Πριν πολλά χρόνια είχα υπογράψει μαζί με άλλους γελοιογράφους απο διάφορες εθνικότητες ένα μανιφέστο στου οποίου τις αρχές πιστεύω ακόμα. Μεταφράζω απο τα Αγγλικά τις πρώτες του αράδες:
“Το αληθινό χιούμορ, το ριψοκίνδυνο χιούμορ που δεν γνωρίζει εμπόδια, είναι ο εχθρός του κάθε αφεντικού και γραφειοκράτη, του κάθε εκμεταλλευτή και αντίπαλου της ελευθερίας…”
Την στιγμή που γράφω δεν είναι γνωστοί οι ένοχοι της επίθεσης στο σατιρικό “Charlie Hebdo”, αν και μπορεί κανείς βάσιμα να υποπτευθεί. Το βέβαιο είναι πως οι εχθροί της ελευθερίας της σκέψης και του λόγου χτύπησαν στην καρδιά της δημοκρατίας αφήνοντας νεκρούς ανάμεσα σε άλλους, τέσσερεις μαχητές στην πρώτη γραμμή του χιούμορ, τέσσερεις συνάδελφους γελοιογράφους.
Το “Charlie Hebdo” ήταν πάντα προκλητικό, επιθετικό και προσβλητικό πολλές φορές. Άσχετα απο τον στόχο της σάτιράς τους -πολιτικοί, δικαστές, τραπεζίτες ή παπάδες- οι πέννες του περιοδικού ήταν πάντα βουτηγμένες στο φαρμάκι. Δεν συμφώνησα πάντα με τις απόψεις του, το αντίθετο. Η τακτική του δεν φέρνει πάντα το επιδιοκώμενο αποτέλεσμα μα, αν έτσι θέλουν έχουν κάθε δικαίωμα να το κάνουν αναλαμβάνοντας και τις ευθύνες των πράξεών τους. Αυτό γιατί το περιοδικό εκδίδεται σε μια κοινωνία ελεύθερη που τιμά την ελευθερία της έκφρασης. Μια κοινωνία ζωντανή δεν έχει τίποτα να φοβηθεί απο έντυπα που προκαλούν με την, έστω, θρασύτητά τους, σε αντίθεση με μια στάσιμη, βαλτωμένη κοινωνία που συμορφώνεται “προς τας υποδείξεις”, υποτάσσεται, και ποτέ δεν λέει κάτι που θα ενοχλούσε ίσως κάποιον άλλον. Για τους λόγους αυτούς στεκόμαστε αντίθετοι σε κάθε προσπάθεια φίμωσης και τρομοκράτησης της ελεύθερης σκέψης και του λόγου.
Στις λίγες ώρες που έχουν μεσολαβήσει απο την επίθεση έχω λάβει πάμπολα σχετικά e-mail, τα περισσότερα απο φίλους που δεν είναι γελοιογράφοι. Αφου εκφράσουν την φρίκη και την θλιψη τους, ρωτάνε οι πιο πολλοί: “Φοβάσαι… φοβάστε οι γελοιογράφοι;” Δεν είμαι βέβαιος αν φοβάται κανείς.Είμαι βέβαιος όμως πως κανείς ελεύθερα σκεπτόμενος δεν είναι διατεθημένος να κόψει το χέρι του ή να ευνουχίσει την σκέψη του.
Και… μια και με ρωτάνε πολλοί… ναι, γνώριζα προσωπικα τον Wolinski.
Στο σκίτσο ο νεκρός τώρα Charb, γελοιογράφος και εκδότης του “Charlie Hebdo”. Όπως τον είδε ο Carlos Latuff.
H ελευθερία της έκφρασης στο απόσπασμα – Του Βαγγέλη Παυλίδη
Φωτογραφικό υλικό
