Ένα από τα μεγαλύτερα λάθη που γίνονται συστηματικά σ’ αυτή τη χώρα είναι οι τρόποι επιβράβευσης και οι τρόποι τιμωρίας σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνίας. Λάθη που οδηγούν σε διαιώνιση άλλων παθογενειών και σε απαξίωση των θεσμών και των αξιών. Είναι αυτό που σιγοψιθυρίζουμε όλοι στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις μας ότι «η Ελλάδα τρώει τα παιδιά της».
Ενδεχόμενα αυτό να γίνεται επειδή στο πλείστο των περιπτώσεων παρασυρόμαστε από την επιφάνεια και όχι από την ουσία των πραγμάτων. Ίσως γιατί το σύστημα αξιών απέκτησε μια πιο χρηματιστηριακή έννοια, από την άποψη ότι όποιος μπορεί να φέρει κέρδος πρέπει να αμοίβεται. Για να το θέσουμε ακριβότερα, όποιος μπορεί να φέρει γρήγορο κέρδος αποκτά δεσπόζουσα θέση. Μέχρι να εμφανιστεί βεβαίως ο επόμενος και ούτω καθεξής.
Σίγουρα μέχρι ένα σημείο θα μπορούσαμε να συμφωνήσουμε με αυτή την τακτική. Αν κάποιος κάνει τη δουλειά του καλά, τι ποιο εύλογο από το να αμοιφθεί ανάλογα. Το ζήτημα όμως είναι ποιος τελικά είναι ικανός να κρίνει την αξία των ανθρώπων και κατά πόσο μπορεί να συγκρίνει την ποιότητα του καθενός με κάποιου άλλου.
Για πολλά χρόνια αποκεφαλιζόταν η δημόσια διοίκηση με τοποθετήσεις ημετέρων και απομακρύνσεις υμετέρων. Σ’ αυτή τη διαδικασία το μόνο κριτήριο ήταν συνήθως οι κομματικές πεποιθήσεις και όχι η αποτελεσματικότητα των ανθρώπων. Ελάχιστοι επιβίωσαν απ’ αυτές τις κομματικές θυσίες και ακόμα πιο λίγοι ήταν αυτοί που τοποθετήθηκαν αυτοδικαίως και επέζησαν μέσα από σκληρή δουλειά. Οι υπόλοιποι απλά χωρίς να χρειάζεται να λογοδοτούν πουθενά ανακύκλωναν τη φαιδρότητα. Σκανδαλώδες παράδειγμα ήταν η απομάκρυνση ενός εξαίρετου επιστήμονα με διεθνείς διακρίσεις από ένα ιδιαίτερο σημαντικό πόστο προκειμένου να τοποθετηθεί ένας ημέτερος απόφοιτος μιας ανώτερης σχολής. Προς τιμήν του ο απομακρυθέντας σεβάστηκε την απόφαση και δεν τοποθετήθηκε ποτέ δημόσια για την αδικία που υπέστη. Μετά από λίγο καιρό η ανεπάρκεια του αντικαταστάτη του ανάγκασε την ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου να τον επαναφέρει για να γλιτώσουμε τη διεθνή διαπόμπευση.
Παραδείγματα όπως αυτό φαντάζομαι πως όλοι μας έχουμε να διηγηθούμε γύρω από ένα τραπέζι με ψητά κρεάτα και μπίρες. Ελάχιστοι όμως είναι αυτοί που θα βγουν να πουν ότι ένας άνθρωπος αδικήθηκε για χάρην ενός κομματικού καπρίτσιου. Δείτε και τον πρόσφατο ανασχηματισμό. Επιλέχθηκαν οι καλύτεροι; Αν η απάντηση είναι θετική τότε ας πάρουμε όλοι τα γιαταγάνια του Νικηταρά του Τουρκοφάγου και ας προβούμε σε ομαδικό χαρακίρι. Δεν χρειάζεται να έχει κάποιος πτυχίο πολιτικών επιστημών για να καταλάβει ότι τηρήθηκαν ισορροπίες και επέζησαν οι πιο «καπάτσοι» και οι πιο ικανοί δημοσιοσχετίστες. Απ’ αυτούς κάποιοι περιμένουν το θαύμα. Υπάρχει μια ελάχιστη πιθανότητα να έρθει. Άλλωστε σ' αυτό τον κόσμο με κάποια εκπαίδευση αρκούδες χορεύουν και παπαγάλοι μιλάνε. Εμένα όμως με απασχολεί το μήνυμα που εκπέμπουν όλοι αυτοί προς τη νέα γενιά.
Αναλογίζομαι αυτή τη στιγμή τον άνεργο επιστήμονα που βλέπει από τηλεοράσεως στο σπίτι του πιο αμφισβητούμενους, τους κενούς γαζοντενεκέδες, που ως γνωστόν βγάζουν τον πιο εκκωφαντικό θόρυβο, να τοποθετούνται σε θέσεις ευθύνης για τη σωτηρία τάχα της πατρίδας. Τι θα σκεφθεί ότι τα προσόντα τους ήταν αυτά που αξιολογήθηκαν και βρέθηκαν εκεί ή ότι κάτι άλλο συμβαίνει;
Αναπόφευκτα έρχεται στο μυαλό μου κι εκείνη η κυνική ομολογία του πρώην υπουργού ότι διόριζε τις ορδές των κομματικών οπαδών με τον φραπέ στο χέρι.Ύστερα βλέπω και διαπιστώνω ιδίοις όμμασι την κατάντια αυτής της χώρας που παραπατά ζαλισμένη από το μεγάλο φαγοπότι που στήθηκε τα περασμένα χρόνια και δε ξέρω αν είναι απογοήτευση ή αηδία αυτό που με κυριεύει. Νιώθω ξένος στη χώρα μου, πολιορκημένος από τη βλακεία, την ανεπάρκεια και την οικογενειοκρατία. «Ζηλεύω τα πουλιά που έχουνε φτερά», όπως θα έλεγε και ο Στέλιος…
Από τη στήλη “ΨΙΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ” στη ΡΟΔΙΑΚΗ της Κυριακής
