Σύμφωνα με τους όρους παράδοσης που υπογράφτηκε στις 20 Δεκεμβρίου, τα τούρκικα στρατεύματα έχουν αποτραβηχτεί σε απόσταση 2 περίπου χιλιομέτρων απο την πόλη. Μα η πλούσια άν και κατεστραμμένη Ρόδος είναι μεγάλος πειρασμός για τις ορδές των Βασιβουζούκων και των άλλων ατάκτων. Σιγά σιγά, ανεπαίσθητα σχεδόν, πλησιάζουν και πάλι και στις 24 Δεκεμβρίου, παραμονή Χριστουγέννων, ορμούν στην ανυπεράσπιστη πόλη. Ήταν μια μέρα σαν σήμερα πριν 491 χρόνια.
Ο λαός είναι στις εκκλησίες και προσεύχεται όχι μόνο για τον Χριστό που γεννιέται μα και και για την ίδια του την σωτηρία. Η πόλη παραδίνεται στην βία για δυο περίπου μέρες. Ο λαός προπηλακίζεται, ξυλοφορτώνεται και βασανίζεται για να αποκαλύψουν τυχόν κρυμμένα χρήματα και τιμαλφή. Οι βιασμοί είναι στην ημερήσια διάταξη. Δεν γλιτώνουν ούτε οι άρρωστοι στο νοσοκομείο όπου ενας γερο-ιππότης που προσπαθεί να τους υπερασπιστεί πετιέται στον δρόμο απο το παράθυρο. Οι εκκλησίες λεηλατούνται, τα ιερά κειμήλια καταστρέφονται, τα Άγια των Αγίων βεβηλώνονται. Μεγάλη είναι η καταστροφή στον Άγιο Ιωάννη, τον καθεδρικό ναό του Τάγματος. Ψάχνοντας για θησαυρούς οι Τούρκοι θα καταστρέψουν ακόμα και τους τάφους των Μεγάλων Μαγίστρων και άλλων επιφανών ιπποτών που υπάρχουν εκεί.
Την ημέρα των Χριστουγέννων, 25 Δεκεμβρίου 1522, ο Μουεζίνης διαλαλεί απο το ύψος του Πύργου ντε Ναϊγιάκ την νίκη του μισοφέγγαρου πάνω στον σταυρό.
Την άλλη μέρα, ο Μέγας Μάγιστρος ξεκινά να επισκεφτεί τον Σουλτάνο σε επίσημη δήλωση υποταγής. Ο Σουλεϊμάν αφήνει τον ηλικιωμένο πολεμιστή να περιμένει πολλές ώρες στο ψιλόβροχο της σοροκάδας. Όταν όμως γίνεται τελικά η συνάντηση οι δυο ηγέτες συμπεριφέρονται με αλληλοσεβασμό και ανταλλάσσουν δώρα. Ο Σουλτάνος παρηγορεί τον Μέγα Μάγιστρο. Το να χάνει ένας πολεμιστής μια μάχη είναι μέσα στο παιχνίδι της μοίρας του, του λέει.
Ήταν 26 Δεκεμβρίου 1522.
Ρόδος, 24 Δεκεμβρίου 1522 – Του Βαγγέλη Παυλίδη
Φωτογραφικό υλικό
