν από την Αμερική στο νησί. Κρίμα, η τεχνολογία δεν ήταν ακόμη προσιτή, έτσι δεν έχουμε ζωντανές τις μαντινάδες που σίγουρα θα είπε ο γερός μαντιναδόρος Υψηλός, και οι υπόλοιποι καλεσμένοι στο τρικούβερτο γλέντι.

Ο Μανώλης και η Ζωή Διακίδη απέκτησαν πέντε παιδιά .

Τον Γιώργο που παντρεύτηκε την Νίκη Παντελή Καμπουράκη, την Ευδοξία ή Σούλα σύζυγο Φραγκίσκου Νικολάου Μπέρτου,

την Μαρία σύζυγο Ιωάννη Μιχαήλ Χαροκόπου, τη Ρηνούλα

και τη Σεβαστή σύζυγο Δημητρίου Ιωάννου Ζαννάκη.

Ο Σίουρος δεν σταματά εδώ τις επιχειρηματικές δράσεις του, ήταν το 1962, όταν ξεκίνησε  το πρώτου λατομείο στους Πλάκους Κολυμβήθρας στην περιοχή του Απερίου.

Όμως η επόμενη κίνηση του αλλάζει την επαγγελματική πορεία του και αποδεικνύει το άγρυπνο πάθος για κενοτομία στην επαγγελματική πορεία του.

Ήταν το 1965 που άνοιξε τον πρώτο σταθερό κινηματογράφο πάνω στο νησί. Στο κέντρο των Πηγαδίων, στο οικόπεδο που σήμερα βρίσκεται το ξενοδοχείο "Oceanis", σε μια τεράστια για την εποχή αίθουσα χωρητικότητας 240 καθισμάτων κάθε Τετάρτη και Κυριακή πραγματοποιούσαν προβολές ταινίων. Ο Σίουρος ταξίδεψε στην Αθήνα και συνεργάστηκε με την εταιρία "Δαμασκηνός-Μιχαηλίδης" διάλεγε ταινίες για "όλη την οικογένεια" και δίχως να το πολυκαταλάβει γαλούχησε το Ελληνικό αίσθημα, την κουλτούρα και τις αξίες των Καρπάθιων. Στην μεγάλη κινηματογραφική αίθουσα αναπτύχθηκαν και άλλες καλλιτεχνικές δράσεις, όπως οι ζωντανές μουσικές βραδιές, από το πρώτο Καρπάθικο συγκρότημα με τον Γιάνακα και τον Νικόλα Χρυσοχόο. Επίσης συνεργάστηκε με τους πλανόδιους κινηματογραφιστές της εποχής και μοιραζόταν τα έξοδα ενοικίασης και αποστολής των ταινιών, Ιωάννη Β. Χρυσαφίνη και τον Ματθαίο Μανουσάκη.

Πόσα ειδύλλια, πόσοι κρυφοί έρωτες, να αναπτύχθηκαν κάτω από το πανί του κινηματογράφου, ποτέ δεν θα μάθουμε τα μυστικά της σκοτεινής αίθουσας του Σίουρου που για δώδεκα χρόνια, μέχρι το 1977, διασκέδαζε, ψυχαγωγούσε και μόρφωνε τους θεατές Καρπάθιους.

Στις άλλες επιχειρήσεις του δεν σταματούσε να δουλεύει.

Ήταν το 1970, που μετεγκαταστάθηκε δίχως συνεταίρους, στην Χοχλακιά του Απερίου, ανέπτυξε το δικό του λατομείο. Ταξίδεψε μάλιστα μέχρι το Βέλγιο και φιλοξενήθηκε από τον συμπατριώτη μας, τον Ολυμπίτη Γιάννη Καρανικόλα, για την αγορά των αναγκαίων μηχανημάτων. Εξόπλισε την επιχείρηση με δύο σπαστήρες τρεις φορτωτές και δύο φορτηγά, εκεί δούλεψε την εξόρυξη της καρπάθικης πέτρας μέχρι το 1982.

Η κόρη του Ζωή Διακίδη-Μπέρτου, γράφει και μας συγκινεί:

"Ευτύχησε να περάσει ήρεμα και ευτυχισμένα χρόνια στο πλάι της αγαπημένης του συζύγου Ζωής να εισπράξει την αγάπη και το σεβασμό των πέντε παιδιών του και των δέκα εγγονιών, και την μεγάλη χαρά και ικανοποίηση που αξιώθηκε να δει έξι από αυτά φοιτητές και φοιτήτριες σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα .

Το σπίτι του παρέμενε και θα παραμένει πάντα ανοικτό να δέχεται συγγενείς και φίλους να αναπολούν όμορφες οικογενειακές στιγμές και να θυμίζει ότι σαν σύζυγος , πατέρας , παππούς και συγγενής υπήρξε αναντικατάστατος

Πλήρης ημερών έφυγε από κοντά μας με διαύγεια μυαλού, δίνοντας μας απλόχερα τις συμβουλές και τις ευχές του.

Με σεβασμό στη μνήμη του θα τηρούμε και θα ακολουθούμε

τις συμβουλές του συνεχίζοντας επάξια το όνομα και το ακέραιο του χαρακτήρα του, χρυσή κληρονομιά στα παιδιά και τα εγγόνια του".

Είναι αλήθεια, άνοιξα την πόρτα του ξενοδοχείου "Oceanis" σαν να είχα κάποιο προγραμματισμένο ραντεβού, σαν να με περίμεναν. Ο Σίουρος και η γυναίκα του Ζωή περίγραφαν τα περασμένα και έδιναν συμβουλές για τα δύσκολα μελλούμενα. Έμοιαζε σαν συγγενής από αίμα, δεν χαριζόταν με ψεύτικες κουβέντες, ούτε ήθελε να κοροϊδέψει, για να φανεί καλός παππούς. Ξεκάθαρος, πηγαίος αυθεντικός και πάνω από όλα είχε τα μάτια ανοιχτά και το μυαλό δούλευε σε χίλιες στροφές.

Έτσι θα θυμάμαι τον Σίουρο, που είχα την ατυχία να τον προλάβω στα μεγάλα του, είμαστε από τις άτυχες γενιές, που πνιγόμαστε σε μια κουταλιά νερό και τι κρίμα, δεν ερωτευτήκαμε ένα αστέρι, στα σκοτεινά μέσα στον κινηματογράφο του.

Αντίο Σίουρε...μας δίδαξες το τρόπο να ανοίγουμε μεγάλους δρόμους, λεωφόρους πάνω στα κατσάβραχα και αυτό δεν γίνεται, δεν μπορεί να ξεχαστεί.


 
Manolis Dimellas