1522. Η πολιορκία της Ρόδου απο τον Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή ήδη κρατάει τρείς μήνες τώρα. Οι Ιππότες του Αη Γιάννη κι οι Ροδίτες αντιστέκονται με νύχια και με δόντια. Έξω φρενών ο Σουλτάνος για την μέχρι τότε αποτυχία του δίνει διαταγές να γίνουν ετοιμασίες για μια τελευταία προσπάθεια, που δεν πρέπει για κανένα λόγο να αποτύχει.
Η 24 Σεπτέβρη, σαν σήμερα πριν 491 χρόνια, θα ανατείλει με σφοδρό κανονιοβολισμό των τειχών που κρατά ώρες. Κι ύστερα ξεκινά μια ολομέτωπη επίθεση, η μεγαλύτερη ως τότε, στους τομείς Ισπανίας, Αγγλίας, Προβηγκίας, Ιταλίας ταυτόχρονα -από το Πανεπιστήμιο μέχρι το λιμάνι της Ακαντιάς περίπου, για όσους ξέρουν τη Ρόδο. Οι λίγοι υπερασπιστές με τον Μέγα Μάγιστρο Villier de l’ Isle-Adam δεν ξέρουν πού να πρωτοτρέξουν. Ο Πύργος της Ισπανίας καταλαμβάνεται απο τους Γενίτσαρους που σηκώνουν εκεί ψηλά το μπαϊράκι τους. Ακολουθεί φοβερή μάχη και τέλος οι ιππότες υπό τον Ιάκωβο των Βουρβώνων ξαναπέρνουν τον πύργο.
Παρά την μικρή αυτή νίκη η φοβερή ολομέτωπη επίθεση θα κρατήσει επι πολλές ακόμα ώρες. Στο τέλος, οι Τούρκοι θα αποτραβηχτούν στις θέσεις τους, για να γλείψουν τις πληγές τους και να σκεφτούν την επόμενή τους κίνηση.
Λέγεται πως πάνω απο 15.000 Τούρκοι στρατιώτες -πάντα “αναλώσιμοι εν επαρκεία”- χάθηκαν εκείνη την ημέρα και πως τα νερά της Ακαντιάς βάφτηκαν απο το αίμα. Στην άμυνα πήραν μέρος όλοι: νέοι, γέροι, άρρωστοι και γεροί, παπάδες και καλόγεροι. Σπουδαίο ρόλο έπαιξαν και οι γυναίκες. Λέει ο αυτόπτης ιστορικός Bosio:
“Εκείνη την ημέρα οι Ροδίτισες έδωσαν πολύ μεγάλη βοήθεια. Γιατί έτρεχαν σε κάθε σημείο της μάχης και έφερναν ψωμί και κρασί… και πολλές απ’ αυτές με τα ίδια τους τα χέρια έριχναν απο τα τείχη πέτρες και βραστό νερό στον εχθρό. Και πολλές τραυματίστηκαν και άλλες ακόμα σκοτώθηκαν…”
Απο τις Ροδίτισες εκείνες σώθηκαν μέχρι τις μέρες μας το παράδειγμα και το όνομα της Αναστασίας. Φορώντας τ’ άρματα του σκοτωμένου άντρα της, σκότωσε τα δυό της παιδιά για να μην πέσουν στα χέρια των Γενιτσάρων κι ύστερα όρμησε στον εχθρό με το σπαθί στο χέρι, μέχρι που έπεσε κι αυτή στις επάλξεις της Ρόδου.
Η ήττα όμως είχε διάφορα θύματα. Έξαλλος ο Σουλεϊμάν, αφού κατέβηκε απο τον ξύλινο πύργο απ’ όπου παρακολουθούσε την μάχη, διέταξε να αποκεφαλιστούν οι στρατηγοί Μουσταφά Πασάς και Πιρί Πασάς. Ο Αρχιναύαρχος Κούρτογλου Ρεϊς καταδικάστηκε σε 100 ραβδισμούς στο κατάστρωμα της ναυαρχίδας του.
Τις επόμενες μέρες θα επικρατήσει ηρεμία καθώς κι οι δυο πλευρές προσπαθούν να συνέλθουν. Κι ύστερα η μάχη θα ξαναρχίσει και θα συνεχιστεί μέχρι το τέλος, περίπου τρείς μήνες αργότερα.
Η συζήτηση για την ανάγκη ενός μαθήματος που θα διδάσκει την ιστορία της ιδιαίτερης πατρίδας μας δεν έχει σταματήσει εδώ και πολλά χρόνια, αν και σε χαμηλούς πάντα τόνους. Φαίνεται πως όλοι συμφωνούν πως τέτοιο μάθημα πρέπει να υπάρχει μα διαφωνούν υποθέτω στο ποιός θα γράψει το βιβλίο και ποιός θα το διδάσκει. Πολιτικές σκοπιμότητες που μας αφήνουν στην άγνοια και μ’ ανοιχτό το στόμα καθώς στεκόμαστε μπροστά στα μνημεία, τα παλιά και τα πρόσφατα. Υπήρξε άραγε “συνωστισμός” πάνω στα τείχη στις 24 Σεπτέμβρη 1522 ή μήπως ήταν” συνάθροιση αντιφρονούντων” ή ακόμα και “σφαγή αλλοφύλων και αλλοθρήσκων”; Εξαρτάται απ’ την πολιτική σας τοποθέτηση.
Ρόδος, 24 Σεπτέμβη 1522 – Του Βαγγέλη Παυλιδη
Φωτογραφικό υλικό
