Όσο κι αν θέλουμε να πιστεύουμε ότι η κοινωνία μας έχει αλλάξει, έχει γίνει πιο ανεκτική απέναντι στην διαφορετικότητα, έχει ωριμάσει, εντούτοις ο αγώνας για κοινωνική δικαιοσύνη θα είναι πάντα επίκαιρος. Έχουμε ακόμα πολύ δρόμο να διαβούμε ώστε να διαπιστώσουμε ότι φθάσαμε στο σημείο εκείνο που η ανθρωπότητα ζει σε μια κοινωνική ειρήνη και μπορεί να αγωνίζεται για κάτι υψηλότερο πέραν από τα αυτονόητα.
Αν το δούμε εντελώς αποστασιοποιημένα, έχουμε κάνει άλματα σε πάρα πολλούς τομείς όπως η τεχνολογική εξάπλωση, αλλά έχουμε μείνει πίσω σε άλλους που οφείλαμε να αναπτύξουμε παράλληλα, όπως η εκμετάλλευση της τεχνολογίας για τη διαφάνεια και τα ίσα δικαιώματα των πολιτών. Για να αποτυπώσω τη σύγχρονη εικόνα, θα δανειστώ τη φράση του Όργουελ από τη “Φάρμα των ζώων” που λέει σαρκαστικά ότι όλα τα ζώα είναι ίσα, όμως κάποια ζώα είναι πιο ίσα από τα υπόλοιπα.
Δυστυχώς το διαπιστώνουμε καθημερινά σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας ότι υπάρχει έλλειψη δικαιοσύνης. Κι όταν λέμε δικαιοσύνη δεν εννοούμε απαραίτητα την άσκηση της δικαστικής εξουσίας. Η ύψιστη μορφή αυτής της έλλειψης είναι η ανασφάλεια που νιώθουν οι πολίτες όταν έχουν να αντιμετωπίσουν το κράτος. Διότι το κράτος δεν είναι αρωγός στη ζωή των πολιτών. Τις περισσότερες φορές μάλιστα είναι απόλυτα εχθρικό.
Θα πει κάποιος ότι το κράτος είναι η μεγάλη εικόνα του μικρόκοσμού μας και είναι μάλλον ορθό αυτό. Στην καθημερινότητά μας ο καθένας ασκεί μικρές ή μεγάλες εξουσίες. Καλούμαστε να αποδεχτούμε ή να αντιδράσουμε σε καθετί άδικο, αναλαμβάνοντας φυσικά και την ευθύνη. Όμως επειδή η ευθύνη συνήθως κοστίζει, οι περισσότεροι έχουμε συμβιβαστεί με την σύγχρονη εκδοχή της σκληρής πραγματικότητας.
Υπάρχει βέβαια και η γενικευμένη απορία γιατί δεν ξεσηκώνεται ο κόσμος, εφόσον αντιλαμβάνεται ότι επικρατεί η αδικία. Γιατί η κοινωνία μοιάζει περισσότερο μαλθακή από ποτέ και σχεδόν επικροτεί αυτούς που της έχουν κάνει τη ζωή της δύσκολη; Γιατί οι νέοι δέχονται παθητικά αυτά που της έχουν επιβάλει; Γιατί δεν έχουν γίνει ακόμα μεγάλες κοινωνικές ανατροπές, όπως συνηθιζόταν παλαιότερα;
Σε αυτά τα ερωτήματα δεν υπάρχουν απόλυτα σωστές και απόλυτα λάθος απαντήσεις. Η κοινωνία ως σύνολο δεν έχει τα αντανακλαστικά ενός ατόμου. Κάποιοι μέσα από αυτή την κατάσταση μπορούν και μεγαλουργούν, κάποιοι άλλοι θεωρούν επιτυχία ότι επιβιώνουν, κάποιοι πιστεύουν ότι μέσα από τους βανδαλισμούς δίνουν μηνύματα για όλους τους υπόλοιπους.
Στην πραγματικότητα όμως έχουμε να κάνουμε με συνισταμένες δυνάμεων. Για να φανεί συγκροτημένη μια κοινωνική δράση, χρειάζεται όλες οι συνιστώσες της να έχουν τουλάχιστον μια ομόρροπη κατεύθυνση. Αν αντικρούονται συμφέροντα, τότε η συνισταμένη αυτών των δυνάμεων γίνεται μηδέν. Δηλαδή η μία δράση ακυρώνει την άλλη.
Κάποιοι μπορούν να ισχυριστούν πως δεν βοηθάει η γενικότερη κατάσταση που καλλιεργεί την αποχαύνωση των μαζών μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα και τις εικονικές επαναστάσεις που συντελούνται εκεί. Ο ψηφιακός κόσμος έχει γίνει τόσο ρεαλιστικός που κάνει τους χρήστες του να νομίζουν ότι η κινηματικού τύπου διασημότητά τους έχει ουσιαστικό κοινωνικό αποτύπωμα και στην πραγματικότητα.
Κάτι τέτοιο μάλιστα αποτυπώνεται τελευταία και στις εκλογές. Νέες διασημότητες δημιουργούνται μέσα από τον κόσμο των κοινωνικών δικτύων και πείθουν το εκλογικό σώμα για τις ικανότητες τους και τελικά όταν αναλάβουν δράση αποδεικνύονται πολύ κατώτεροι των περιστάσεων. Στα επόμενα χρόνια αυτό θα γίνει εντονότερο και θα βλέπουμε το πολιτικό προσωπικό της χώρας να ανανεώνεται με ραγδαίους ρυθμούς.
Η κοινωνική δικαιοσύνη, η αίσθηση δηλαδή που έχει ο πολίτης ότι είναι ισότιμο μέλος της κοινωνίας, δεν πρόκειται να έρθει μέσα από “μου αρέσει” και “καρδούλες”. Η κοινωνική δικαιοσύνη είναι ένα αγαθό που χρειάζεται συνεχείς αγώνες και διαρκή περιφρούρηση. Μερικές φορές είναι καλό να σηκώνουμε τα μάτια μας από τις οθόνες και να προσπαθούμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει γύρω μας. Ίσως έτσι κατορθώσουμε να ξαναβρούμε τις χαμένες μας αξίες.
Aπό τη στήλη "ΨΙΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ" στη ΡΟΔΙΑΚΗ της Κυριακής
