Το μοιραίο άλλοθι- Του Θάνου Ζέλκα

ΤΟ ΜΟΙΡΑΙΟ ΑΛΛΟΘΙ-Είναι συνήθης η τακτική της αποποίησης ευθυνών σε αυτό τον τόπο, η οποία συμπληρώνεται από την αναζήτηση ενός ισχυρού άλλοθι που θα μπορεί να τη δικαιολογήσει πλήρως. Ενώ οι πάντες διακρίνουν τις στρεβλώσεις και τις αδυναμίες του συστήματος, σχεδόν κανένας ή ελάχιστοι τοποθετούνται με ολοκληρωμένη πρόταση για την επίλυση ενός προβλήματος. Οι περισσότεροι αρκούνται σε μια ακατάπαυστη γκρίνια ή σε μια κατόπιν εορτής κριτική, η οποία είτε στερείται σοβαρών επιχειρημάτων ή σε αρκετές περιπτώσεις φθάνει στα όρια της κακοήθειας.

Υπάρχουν άπειρα παραδείγματα που συνηγορούν στα παραπάνω. Πιο χαρακτηριστικά είναι τα κακώς κείμενα της κρατικής λειτουργίας και όλα όσα αφορούν τη δημόσια περιουσία. Η πηγή του κακού εντοπίζεται στο γεγονός που έχει επισημάνει πριν πολλά χρόνια ο Παπανούτσος σε δοκίμιό του ότι ο πολίτης του κράτους μας δεν αντιλαμβάνεται την κρατική περιουσία ως δική του. Βλέπει το κράτος συνεχώς ως εχθρό του και νομίζει ότι παραμελώντας ή καταστρέφοντας την ίδια του την περιουσία εκδικείται το διεφθαρμένο του πρόσωπο.

Από την άλλη το κράτος κάνει ότι είναι ανθρωπίνως δυνατόν για να επιβεβαιώση αυτή την “αρρωστημένη σχέση” ταλαιπωρόντας συνεχώς τους πολίτες του, εφευρίσκοντας φόρους και έκτακτες εισφορές, χρεώνοντας τους για όλα όσα το ίδιο είναι ανίκανο να διορθώσει. Το ίδιο το κράτος μέσα από τους λειτουργούς του δεν έχει συνέχεια, δεν έχει σταθερή πορεία και κυρίως στερείται ενός μεγαλύτερου οράματος, για το οποίο θα μπορούσε να χαράξει μια μακροχρόνια πολιτική. Αντ' αυτού αλλάζοντας οι κυβερνήσεις και οι υπουργοί αλλάζουν ή ξηλώνουν ό,τι βρίσκουν από τους προκατόχους τους για να τα κάνουν χειρότερα στο τέλος.

Μέσα στα τελευταία τριάντα χρόνια η Ελλάδα υπέστη μια πολύ σοβαρή μετάλλαξη. Ενώ κατά βάση ήταν μια συντηρητική κοινωνία ως προς τις αξίες της, έπετρεψε σοβαρά φαινόμενα διαφθοράς να συντηρηθούν για χρόνια και τελικά τα νέα ήθη ενσωματώθηκαν στην ευρύτερη κουλτούρα της, μετατρέποντάς την σε απαθή και ασπόνδυλη. Για χρόνια ψιθυρίζεται μεταξύ μας ότι υφίσταται η διαφθορά σε όλα τα επίπεδα, παρόλ' αυτά όλοι την ανεχόμασταν και όλοι προσαρμοστήκαμε στους άγραφους κανόνες της.

Όλη όμως αυτή η παθογένεια δεν ήταν μόνο επιζήμια σε επίπεδο κοινωνιολογικής ανάλυσης. Υπήρξε απολύτως καταστροφική για την εθνική οικονομία. Από τη μια η διαφθορά και ο κρατισμός κόστισαν τεράστια ποσά στη χώρα. Από την άλλη η έχθρα κράτους-πολιτών είχε ως αποτέλεσμα να μένει αναξιοποίητος ο εθνικός μας πλούτος σε σημείο που να ρημάζει από την αδιαφορία όλων μας. Επειδή όμως όπως είπαμε όλοι αναζητούν ένα καλό άλλοθι σ' αυτό το έγκλημα και οι δύο μεριές φρόντισαν να φτιάξουν το δικό τους. Οι πολίτες βλέποντας οτιδήποτε κρατικό να μαστίζεται από καθυστερήσεις, κακοτεχνίες, άσχημα δημοσιονομικά, σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό θεωρούν ότι αν πάνε στα χέρια ιδιωτών τουλάχιστον θα λειτουργούν όπως πρέπει. Από τη μεριά του το κράτος, έχοντας μπει για τα καλά στη μέγγενη του δημοσιονομικού ελέγχου των δανειστών, οτιδήποτε δεν αποδίδει χρήμα και μπορεί να πιάσει μια καλή τιμή προσπαθεί να το πουλήσει με όρους ενεχυροδανειστηρίου.

Μπορούμε να διαφωνήσουμε σε πολλά πράγματα. Σε ένα όμως θα συμφωνήσουμε. Στο ότι αυτή η περιουσία που βρήκαμε δεν μας ανήκει. Μας την έδωσαν να τη διαχειριστούμε και να την παραδώσουμε τουλάχιστον ίδια στους επόμενους. Και μπορεί μεν η Ελλάδα να είναι μια ιδέα και να έχει γεννήσει τις μεγαλύτερες αξίες και ιδέες, είναι όμως παράλληλα και ένας επίγειος παράδεισος όσον αφορά τις φυσικές της ομορφιές.

Πόσο τελικά κοστίζει αυτή η ομορφιά; Φαίνεται πως ζώντας μέσα σ' ένα τέτοιο περιβάλλον δεν μπορούμε να την κοστολογήσουμε. Ενώ θα μπορούσαμε να έχουμε τους πάντες να εκλιπαρούν για ένα εισιτήριο στον παράδεισο, κάναμε τόσα πολλά λάθη που κινδυνεύουμε να μας πετάξουν έξω.

--
Aπό τη στήλη "ΨΙΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ" στη ΡΟΔΙΑΚΗ της Κυριακής