ΓΙΩΡΓΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ - ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΣΤΟ ΔΣ 07/05/2018 1/. Τι περίμενα από την πολυδιαφημισμένη «μεταρρύθμιση» του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης; Περίμενα μια πλήρη και ουσιαστική ανατροπή του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου και όχι μπαλώματα ή το γνωστό ράβε-ξήλωνε. Περίμενα ένα νόμο-πλαίσιο για την αυτοδιοίκηση, που θα την έφερνε πιο κοντά στη συνταγματική επιταγή για την πολιτική, οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια στην διαχείριση των τοπικών υποθέσεων. Που θα ενίσχυε τη δημοκρατία και τη συμμετοχή των πολιτών. Περίμενα ένα νόμο-πλαίσιο που θα την έφερνε πιο κοντά στις καλές πρακτικές των αναπτυγμένων ευρωπαικών κρατών. Οι περισσότεροι έχετε ταξιδέψει και έχετε έλθει σε επαφή με ΟΤΑ Ευρωπαικών χωρών. Ωστόσο για τη διαμόρφωση μιας σχετικής εικόνας του τι σημαίνει τοπική αυτοδιοίκηση σε μια ευρωπαική χώρα, θα βρείτε στα μέιλ σας, ένα κατατοπιστικό κείμενο για την τοπική αυτοδιοίκηση στη Σουηδία. Είναι στα Αγγλικά αλλά πιστέψτε με θα το βρείτε εξαιρετικά χρήσιμο και θα εκπλαγείτε από αυτά που θα διαβάσετε. Ένα μόνο στοιχείο θα σας αναφέρω. Το 25% των εργαζομένων στη χώρα, έχει εργοδότη την τοπική αυτοδιοίκηση α’ και β’ βαθμού.
2/. Τι είναι στην πραγματικότητα ο Κλεισθένης Ι; • Ένας νόμος που στην ουσία του δεν καταργεί τον Καλλικράτη, αλλά τροποποιεί άρθρα του, άλλα τα αντικαθιστά και σε κάποιες περιπτώσεις προσθέτει νέα άρθρα. Από τα 237 συνολικά άρθρα του νομοσχεδίου τα 143 είναι αυτού του τύπου. Συνεπώς μπορεί κανείς ν’ αναφωνήσει: «Ο Καλλικράτης πέθανε, ζήτω ο Καλλικράτης!» • Τι άλλο έχει; Έχει περίπου άλλα 93 άρθρα με τα οποία εισάγει νέα στοιχεία στο πλαίσιο λειτουργίας των ΟΤΑ. Αναφέρω: 19 άρθρα για τα τοπικά δημοψηφίσματα, 20 για τον δημοτικό-περιφερειακό διαμεσολαβητή, 3 για νέες αναπτυξιακές δράσεις των ΟΤΑ, 19 για την οικονομική λειτουργία τους, 23 για τους ΦΟΔΣΑ και 10 αλλότρια. • Τέλος ως σχέδιο νόμου, θα το χαρακτήριζα μάλλον προχειρογραμμένο. Απορώ πως αυτό μπορεί να είναι το αποτέλεσμα κυοφορίας τόσων μηνών και δουλειά επιτροπών ειδικών και μεγαλοστελεχών των υπουργείων! • Τέλος, περιέχει πληθώρα νομοτεχνικών ασαφειών και λαθών.
3/. Με δεδομένα τα παραπάνω, πως τελικά τον κρίνω; Κινείται σε θετική κατεύθυνση ή όχι; Τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη συγκεκριμένη νομοθετική παρέμβαση και όχι μεταρρύθμιση είναι βασικά τρία. Το πρώτο αφορά στην καθιέρωση της απλής αναλογικής ως εκλογικού συστήματος των ΟΤΑ. Το δεύτερο στην προσπάθεια εμβάθυνσης της συμμετοχής των πολιτών μέσω κυρίως των τοπικών δημοψηφισμάτων αλλά και της διαμεσολάβησης. Το τρίτο αφορά στην οικονομική λειτουργία των ΟΤΑ. Τα δύο πρώτα αναμφίβολα είναι στη θετική κατεύθυνση αν και το δεύτερο δεν είμαι βέβαιος για το κατά πόσο θα βρει εφαρμογή στην πράξη. Το τρίτο που αφορά στην οικονομική λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι προφανές ότι δεν επιφέρει καμιά ουσιαστική πρόοδο, αντίθετα διατηρεί την αυταρχική οικονομική υποτέλεια της στο κεντρικό κράτος. Η κατάργηση του δημαρχοκεντρικού συστήματος και η μεταφορά του κέντρου βάρους στον δημοκρατικό διάλογο, τις συγκλίσεις και τις συνθέσεις απόψεων μέσα στο δημοτικό συμβούλιο είναι βαθιά δημοκρατική αναγκαιότητα. Η κατάργηση της τεχνητής πλειοψηφίας που κατά κανόνα είναι μειοψηφία στην τοπική κοινωνία, η κατάργηση των διαφορετικών ταχυτήτων και βαρύτητας δημοτικών συμβούλων είναι ζητούμενα της εποχής. Έχετε αναλογισθεί αγαπητοί συνάδελφοι ότι εδώ μέσα λόγω εκλογικού νόμου, σε κάποιους από εσάς αντιστοιχίζεται το 1,3% των ψηφισάντων και σε άλλους το 4,0%; Κι αυτό άσχετα από το πόσους σταυρούς πήρε ο καθένας. Όποιος σήμερα ισχυρίζεται ότι αυτό θα οδηγήσει σε ακυβερνησία, μάλλον δεν έχει εμπιστοσύνη στην ορθότητα του πολιτικού λόγου που μπορεί να αρθρώσει και στην ικανότητά του να πείσει μ’ αυτόν. Ότι δεν τον ενδιαφέρει ν’ ακούσει και να επεξεργαστεί την διαφορετική άποψη και τελικά να την εστερνισθεί αν είναι καλύτερη από τη δική του. Ότι δεν ενδιαφέρεται για τη συλλογική δημοκρατική λειτουργία του βασικού κυτάρου της δημοκρατίας, μαθημένος στην εύκολη οδό του γνωστού « l' etatc'estmoi ”.
4/. Ποια είναι λοιπόν η στάση μας ως αυτοδιοικητικοί; Ανακεφαλαιώνοντας. Μπορεί να μην είναι η ουσιαστική μεταρρύθμιση που θέλαμε ή περιμέναμε. Μπορεί να είναι ένα ακόμα σχέδιο νόμου που μπαλώνει ή βελτιώνει κάπως τα πράγματα. Ωστόσο υπάρχει κι είναι σε διαβούλευση έως τις 14 του μήνα. Κι έχουμε βασικά δύο επιλογές. Η πρώτη είναι να υιοθετήσουμε την στάση της ηγεσίας της ΚΕΔΕ που ζητά ν’ αποσυρθεί το νομοσχέδιο. Επιδιώκοντας αλήθεια τι; Να φέρει η κυβέρνηση ένα καλύτερο νομοθέτημα; Δεν το βλέπω. Να παραμείνει ο Καλλικράτης ως έχει; Μάλλον αυτό. Αν η ΚΕΔΕ ήθελε ένα σοβαρό πλαίσιο λειτουργίας της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως ανέφερα και σε παλιότερη συνεδρίαση, θα έπρεπε να το είχε συντάξει η ίδια και να το είχε βάλει στο τραπέζι του διαλόγου σε αντιδιαστολή με το προτεινόμενο. Τα μέσα για να το κάνει τα έχει. Αντιθέτως ποια ήταν η στάση της τόσο καιρό; Μη μου ταράττετε τα κεκτημένα και απλώς υιοθετείστε κάποιες σκόρπιες προτάσεις που σας καταθέτω. Η δεύτερη έχει να κάνει με την εκτίμησή μου, ότι παρά τις όποιες αντιδράσεις της ΚΕΔΕ, η κυβέρνηση θα φέρει το νομοσχέδιο για ψήφιση στη Βουλή και θα το ψηφίσει. Οπότε τι κάνουμε; Δεν παρεμβαίνουμε επί της ουσίας; Θέση μου είναι ότι πρέπει να απαιτήσουμε κατ’ αρχήν την παράταση του χρόνου διαβούλευσης. Κι ότι αν έχουμε άποψη ατομική ή συλλογική ως αυτοδιοικητικοί, οφείλουμε να την καταθέσουμε και να πιέσουμε να υιοθετηθεί.
