Η στήλη μας ξεκινάει σήμερα, για ακόμα μια φορά, σειρά δημοσιεύσεων για τη διαχείριση των Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) για τα οποία υπεύθυνος διαχειριστής είναι ο Δήμος Ρόδου. Στο σημερινό πρώτο μέρος παρουσιάζουμε τα κύρια σημεία του νέου κανονισμού καθαριότητας που ψηφίστηκε πρόσφατα από το Δημοτικό Συμβούλιο και ο οποίος φιλοδοξεί να καθορίσει σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο της αποκομιδής των απορριμμάτων στο νησί. Ο κανονισμός λοιπόν αυτός ζητάει από τους πολίτες να εφαρμόσουν συγκεκριμένους κανόνες, όμως παράλληλα βάζει τον πήχη ψηλότερα και για τον ίδιο το Δήμο. Με λίγα λόγια πρόκειται στην ουσία για ένα ‘συμβόλαιο’ που υπογράφει ο Δήμος με τους πολίτες που πρέπει όμως να τηρήσουν και οι δύο.
Παρόλο λοιπόν που ίσως φαίνεται ένα δευτερεύον θέμα, ο κανονισμός είναι σημαντικός αφού η εφαρμογή του από τους πολίτες αλλά και τη δημοτική αρχή, μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την εμφάνιση του νησιού αλλά και γενικά την όλη διαχείριση των αποβλήτων σ’ αυτό.
Ο νέος κανονισμός
Ο νέος κανονισμός εγκρίθηκε με την υπ’ αριθμόν 340/12-6-2013 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Ρόδου. Είναι κατά βάση η συνέχεια και βελτίωση του προηγούμενου κανονισμού που είχε ψηφιστεί το 1997 και αφορούσε φυσικά το Δήμο Ροδίων μόνο.
Ο κανονισμός αυτός αφορά όπως είναι φυσικό τα δημοτικά απόβλητα όπως αυτά ορίζονται στο κεφάλαιο είκοσι (20) του Ευρωπαϊκού Καταλόγου Αποβλήτων (ΕΚΑ) και που χοντρικά είναι όλα τα συνηθισμένα απόβλητα που παράγουν τα νοικοκυριά αλλά και αυτά που παράγουν επιχειρήσεις και προσομοιάζουν σε αυτά των νοικοκυριών. Όμως κάνει αναφορές και σε άλλου είδους απόβλητα (υγειονομικά, κατεδαφίσεων) οριοθετώντας τη σχέση του Δήμου με τις διαδικασίες αποκομιδής αυτών όπως θα δούμε παρακάτω.
Για να λειτουργήσει βέβαια ο κανονισμός αυτός είναι βασικό να συνεργαστούν οι πολίτες αλλά και να πειστούν όμως ότι ο Δήμος είναι πλέον πιο αποτελεσματικός στη διαχείριση των απορριμμάτων και δε ρίχνει απλά το μπαλάκι σ΄ αυτούς. Προς την κατεύθυνση αυτή είναι βασικό να υπάρχει εκτεταμένη ενημέρωση των πολιτών αλλά και όπου χρειαστεί έλεγχος και αυστηρότητα στην εφαρμογή του κανονισμού αλλά ακόμα και επιβολή των ποινών που προβλέπονται.
Η συμπεριφορά των πολιτών αλλά και η συνέπεια του Δήμου μπορεί να αλλάξει την αποκρουστική εικόνα που παρουσιάζει πολλές φορές το νησί μας
Δυστυχώς δύο πράγματα θα κάνουν αυτό το τελευταίο πιο δύσκολο. Πρώτον η αποδυνάμωση του ελεγκτικού μηχανισμού του δήμου με τη διάλυση της δημοτικής αστυνομίας και δεύτερον οι εκλογές που πλησιάζουν και κάνουν τους πάντες πιο ελαστικούς απέναντι σε όσους έχουν διάθεση να καταστρατηγήσουν τον κανονισμό αυτό. Από την άλλη πλευρά η παραχώρηση για φέτος και τα επόμενα δύο χρόνια ενός μεγάλου μέρους της αποκομιδής σε ιδιωτικό φορέα λύνει τα χέρια της Υπηρεσίας Καθαριότητας για να εστιαστεί σε θέματα όπως αυτό που είναι ζωτικό για την ευταξία και την εμφάνιση όλου του νησιού.
Όσον αφορά το κομμάτι του ελέγχου και λόγω της διάλυσης της δημοτικής αστυνομίας, το δημοτικό συμβούλιο με την υπ’ αριθμό 26/20-9-2013 απόφασή του ανέθεσε παράλληλη άσκηση αρμοδιοτήτων της τήρησης του κανονισμού σε 8 επόπτες καθαριότητας, 15 εργοδηγούς καθαριότητας και 3 επιστάτες καθαριότητας οι οποίοι θα ελέγχουν την τήρηση της καθαριότητας και προφανώς θα επιβάλλουν και τα ανάλογα πρόστιμα.
Τα βασικά σημεία
Ογκώδη και μπάζα απαγορεύεται πλέον να τοποθετούνται δίπλα στους κάδους.
Ένα από τα βασικά σημεία του νέου κανονισμού είναι η διαχείριση των ογκωδών αποβλήτων. Ογκώδη απόβλητα είναι αυτά που έχουν μεγάλο όγκο όπως παλιά έπιπλα, συσκευές, στρώματα, συσκευασίες μεγάλου όγκου κλπ. Αυτά πλέον δεν επιτρέπεται να εναποτίθενται δίπλα σε κάδους ή σε άλλους κοινόχρηστους χώρους αλλά πρέπει αφού προηγηθεί τηλεφωνική επικοινωνία ανά δημοτική ενότητα να κανονίζεται η ημέρα και ώρα της αποκομιδής τους. Η υπηρεσία θα υποδεικνύει στους πολίτες πού θα εναποθέτουν τα ογκώδη αντικείμενα ώστε να μπορεί να γίνει η αποκομιδή αλλά και να μη παρεμποδίζεται η κυκλοφορία και να μην ενοχλούνται διπλανές ιδιοκτησίες.
Το τηλέφωνο επικοινωνίας για τη Δημοτική Ενότητα Ρόδου είναι το 2241063108 ενώ για τις υπόλοιπες ενότητες οι πολίτες θα πρέπει να επικοινωνούν με τα σχετικά τηλέφωνα των εννέα Δημοτικών Ενοτήτων. Παράβαση της διάταξης αυτής επιφέρει πρόστιμο €200. Σε κάθε περίπτωση όμως πρέπει να λυθεί το πρόβλημα με τις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές αφού έχει λήξη η σύμβαση του Δήμου με την εταιρεία ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε. που είναι ο υπεύθυνος φορέας για την οργάνωση και λειτουργία του Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης των Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (Α.Η.Η.Ε.) στην Ελλάδα.
Ένα άλλο σημείο που ενδιαφέρει πολλούς πολίτες είναι αυτό που προβλέπει τη διαχείριση των υπολοίπων κοπής δέντρων και θάμνων, κλαδιών γκαζόν κλπ. Σύμφωνα με τον κανονισμό αυτά πλέον απομακρύνονται με ευθύνη και δαπάνη του παραγωγού και η παράβαση αυτής της διάταξης επιφέρει πρόστιμο €200 ευρώ.
Άμεση πρέπει να είναι η επίλυση του θέματος για τις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές ώστε οι πολίτες να μπορούν να τις διοχετεύουν με ασφάλεια
Όπως και παλαιότερα οι πολίτες οφείλουν να τοποθετούν τα απορρίμματα σε καλά κλεισμένες σακούλες που τοποθετούνται πάντα εντός των κάδων. Αυτό πρέπει να γίνεται μετά τη δύση του ήλιου και πριν από τη διέλευση των απορριμματοφόρων. Απαγορεύεται να τοποθετούνται απορρίμματα που δεν είναι οικιακά. Ευνόητο είναι πάντως ότι για να συμβούν τα παραπάνω πρέπει να υπάρχουν αρκετοί κάδοι αλλά και τακτική αποκομιδή σε συγκεκριμένες πάντα ώρες.
Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων – ΑΕΚΚ
Οι πολίτες πρέπει να βοηθήσουν για τη σωστή αποκομιδή
Τα απόβλητα αυτά, τα γνωστά σε όλους μπάζα, δεν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της υπηρεσίας καθαριότητας και απαγορεύεται να τοποθετούνται ακόμα και προσωρινά δίπλα ή μέσα σε κάδους, σε πεζοδρόμια και δρόμους ή άλλο κοινόχρηστο χώρο. Η αποθήκευση πρέπει να γίνεται σε ειδικά κοντέινερ μετά από άδεια του δήμου και η τελική διάθεσή τους σε ειδικό χώρο για τα αδρανή υλικά. Εδώ πάντως πρέπει να τονίσουμε την έλλειψη οποιασδήποτε πρόβλεψης για ανακύκλωση στο μέλλον αυτού του είδους των αποβλήτων κάτι που γίνεται με επιτυχία σε άλλες περιοχές και στην Ελλάδα. Για αυτό θα επανέλθουμε σε επόμενο άρθρο. Παράβαση των παραπάνω διατάξεων επιφέρει πρόστιμα από €300 έως €1000
Εγκαταλελειμμένα οχήματα
Ευθύνη των ιδιοκτητών τα παλαιά οχήματα αλλά ο Δήμος προτίθεται να βοηθήσει στην αποκομιδή τους όταν δεν υπάρχει ευχέρεια
Πρόβλεψη υπάρχει και για αυτή την κατηγορία αποβλήτων που όπως έχουμε πολλές φορές δημοσιεύσει εμπίπτει στις διαδικασίες του άρθρου 9 του ΠΔ 116/2004 (ΦΕΚ Α’ 81/5-3-2004). Σύμφωνα με τον κανονισμό απαγορεύεται η εγκατάλειψη οχημάτων ή τμήματος τους οπουδήποτε. Αντίθετα πρέπει ο παραγωγός να τα μεταφέρει και απομακρύνει ο ίδιος σε εξουσιοδοτημένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης οχημάτων. Σε περίπτωση πάντως αδυναμίας μπορεί να επικοινωνήσει με το αρμόδιο τμήμα της Διεύθυνσης Καθαριότητας που θα φροντίσει για την ασφαλή του διάθεση. Παράβαση των παραπάνω διατάξεων επιφέρει πρόστιμο €300
Επικίνδυνα απόβλητα και απόβλητα υγειονομικών μονάδων
Ιατρικά απόβλητα
Απαγορεύεται η έστω και προσωρινή αποθήκευση επικίνδυνων αποβλήτων σε κάδους ή η απόρριψη σε κοινοχρήστους ή ιδιωτικούς χώρους ή στο ΧΥΤΑ. Υπόχρεος διαχείρισης είναι ο κύριος ή νομέας αυτών των αποβλήτων. Από την άλλη πλευρά οι αρμόδιοι των Υγειονομικών Μονάδων από τις οποίες παράγονται επικίνδυνα Υγειονομικά απόβλητα είναι και αυτοί υπεύθυνοι με δαπάνες τους για τη σωστή διαχείρισή τους. Και για αυτά απαγορεύεται η έστω και προσωρινή αποθήκευση σε κάδους ή κοινόχρηστους χώρους. Παράβαση των παραπάνω διατάξεων επιφέρει πρόστιμο €1000.
Λαϊκές Αγορές
Λαχαναγορά – Χωρίς λόγια
Υπεύθυνοι για την τήρηση της καθαριότητας κατά τη διάρκεια λειτουργίας των Λαϊκών Αγορών είναι οι κάτοχοι της ειδικής άδειας πωλητή. Αυτοί είναι υπεύθυνοι για την τήρηση της καθαριότητας του χώρου όπου γίνεται η λαϊκή τόσο κατά τη διάρκεια της όσο και μετά το πέρας αυτής έως τη στιγμή της οριστικής απομάκρυνσης της αγοράς. Η υπηρεσία καθαριότητας είναι υπεύθυνη μόνο για την αποκομιδή των σκουπιδιών από τη λαϊκή.
Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία εάν αναλογιστεί κανείς τι επικρατεί στις περιοχές μετά από τη λαϊκή αγορά όταν τα απορρίμματα διαχέονται στη γύρω περιοχή με σοβαρές επιπτώσεις για το περιβάλλον όπως για παράδειγμα στην περιοχή του Αγίου Δημητρίου και την ρύπανση της παρακείμενης ακτής και θάλασσας του Ζέφυρου. Παράβαση των παραπάνω διατάξεων επιφέρει πρόστιμο €200.
Απόβλητα από διαφημίσεις
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το άρθρο 25 για τα απόβλητα από διαφημίσεις. Συγκεκριμένα απαγορεύεται η ρίψη διαφημιστικών φυλλαδίων σε κοινόχρηστους χώρους ή σε μη ελεγχόμενους ιδιωτικούς κοινόχρηστους χώρους (π.χ. είσοδοι πολυκατοικιών) από τους οποίους μπορούν να διασκορπιστούν στους κοινόχρηστους χώρους της πόλης. Το ίδιο ισχύει και για την τοποθέτηση διαφημιστικών φυλλαδίων σε σταθμευμένα οχήματα. Εξάλλου απαγορεύεται η αφισοκόλληση ή η ανάρτηση αφισών σε δέντρα, στάσεις, ΚΑΦΑΟ του ΟΤΕ, στύλους ηλεκτροφωτισμού κλπ. Οι αφίσες πρέπει να κολλιούνται στα ταμπλό του Δήμου. Είναι πάντως χαρακτηριστικό ότι τη μεγαλύτερη ρύπανση αυτού του είδους την προκαλούν οι διαφημίσεις για εκδηλώσεις στις οποίες πολλές φορές συμμετέχει και ο Δημοτικός Οργανισμός Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΔΟΠΑΡ). Απαγορεύονται φυσικά και τα αεροπανό.Παράβαση των παραπάνω διατάξεων επιφέρει πρόστιμο τουλάχιστον €300 που προσαυξάνεται ανάλογα με το μέγεθος της ρύπανσης.
Άνθρωποι και κατοικίδια
Τα σκυλιά δεν μπορούν φυσικά να μαζέψουν τα περιττώματά τους
Ο κανονισμός όμως προβλέπει επί ποινή χρηματικού προστίμου ότι οι ιδιοκτήτες ή συνοδοί κατοικίδιων ζώων υποχρεούνται να μεριμνούν για τον άμεσο καθαρισμό του περιβάλλοντος από τα περιττώματα των ζώων τους. Για το σκοπό αυτό θα πρέπει να είναι εφοδιασμένοι με κατάλληλη συσκευή – συλλέκτη περιττωμάτων ή ειδικές σακούλες (πλαστικές ή χάρτινες) τις οποίες θα έχουν μαζί τους όταν συνοδεύουν τα κατοικίδια σε εξωτερικούς χώρους.
Για τους παραβάτες υπάρχει πρόστιμο €50 που μάλιστα διπλασιάζεται εάν η παράβαση γίνει σε παιδική χαρά ή άλλο κοινόχρηστο χώρο που φιλοξενεί παιδιά, σε αυλές ή εισόδους σχολείων, βρεφονηπιακών σταθμών, σε προαύλια εκκλησιών ή αρχαιολογικούς χώρους. Βέβαια πρέπει να πούμε ότι αν δούμε να επιβάλλεται τέτοιο πρόστιμο, εμείς πλέον θα σταματήσουμε να γράφουμε για τα κακώς κείμενα της καθαριότητας αφού θα έχουμε φτάσει σε ένα τέτοιο αξιοζήλευτο επίπεδο!
Η θέση μας
Ως Οικολογικά Ροδιακά πιστεύουμε ότι η διαχείριση των στερεών αποβλήτων είναι ένα από τα σημαντικότερα θέματα που πρέπει να αντιμετωπίσει με επιτυχία οποιοσδήποτε Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά και το ίδιο το κεντρικό κράτος. Τα προβλήματα είναι πολλά και θα γίνονται ακόμα περισσότερα εάν δε πάρουμε από τώρα τα μέτρα εκείνα για μια φιλική για το περιβάλλον και τους ανθρώπους διαχείριση που να είναι όμως παράλληλα και αποτελεσματική.
Ο κανονισμός που πρόσφατα ψηφίστηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο είναι ένα από τα απαραίτητα μέτρα που θα δεσμεύει τόσο τους πολίτες όσο και τη δημοτική αρχή σε ένα πολιτισμένο, αποτελεσματικό και σωστό τρόπο αποκομιδής των απορριμμάτων. Είναι δε ένα κομμάτι από το περίπλοκο παζλ που ονομάζουμε αειφορική διαχείριση αποβλήτων σε μια πόλη. Θα πρέπει όμως να τονίσουμε για μια ακόμα φορά ότι ο κανονισμός δεν ορίζει μόνο τις υποχρεώσεις των πολιτών αλλά η σωστή εφαρμογή του δείχνει και την αποτελεσματικότητα και αξιοπιστία της δημοτικής αρχής.
Στην κατεύθυνση αυτή προτείνουμε να δημοσιοποιούνται κάθε τρίμηνο τα αποτελέσματα της εφαρμογής του κανονισμού, περιλαμβανομένων και των διοικητικών προστίμων που επιβλήθηκαν για τη μη τήρησή του. Πριν περάσουμε όμως στα πρόστιμα πρέπει να γίνει η πληροφόρηση των πολιτών, κάτι που απ’ ότι φαίνεται είναι στις προθέσεις του δήμου, με πρόσφορο τρόπο. Ένα τέτοιο μέσο μπορεί να είναι ένα ενημερωτικό φυλλάδιο που με απλό τρόπο θα εξηγεί στους πολίτες τα κύρια σημεία του κανονισμού και θα ζητά τη βοήθειά και συνδρομή τους.
Επίσης τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης θα πρέπει να συνδράμουν στην ενημέρωση του κόσμου, μια που οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο επίτροπος δεν επιτρέπει τη δαπάνη για ανάλογες καταχωρήσεις. Εμείς ως Οικολογικά Ροδιακά θα συνδράμουμε στο μέτρο του δυνατού στην ενημέρωση των πολιτών και μέσα από την εφημερίδα αλλά και μέσα από το ιστολόγιό μας.
