ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΑΝ ΕΧΕΙΣ ΜΑΤΙΑ ΝΑ ΤΟ ΔΕΙΣ -Διαβάτη, περιηγητή και επισκέπτη που όπουβρεθείς κι όπου σταθείς αυτό που τα μάτια σου αντικρύζουν χρόνους άλλους σου θυμίζουν. Περιδιαβαίνοντας το νησί απορείς και θαυμάζεις το φυσικό του «κάλος» και την αρμονική εναλλαγή του φυσικού περιβάλλοντος. Οι διάσπαρτοι στο νησί Αρχαιολογικοί χώροι σε χρόνους άλλους σε φέρνουν θυμίζοντας σου την ιστορική πολιτισμική διαδρομή αυτού του τόπου. Λείψανα μα και μάρτυρες μιας διαδρομής που με την συμβολή της συνέβαλε στην διαμόρφωση των αξιών που συνθέτουν το σημερινό παγκόσμιο πολιτισμικό γίγνεσθαι. Απομεινάρια όλων των ιστορικών περιόδων που χάνονται στο βάθος του χρόνου σε προκαλούν να σκεφτείς και να δεχτείς την διαχρονική παρουσία του νησιού στην εξελικτική πορεία της ανθρωπότητας. Σαν την ανθρώπινη ζωή και η ιστορία του τόπου, από την γέννηση στην παιδική και εφηβική ηλικία, ακολουθούν τα χρόνια της νιότης και της ρώμης προπομποί των χρόνων της δημιουργίας και της ακμής και ο κύκλος κλίνει με τα χρόνια της σοφής διαχείρισης. Να σε κακίσω δεν μπορώδιαβάτη, περιηγητή και επισκέπτη για την εικόνα και τις σκέψεις που μαζί σου παίρνεις φεύγοντας. Το δομημένο και αδόμητο περιβάλλον της πόλης, τα επιβλητικά τείχη, τα πανέμορφα κτίρια, ο πολεοδομικός σχεδιασμός του ιστορικού κέντρου της πόλης, η παλιά πόλη εύκολα σου δημιουργούν την εντύπωση πως οι περίοδοι ακμής της πόλης και του νησιού δεν ήταν άλλες από τις περιόδους της Ιπποτικής και Ιταλικής κατοχής. Κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί πως οι δομικές και πολεοδομικές παρεμβάσεις και των δυο περιόδων δημιούργησαν ένασύνολοξεχωριστό και επιβλητικό. Κανείςόμως και πάλι να αρνηθεί δεν μπορεί πως Ιππότες και Ιταλοί για τους δικούς τους λόγους και πολιτικές σκοπιμότητες αποφάσισαν και υλοποίησαναυτού του είδους τις παρεμβάσεις. Κανείς πάλι δεν μπορεί να αρνηθεί πως πρώτος στόχος δεν ήταν ο εξωραϊσμός της πόλης και του νησιού αλλά ο αφελληνισμός του και η διακοπή της Ελληνικής ιστορικής διαδρομής του τόπου. Κανείς και πάλι δεν μπορεί να αρνηθεί πως καλά αξιολόγησαν την γεωπολιτική θέση του νησιού και σαν γνώστες της ιστορίας του ήξεραν πως αυτή η θέση στον Μεσογειακό και Παγκόσμιο χάρτη ήταν ο λόγος και η αιτία της οικονομικής,πολιτικής,ναυτικής και πνευματικής ακμής του νησιού. Θέση ελέγχου των δρόμων της ναυσιπλοΐας και του εμπορίου, ο έλεγχος τωνοποίωνέφερνε ευμάρεια και πλούτο. Ξακουστός και τόπος ξεχωριστός στα Ελληνιστικά και Ρωμαϊκά χρόνιαέναςτόπος που προκαλούσεαξιωματούχους, ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών, φιλοσόφους, ρήτορες, γλύπτες, μαθηματικούς, αστρονόμους και εμπόρους κάθε μορφής και είδους να πατήσουν τα χώματα του. Κέντρο του τουρισμού της εποχής τους και μέσον υλοποίησης της επεκτατικής πολιτικής τους ήθελαν το νησί οι Ιταλοί κατακτητές και για την πραγμάτωση αυτών των στόχων σχεδίασαν και υλοποίησαν στο μέτρο και τον βαθμό που τους έδωσε ο χρόνος τις παρεμβάσεις τους. Αδικεί φίλεδιαβάτη! Περιηγητή και επισκέπτη την ιστορική διαδρομή του τόπου η ηθελημένη η αθέλητη υπερπροβολή των όσων πίσω τους άφησαν οι κατακτητές και το καταχώνιασμα στο πιθάρι της αμνησίας των χρόνων της πολλαπλής ακμής του νησιού. Ακμής πολιτικής, πνευματικής, πολιτισμικής, εμπορίου και ναυσιπλοΐας, των χρόνων εκείνων που το νησί είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στις τότε παγκόσμιες εξελίξεις. Ξεχώριζε το νησί για το πολιτικό του σύστημα μα πιο πολύ για την ανάπτυξη των γραμμάτων και των τεχνών. Η φήμη των σχολών της φιλοσοφίας και της ρητορικής ξεπερνούσε τα στενά όρια του νησιού και μαζί με την Αλεξάνδρεια και την Πέργαμο ήταν οι θεραπαινίδεςπόλεις των τεχνών και των γραμμάτων. Το Γυμνάσιο της που σύμφωνα με Αρχαιολογικά ευρήματα εικάζεται ότιβρισκόταν στον χώρο του Σταδίου ήταν χώρος άθλησης και διδασκαλίας. Στον ίδιο χώροβρισκόταν και η φημισμένη Βιβλιοθήκη που και πάλι εικάζεται ότι είχε πολύ μεγάλο αριθμό βιβλίων και συγκαταλέγεται στις τρεις μεγάλες βιβλιοθήκες εκείνης της περιόδου. Η ανάσυρσηαπό την λήθη εκείνης της ιστορικής περιόδου θέλω να πιστεύω πως αποτελεί χρέος όλων εμάς που απολαμβάνουμε τα πλεονεκτήματα που μας κληροδότησε η ιστορική διαδρομή του νησιού. Η κατασκευή και λειτουργία μιας τέτοιας βιβλιοθήκης που θα στοχεύει στην ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και την συμμετοχή της στο Παγκόσμιο πνευματικό γίγνεσθαισυμπληρώνει, ενισχύει και δίνει τα στοιχεία μιας νέας ελκτικής ταυτότητας στο νησί. Εγχείρημα όχι εύκολο, η ομορφιά όμως στα δύσκολα κρύβεται.
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ 12/9/2018
