Τη διαχείριση των κάστρων της Κρητηνίας και της Μονολίθου ζητά ο δήμαρχος Ρόδου

ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ                          Ρόδος  24/10/2013

 ΝΟΜΟΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ                                 Αριθ. πρωτ.  2/               

   ΔΗΜΟΣ  ΡΟΔΟΥ                                                   

Θέμα :  Επισκεψιμότητα κάστρων Μονολίθου και Κρητηνίας Ρόδου  

Κύριε Υπουργέ,

κατά την πρόσφατη επίσκεψη σας στη Ρόδο μεταξύ άλλων έθιξα και το θέμα της επισκεψιμότητας των κάστρων Μονολίθου και Κρητηνίας.

Στο νησί  μας εκτός από τα επισκέψιμα  με εισιτήριο μνημεία υπάρχουν και πολλά άλλα σημαντικά τα οποία δεν είναι οργανωμένα ώστε να δέχονται επισκέπτες με εισιτήριο παρόλη την ιστορική τους σπουδαιότητα.

Μέσα σε αυτά είναι τα κάστρα της Κρητηνίας και της Μονολίθου που βρίσκονται στη βόρεια πλευρά του νησιού (βλ. χάρτη και επισυναπτόμενα στοιχεία).

Και τα δύο κάστρα αποτελούν σημαντικά αξιοθέατα του νησιού,  αναφέρονται στον κόμβο "Οδυσσέας" του Υπουργείου Πολιτισμού και σε όλους τους τουριστικούς οδηγούς προσελκύοντας χιλιάδες επισκεπτών μέσω οργανωμένων εκδρομών ή μεμονωμένων επισκεπτών λόγω και της περιοχής όπου βρίσκονται η οποία χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη φυσική ομορφιά και προσφέρει μοναδική θέα.

Επιπλέον  τα τελευταία χρόνια κατά τους θερινούς μήνες διοργανώνονται οι Γιορτές Κάστρων με τη συνδρομή των Πολιτιστικών Συλλόγων, εθελοντών κατοίκων των περιοχών και την οικονομική ενίσχυση του Δήμου Ρόδου. Οι συγκεκριμένες πολιτιστικές δράσεις αποτελούν σημείο αναφοράς για ολόκληρο το νησί της Ρόδου με μεγάλη επισκεψιμότητα.

Το κάστρο της Κρητηνίας είναι σε καλή κατάσταση ενώ το κάστρο της Μονολίθου απαιτεί εργασίες συντήρησης  για την ασφάλεια των επισκεπτών. Δεδομένων των περιορισμένων οικονομικών δυνατοτήτων  και την έλλειψη προσωπικού, τα κάστρα δε συντηρούνται και δεν καθαρίζονται συστηματικά.

Η επίσκεψη και στα δύο κάστρα είναι ελεύθερη και συνήθως συνοδεύεται από στάση στα αναψυκτήρια που είναι εγκατεστημένα σε κοντινή απόσταση.

Τα δύο μνημεία βρίσκονται στη βόρεια πλευρά του νησιού όπου βρίσκεται και ο Αρχαιολογικός χώρος της Καμείρου ο όποιος βάσει των επίσημων στατιστικών στοιχείων του Υπουργείου Πολιτισμού δέχεται ετησίως 120.000 - 150.000 επισκέπτες με έσοδα πάνω από 450.000 ευρώ ετησίως.

Εκτιμάται ότι ο αριθμός των επισκεπτών στα δύο κάστρα είναι αρκετός ώστε με μικρή  χρέωση εισιτηρίου να εξασφαλίζονται ανταποδοτικά έσοδα για την καθαριότητα και τις βασικές εργασίες της συντήρησης τους.  

Ο Δήμος Ρόδου σε συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες έχει τη δυνατότητα να αναλάβει  τη διαχείριση των εν λόγω κάστρων υπό αυτό το πρίσμα συνδράμοντας  στο έργο του Υπουργείου σας.  

Για το σκοπό  αυτό επιθυμούμε τη συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού  ώστε να διερευνηθούν οι δυνατότητες και οι όροι υλοποίησης της συγκεκριμένης πρότασης.    

Με εκτίμηση

Ο Δήμαρχος Ρόδου

Στάθης Κουσουρνάς

      ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΣΤΡΑ

Κάστρο Κρητηνίας

(Πηγή : Κόμβος Οδυσσέας, Υπουργείο Πολιτισμού)

Περιγραφή

Μεμονωμένο φρούριο, το νοτιότερο από τα ισχυρά κάστρα τα οποία προστάτευαν τη ΒΑ ακτή της Pόδου, χτισμένο στη θέση Kάστρο του ακρωτηρίου Κοπριά. H οχύρωση έχει τετράπλευρο σχήμα, έκταση 2.100 μ2, και περίμετρο τειχών 180 μ. H κεντρική πύλη βρίσκεται στη Ν πλευρά του περιβόλου. Σώζονται θυρεοί του Tάγματος των Iωαννιτών και του Μεγάλου Μαγίστρου Giovanni Battista degli Orsini (1467-1476). Βασικό κτήριο αποτελεί ο πολυγωνικός πύργος του degli Orsini, ενώ υπάρχει ακόμη ο πύργος του Μεγάλου Μαγίστρου P. d?Aubusson. Πρόκειται για πολυγωνικό πύργο πλαγιοφύλαξης του αρχικού περιβόλου, ο οποίος περικλείει παρεκκλήσι στον όροφο και πυροβολείο στο ισόγειο. Tο παρεκκλήσι είναι αφιερωμένο στον Άγιο Πέτρο. Tέλος, σώζεται ημικυλινδρικός πύργος με κανονιοθυρίδες σε δύο επίπεδα, από την περίοδο του Μεγάλου Μαγίστρου F. del Carretto, του οποίου επίσης σώζεται ο θυρεός. Tο χωριό και το κάστρο δεν απαντούν σε έγγραφα της ιπποτικής περιόδου, πιθανώς όμως ο Κάστελλος να ταυτίζεται με το Castel Nuovo που αναφέρει ο Bosio το 1480. H οικοδόμηση του κάστρου ανάγεται στην εποχή του degli Orsini. Μέχρι τότε, στη θέση προϋπήρχε πύργος. Eπισκευές και ανακαινίσεις του κάστρου έγιναν από τους Μεγάλους Μαγίστρους Pierre d?Aubusson (1476-1503) και Fabrizio del Carretto (1513-1521). Το κάστρο γνώρισε τη μέγιστη ακμή του κατά το διάστημα 1480-1522, ενώ εγκαταλείφθηκε στις αρχές του 16ου αι. Μέχρι τότε, λάμβανε σήματα από τη Xάλκη, την Aλιμνιά, τη Mάκρη, τη Στρογγυλή, την Tραγούσα και τη Σύμη και αποτελούσε καταφύγιο για τους κατοίκους των γύρω χωριών. Eπίσης, ήλεγχε μεγάλο τμήμα της γραμμής των ακτών καθώς και τους δρόμους που οδηγούσαν στα Ν, δηλαδή από τα βουνά προς τα Σιάννα και τον Έμπωνα.

Κάστρο Μονολίθου

Περιγραφή

Το χωριό οφείλει το όνομα του σε μια τεράστια πέτρα η οποία βρίσκεται σε ένα μεγαλοπρεπή βράχο στη κορυφή της οποίας είναι το κάστρο. Το κάστρο έκτισε ο Μέγας Μάγιστρος D’ Aubusson στην προσπάθεια να οχυρώσει την ύπαιθρο χώρα της Ρόδου πιθανόν πάνω στα ερείπια Βυζαντινού οχυρού. Το κάστρο βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα από το χωριό της Μονολίθου και μόνο τρία χιλιόμετρα από τη θάλασσα εκεί που το βουνό Ακραμίτης βουτά στη γαλανή ακτή. Από το ύψος του κάστρου μπορεί να δει κανείς τα νησιά Χάλκη και Αλιμιά ως και τη Μικρά Ασία.

Διάταγμα του 1479 αναφέρει πως σ’ αυτό έπρεπε να καταφύγουν οι κάτοικοι της Απολακκιάς σε περίπτωση επίθεσης. Αυτό μαρτυρεί και ο Θυρεός του D’ Aubusson φθαρμένος από τον χρόνο που είναι εντοιχισμένος πάνω από την πόρτα. Το κάστρο του Μονολίθου λοιπόν, λόγω της οχυρής του θέσης, ήταν ένα από τα τέσσερα ισχυρά φρούρια της Ρόδου. Εντός των τειχών αυτού του απόρθητου φρουρίου βρίσκονται οι εκκλησίες του Αγίου Παντελεήμονα και του Αγίου Γεωργίου.

Αρμόδια Υπηρεσιακή Μονάδα για τα δύο κάστρα:

4η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων
Τηλέφωνο: +30 22413-65200
Φαξ: +30 22410-21954
Email: 4eba@culture.gr