Το να συζητάμε ακόμα για δικαιοσύνη στη δεύτερη δεκαετία του εικοστού πρώτου αιώνα μοιάζει τουλάχιστον με κακόγουστο αστείο. Θέματα που θα έπρεπε να έχουν διευθετηθεί εδώ και χρόνια, είναι δυστυχώς θολά και ερμηνεύονται κατα το δοκούν από όσους έχουν κακόβουλες προθέσεις.
Η έννοια της δικαιοσύνης δεν έχει να κάνει αποκλειστικά με νομοθεσία. Έχει κυρίως να κάνει με νοοτροπίες που χρειάζεται να μορφοποιηθούν ώστε κανένας άνθρωπος να μη νιώθει αδικημένος ή περιθωριοποιημένος. Πριν αρκετές δεκαετίες για παράδειγμα υπήρχε έντονο πρόβλημα φυλετικών διακρίσεων σε ολόκληρο τον κόσμο. Κάποιοι αγωνίστηκαν σκληρά και διεκδίκησαν με σθένος τα δικαιώματά τους, έχοντας καταφέρει σήμερα να βρίσκονται σε πολύ καλύτερη μοίρα από τότε.
Δυστυχώς οι διακρίσεις ακόμα δεν έχουν εξαλειφθεί. Παρότι η νομοθεσία έχει κατοχυρώσει τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων, εντούτοις στην κοινωνία υπάρχει ακόμα μια μικρή ή μεγάλη αμφισβήτηση έναντι συγκεκριμένων ομάδων. Παραπέμπω στη φράση του Orwell στη “Φάρμα των ζώων” που λέει χαρακτηριστικά ότι όλα τα ζώα είναι ίσα εκτός από κάποια που είναι περισσότερο ίσα από τα άλλα.
Και δεν είναι μόνο οι αδικίες που υφίστανται κάποιες κοινωνικές ομάδες λόγω της διαφορετικότητας τους. Είναι και η απάθεια του ευρύτερου συνόλου έναντι σε θέματα που άπτονται τη μόρφωση, την υγειονομική περίθαλψη, τον πολιτισμό, το περιβάλλον. Δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι ισότιμη πρόσβαση σε αυτά τα αγαθά. Κάποιοι για να έχουν ακόμα και τη στοιχειώδη οφείλουν να κοπιάσουν.
Διανύουμε μια προεκλογική περίοδο όπου όλα παρουσιάζονται όμορφα και αισιόδοξα ή μαύρα και απαξιωτικά. Στην πραγματικότητα τίποτα από τα δύο δεν συμβαίνει. Ούτε όμορφα είναι αλλά ούτε και μαύρα. Τα πράγματα είναι όπως τα αντιλαμβάνεται ο καθένας. Αν τα βλέπει όμορφα δεν μπορεί να εξελιχθεί. Αν τα βλέπει μαύρα έχει παραιτηθεί. Η ουσία είναι να τα βλέπουμε ως προκλήσεις που θέλουμε να κατακτήσουμε.
Η χώρα αυτή τη στιγμή στερείται οράματος και αποφασιστικότητας. Η συνήθης φράση ότι τα βρήκαμε χάλια και προσπαθούμε να τα βελτιώσουμε είναι πλέον άκαιρη και ανούσια. Με τη ραγδαία άνοδο της τεχνολογίας δεν υπάρχουν δικαιολογίες και αδιέξοδα. Υπάρχει μόνο θέληση να τα φτιάξουμε με τρόπο τέτοιο που να υπάρχει ισότιμη πρόσβαση σε όλους.
Μια σύγχρονη χώρα είναι μια χώρα δικαιοσύνης, όπου οι πολίτες νιώθουν ότι δεν αδικούνται και αν μη τι άλλο τους δίνεται μια ευκαιρία να προκόψουν. Είναι φυσιολογικό κάποιοι να έχουν περισσότερες ευκαιρίες από κάποιους άλλους. Δυστυχώς. Όμως δεν μπορούν κάποιοι να έχουν όλες τις ευκαιρίες μπροστά τους και κάποιοι να μην έχουν καμία. Εκεί υπάρχει σοβαρό πρόβλημα.
Δεν μπορεί μια κοινωνία να στεριώσει στα πόδια της αν η ίδια τα πυροβολεί, στερώντας στα παιδιά της το δικαίωμα στη μόρφωση. Δεν έχει μέλλον αυτή η κοινωνία αν καταστρέφει το φυσικό της περιβάλλον προκειμένου να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των “ημετέρων”. Δεν υπάρχει αύριο για μια κοινωνία που έχει λησμονήσει την ιστορία και τον πολιτισμό της.
Για όλα αυτά ας μην έχει κανένας ψευδαισθήσεις. Δεν μπορούμε να αφήνουμε τις τύχες μας εν λευκώ στα χέρια κανενός. Η διεκδίκηση των δικαιωμάτων και ο αγώνας για δικαιοσύνη οφείλει να είναι συνεχής. Αν εφησυχαστούμε, κινδυνεύουμε να απωλέσουμε όσα με κόπο κατακτήθηκαν.
Η δικαιοσύνη δεν είναι προνόμιο κανενός χώρου. Όλοι μας μπορούμε να συμβάλουμε σε αυτή από όποια θέση κι αν βρισκόμαστε. Είναι η έννοια που διαχωρίζει τα εξελιγμένα όντα από εκείνα που διακατέχονται από τα αρχέγονα ένστικτα. Είναι η κινητήριος δύναμη της εξέλιξης και ο λόγος που οφείλουμε να επαγρυπνούμε ώστε να μην ξαναγυρίσουμε στις σπηλιές.
Από τη στήλη "ΨΙΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ" στη ΡΟΔΙΑΚΗ της Κυριακής
