Το Ποτάμι, το πολιτικό φάσμα και οι συμμαχίες στην ευρωβουλή: Μία… «σφαιρική» προσέγγιση - Του Γιώργου Κρητικού

«Ώστε λοιπόν είσαι Ποτάμι... αλλά δε μας είπες: είσαι αριστερός ή δεξιός; Και πόσο αριστερός ή δεξιός είσαι;»

Διλήμματα άνευ ουσίας... ψευδείς διχοτομίες, που πηγάζουν από την απλοϊκή αναπαράσταση του πολιτικού φάσματος ως ένα ευθύγραμμο τμήμα με δύο άκρα: Αριστερά και Δεξιά του Κέντρου. Λίγο πιο αριστερά από το κέντρο τοποθετούνται οι «Προοδευτικοί», ενώ πιο δεξιά οι «Συντηρητικοί». Εκατέρωθεν του κέντρου, από την κεντροαριστερά μέχρι την κεντροδεξιά, θυμάμαι κάποτε, γινόταν λόγος για τον «μεσαίο χώρο».

Ας δούμε όμως τα πράγματα λίγο πιο... ΣΦΑΙΡΙΚΑ, στην κυριολεξία! Άλλωστε, είμαστε όντα με τρισδιάστατη αντίληψη του χώρου. Ας θεωρήσουμε ότι το πολιτικό φάσμα είναι σφαιρικό, με τις ιδεολογίες να τοποθετούνται στην επιφάνεια μιας σφαίρας. Αυτομάτως ακυρώνεται το κέντρο ως σημείο αναφοράς, αφού δεν υπάρχει κέντρο στην επιφάνεια μιας σφαίρας. Παράλληλα, ακυρώνεται και η διχαστική-πολωτική τοποθέτηση των ιδεολογιών στην αριστερή και δεξιά πτέρυγα.

Στο μονοδιάστατο ευθύγραμμο μοντέλο του πολιτικού φάσματος, μία ιδεολογία μπορεί να συνορεύει μόνο με δύο άλλες, μία αριστερότερα και μία δεξιότερα αυτής. Ας πάρουμε ως παράδειγμα τρεις ιδεολογίες που συνορεύουν (αλλά και επικαλύπτονται σε ορισμένα σημεία): τον Φιλελευθερισμό, την Οικολογία και τον Σοσιαλισμό. Πάνω σε μία ευθεία, δεν μπορείς να αναπαραστήσεις ταυτόχρονα τις διασυνοριακές σχέσεις των τριών ιδεολογιών. Πόσω μάλλον για περισσότερες των τριών...

Από την άλλη, στο σφαιρικό μοντέλο, οι σχέσεις μεταξύ των ιδεολογιών διευρύνονται. Φανταστείτε μία μπάλα ποδοσφαίρου με πολύγωνα μοτίβα, καθένα από τα οποία αντιπροσωπεύει μία ιδεολογία. Κάθε μοτίβο-ιδεολογία μπορεί να συνορεύει με περισσότερες των δύο ιδεολογίες. Αν τώρα θες να τοποθετήσεις ένα κόμμα στο σφαιρικό μοντέλο του πολιτικού φάσματος, μπορείς να σχεδιάσεις ένα ακανόνιστο σχήμα που να καλύπτει ολόκληρα ή τμήματα από μοτίβα-ιδεολογίες.

Σε γενικές γραμμές, το Ποτάμι εκτείνεται στα μοτίβα του Φιλελευθερισμού, της Οικολογίας και του Σοσιαλισμού. Αυτές είναι και οι τρεις βασικές παρατάξεις του ευρωκοινοβουλίου με τις οποίες θα επιδιώξει το Ποτάμι να συνεργαστεί μετά τις ευρωεκλογές. Όμως, το Ποτάμι δεν αναζητά «αδελφικό» κόμμα στην ευρωβουλή, αλλά συμμάχους, οι οποίοι θα αξιολογηθούν (και θα αξιολογούνται συνεχώς) με βάση τις θέσεις τους για την Ελλάδα. Εφόσον ιδεολογικά έχει συγγένεια και με τις τρεις αυτές παρατάξεις, δεν έχει λόγο να αδελφοποιηθεί μόνο με μία από αυτές και μάλιστα εκ των προτέρων. Αντιθέτως, έχουμε δείγματα στο παρελθόν, όπου «αδελφικά» κόμματα έριχναν βολές εναντίον της χώρας μας. Και τότε είναι δύσκολο να εναντιωθείς στην «αδελφική» σχέση...

Αυτή η στάση που κρατάει το Ποτάμι είναι, όχι μόνο υπεύθυνη, αλλά και η πλέον συμφέρουσα για την εκπροσώπηση της χώρας μας στην Ευρώπη.

-----------------------------------------------------------
Γιώργος Κρητικός
Δρ. Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού
Φυσικός (MSc, MEd, PhD) – Εκπαιδευτικός
email: gkritikos@sch.gr