Στο αφιέρωμα για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων της προηγούμενης εβδομάδας κάναμε μια παρουσίαση του νέου κανονισμού καθαριότητας και αναφερθήκαμε στην ανάγκη της τήρησής του τόσο από τους πολίτες όσο και από το Δήμο Ρόδου.
Σήμερα περνάμε στο ακόμα πιο σοβαρό θέμα της υγειονομικής διάθεσης των στερεών αποβλήτων και της σωστής διαχείρισής τους. Χωρίς μάλιστα τη δεύτερη δεν μπορούμε να μιλάμε για αξιόλογα αποτελέσματα αφού οι δεσμεύσεις που έχουμε είναι πολλές και σοβαρές και αν δεν τις εκπληρώσουμε κινδυνεύουμε με πρόστιμα και άλλες ποινές. Πέρα όμως από τα πρόστιμα, το σημαντικότερο είναι ότι χωρίς μια βιώσιμη διαχείριση των απορριμμάτων βλάπτουμε τον τόπο μας τόσο περιβαλλοντικά όσο και οικονομικά.
4 εκατομμύρια ο προϋπολογισμός του νέου κύτταρου
Να θυμίσουμε ότι σύμφωνα με την οδηγία-πλαίσιο 98/2008 και το Νόμο 4042/2012 έως το 2015 πρέπει να καθιερωθεί χωριστή συλλογή, τουλάχιστον για χαρτί, μέταλλο, πλαστικό και γυαλί ενώ επιβάλλεται ειδικό τέλος ταφής ( 35€ αυξανόμενο κατά €5 ευρώ ετησίως μέχρι του ποσού των €60 ανά τόνο) για τη διάθεση μη επεξεργασμένων βιοαποδομήσιμων (οργανικών απορριμμάτων) και αδρανών αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής.
Επίσης έως το 2020 πρέπει η επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση αποβλήτων όπως το χαρτί, το μέταλλο, το πλαστικό και το γυαλί από τα νοικοκυριά να είναι κατ’ ελάχιστον στο 50% του συνολικού βάρους τους και η επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και ανάκτηση μη επικίνδυνων αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων κατά 70% τουλάχιστον του συνολικού βάρους τους, όταν σήμερα βρισκόμαστε στο 0%. Αν αναλογισθεί λοιπόν κανείς τις ποσότητες των αποβλήτων αυτών στο νησί μας, που ξεπερνούν τις 100.000 τόνους, καταλαβαίνει αφενός τι προσπάθειες απαιτούνται αλλά και τι ποσά είναι πιθανόν να πληρώσουμε.
Από την άλλη, θα πρέπει να εκπονηθούν προγράμματα για την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων το αργότερο μέχρι το Δεκέμβρη του 2013 καθώς και σχέδια διαχείρισής τους. Στα προγράμματα αυτά τίθενται στόχοι για την πρόληψη και συγκεκριμένα ποιοτικά ή ποσοτικά κριτήρια για τα θεσπιζόμενα μέτρα πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων. Εννοείται ότι δεν έχει γίνει σχεδόν τίποτα από τα παραπάνω και αμφιβάλλουμε εάν οι υπεύθυνοι, τόσο ο Δήμος όσο και η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου, γνωρίζουν τις υποχρεώσεις αυτές, πολύ δε περισσότερο τις συνέπειες των παραλείψεών τους. Και όταν λέμε υπεύθυνοι εννοούμε και τη συμπολίτευση αλλά και την αντιπολίτευση Δημοτικού και Περιφερειακού Συμβουλίου.
Καταλαβαίνει λοιπόν κανείς ότι δεν υπάρχει ούτε λεπτό για χάσιμο, με το θέμα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων να αναδεικνύεται ως ένα από τα πιο πιεστικά και σοβαρά στο νησί μας. Βλέποντας όμως τις καθυστερήσεις και την αδιαφορία που επιδεικνύεται, δεν είμαστε καθόλου σίγουροι ότι οι παραπάνω στόχοι θα επιτευχθούν.
Το νέο κύτταρο του ΧΥΤΑ
Το νέο κύτταρο του ΧΥΤΑ όπως ήταν τον Ιούνιο του 2013
Το νέο κύτταρο του ΧΥΤΑ απετέλεσε μια προτεραιότητα της δημοτικής αρχής διότι οι σημερινές εγκαταστάσεις έχουν προ πολλού ξεπεράσει τα όριά τους και εκφράζονται φόβοι ότι θα έχουμε καταστάσεις ανάλογες της Άνδρου εάν το κύτταρο δε λειτουργήσει άμεσα. Αυτό έπρεπε να έχει παραδοθεί τον Ιούλιο του 2013, όμως ο εργολάβος ζήτησε και έλαβε παράταση μέχρι 31 Δεκεμβρίου, ενώ όμως ένα μέρος του θα έπρεπε να παραδοθεί τέλος Οκτωβρίου. Το έργο πάντως αυτό καθαυτό είναι σε καλό επίπεδο.
Το νέο κύτταρο σήμερα είναι σχεδόν έτοιμο
Το πρόβλημα του Βιολογικού Καθαρισμού στο ΧΥΤΑ
Για να είναι λειτουργικό όμως το έργο θα πρέπει να συνδεθεί με τις εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού του παλιού κύτταρου για να γίνεται εκεί η επεξεργασία των υγρών αποβλήτων (ζουμιά) και από τις δύο μονάδες. Οι εγκαταστάσεις ωστόσο του βιολογικού δεν λειτουργούν ικανοποιητικά εδώ και αρκετά χρόνια, με αποτέλεσμα η επεξεργασία σε πολλές περιπτώσεις να μη γίνεται σωστά. Το πρόβλημα επιτείνεται όταν έχουμε δυνατές βροχοπτώσεις οπότε και τα μη επεξεργασμένα λύματα διοχετεύονται στο περιβάλλον με άγνωστη κατάληξη.
Τα προβλήματα του Βιολογικού Καθαρισμού στο ΧΥΤΑ πρέπει να ξεπερασθούν άμεσα.
Σε κάθε περίπτωση αυτό που προέχει είναι να συνταχθεί άμεσα μελέτη για την αποκατάσταση των προβλημάτων, πράγμα που έχει ήδη αναλάβει μηχανικός της Διεύθυνσης Καθαριότητας, ώστε αυτά να αποκατασταθούν και να μπορέσει να συνδεθεί και να λειτουργήσει το νέο κύτταρο. Σε διαφορετική περίπτωση θα έχουμε για άλλη μια φορά ένα έργο που κόστισε πολλά αλλά δε θα είναι λειτουργικό για τις ανάγκες του νησιού.
Ένα άλλο θέμα είναι το βιοαέριο που παράγεται από τα οργανικά κυρίως λύματα. Απ’ όσο είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε η εγκατάσταση καύσης του δε λειτούργησε ποτέ, ούτε επί της σημερινής δημοτικής αρχής ούτε επί των προηγούμενων. Μαθαίνουμε ωστόσο ότι θα γίνει διαγωνισμός για την ανάθεση σε ιδιώτη της εκμετάλλευσης αυτού του αερίου για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Υπολογίζεται ότι η μελέτη για το διαγωνισμό αυτό θα είναι έτοιμη μέχρι τέλος του χρόνου και με βάση τις πληροφορίες μας θα υπάρχει και οικονομικό όφελος για το Δήμο μας. Εμείς πάντως είμαστε επιφυλακτικοί, όταν βλέπουμε άλλα πιο βασικά πράγματα να μη προχωρούν.
ΧΥΤΑ Νότιας Ρόδου – Ο διαγωνισμός στη Θεσσαλονίκη!!
Σύμφωνα με πληροφορίες μας ο διαγωνισμός για το ΧΥΤΑ Ν. Ρόδου θα γίνει σε λίγες μέρες και συγκεκριμένα στις 26 Νοεμβρίου 2013 αλλά στη Θεσσαλονίκη!!! Ως γνωστόν η εταιρεία που ανέλαβε την ωρίμανση και δημοπράτηση είναι η ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ μαζί με δεκάδες άλλα έργα στο Ν. Αιγαίο. Το συγκεκριμένο έργο θα γίνει με τη μέθοδο μελέτης – κατασκευής και είναι προϋπολογισμού ύψους € 6.960.000 με ΦΠΑ. Εννοείται ότι η 7μελής επιτροπή αλλά και όσοι ντόπιοι εργολάβοι θελήσουν να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό, θα πρέπει να μεταβούν στη Θεσσαλονίκη και μάλιστα όχι για μια μόνο μέρα καθώς η διαδικασία προβλέπεται να διαρκέσει περισσότερο. Αυτό θα πει αποκέντρωση σύμφωνα με τον κ. Μαχαιρίδη.
Είναι η ταφή των απορριμμάτων λύση;
Η διαχείριση των απορριμμάτων πρέπει να περάσει σε άλλο επίπεδο
Όμως ακόμα και εάν όλα κυλίσουν ομαλά και το έργο του νέου κύτταρου στο Β. Τρίγωνο ξεκινήσει, σύμφωνα με τις δηλώσεις των αρμοδίων, να λειτουργεί από τον Ιανουάριο του 2014, αλλά και ο ΧΥΤΑ Ν. Ρόδου και οι σταθμοί μεταφόρτωσης λειτουργήσουν τα επόμενα ένα με δύο χρόνια, είναι βέβαιο ότι δεν θα δώσουν λύση στο πρόβλημα των σκουπιδιών όπως μας αρέσει να τα αποκαλούμε. Και αυτό γιατί πρέπει να αλλάξει ο τρόπος που τα διαχειριζόμαστε και να προχωρήσει η μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και κομποστοποίησή τους με τους σημερινούς ΧΥΤΑ να μετατρέπονται σε χώρους ταφής υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) και όχι απορριμμάτων (ΧΥΤΑ).
Σύμφωνα λοιπόν με τις εκτιμήσεις όσων γνωρίζουν οι νέοι ΧΥΤΑ θα κορεσθούν σε πέντε έως επτά χρόνια οπότε και θα μπούμε εκ νέου στην ίδια διαδικασία κατασκευής νέων, διαδικασία που είναι και χρονοβόρα αλλά και κοστίζει πολλά εκατομμύρια τα οποία, μέχρι τώρα μας τα δίνουν άλλοι. Τι θα γίνει όμως όταν αρχίσουμε να πληρώνουμε εμείς; Η εποχή αυτή όπως εξηγούμε και παραπάνω δε θα αργήσει πάντως.
Επίλογος
Συμπερασματικά λοιπόν η δημιουργία νέων κυττάρων θα πρέπει να συνοδευτεί με τις κατάλληλες ενέργειες ώστε αυτά να υποδέχονται τα υπολείμματα της επεξεργασίας των σκουπιδιών, αφού δηλαδή προηγηθεί η επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και κομποστοποίησή τους. Αυτό διότι μόνο με τον τρόπο αυτό μπορούμε να μειώσουμε το βάρος και τον όγκο των απορριμμάτων και να δώσουμε ώθηση σε ένα κερδοφόρο κλάδο που μπορεί να αναπτυχθεί γρήγορα, όπως έχει γίνει σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Ταυτόχρονα θα δώσουμε παράταση πολλών χρόνων στις δομές αυτές και θα βελτιώσουμε σημαντικά το περιβάλλον.
Το μεγάλο ερώτημα είναι αν μπορεί ο Δήμος να ανταπεξέλθει στην πρόκληση αυτή. Παρόλο που και ο δήμαρχος και οι συνεργάτες του δηλώνουν έτοιμοι, είναι εξαιρετικά αμφίβολο εάν τα καταφέρουν, κρίνοντας από τον τρόπο που διαχειρίζονται μικρότερα προβλήματα που στέκονται επί της ουσίας εμπόδιο στην υλοποίηση μεγαλύτερων έργων. Δε θέλουμε να απαξιώσουμε τις όποιες προσπάθειες γίνονται αλλά είναι φανερό ότι πρέπει να προχωρήσουμε πολύ πιο γρήγορα και με μεγαλύτερη ευαισθησία για το περιβάλλον, πράγμα που σε μερικές περιπτώσεις δεν το βλέπουμε.
Στην επόμενη έκδοση θα ασχοληθούμε με το Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ) και γενικότερα με την ανακύκλωση στο νησί. Επίσης θα περιγράψουμε τις προσπάθειες που γίνονται από το Δήμο για ανακύκλωση στα σχολεία.
