Οι Οθωμανοί χαρτογράφοι περιγράφουν Kάρπαθο, Κάσο και Σαρία, γράφει ο Μανώλης Δημελλάς

 

Οι πρόσφατες δηλώσεις του Ερντογάν, περί  «γαλάζιας πατρίδας», προκαλούν ακόμη και τους Οθωμανούς ιστορικούς!   

Σε ένα από τα σημεία του λόγου του γίνεται μάλιστα αναφορά στο νησάκι που βρίσκεται δίπλα στην Κάρπαθο, την Σαρία, όχι όμως με το  όνομα της! 

Σκόπιμα την ονομάζει «ΚΟΥΤΣΟΥΚ ΚΕΡΠΕ» δηλαδή «μικρή Κάρπαθο». 

Το όνομα δόθηκε σε αυτό το νησάκι από τον δεινό Τούρκο ναύαρχο Piri Reis, όταν εκείνος χαρτογράφησε την περιοχή τον 15ο αιώνα (πριν το 1522 όπου και τα Δωδεκάνησα κατακτήθηκαν από τους Τούρκους). 

Η ονομασία αυτή χρησιμοποιήθηκε μέχρι το 1912, τότε τα νησιά άλλαξαν χέρια και πέρασαν στην Ιταλία. Στη συνέχεια το νησάκι αυτό ξαναπήρε το αρχαίο όνομα ΣΑΡΙΑ (από το ΣΑΡΟΣ).

Ο Γερμανός φιλόλογος Friedrich Conrad August Fick (1833-1916) στο έργο του «προελληνικά τοπωνύμια» βρίσκει ότι οι ονομασίες Κάρπαθος, Σαρία και Κάσος πρέπει να αναζητηθούν στις Μικρασιατικές ακτές κοντά στην περιοχή της Κιλικίας. Μάλιστα για το όνομα Σάρος (Σαρία) αναφέρει τον ποταμό Σάρο, που περνά από την πεδιάδα των Αδάνων. 

Στην Σαρία συναντάμε ερείπια από την προϊστορική εποχή μέχρι της Ελληνικής και της Χριστιανο-Βυζαντινής.

Μάλιστα στη σημερινή θέση Παλάτια, κατά πάσα πιθανότητα υπήρξε η αρχαία πόλη Νίσυρος, όπως αναφέρει ο γεωγράφος και φιλόσοφος Στράβωνας. (63π.Χ. – 23π.Χ.) (Μιχαήλ Μιχαηλίδης Νουάρος).

Την εύστοχη παρατήρηση, που αφορά τις δηλώσεις Ερντογάν, έκανε πρώτος ο συντοπίτης Καρπάθιος Γιώργος Τσαμπανάκης και παράλληλα φρόντισε να ενημερώσει τους τοπικούς φορείς του νησιού, θεωρώντας ότι τέτοια «σφάλματα»  ίσως να κρύβουν αυριανά προβλήματα.

Με αφορμή λοιπόν το «λάθος» του Προέδρου της Τουρκίας, στην ονομασία της Σαρίας, ας ρίξουμε μια ματιά στην περιγραφή της Καρπάθου και της Κάσου από τον Piri Reis στον χάρτη ναυσιπλοΐας του.  

O κουρσάρος και μετέπειτα ναύαρχος της Οθωμανικής αυτοκρατορίας Piri Reis έγραψε ναυτικές οδηγίες και χαρτογράφησε τα νησιά και τα λιμάνια της Μεσογείου. Το αποτέλεσμα είναι ο αναλυτικότερος και ακριβέστερος ναυτικός άτλαντας της Μεσογείου για το πρώτο μισό του 16ου αιώνα, εποχή χρυσή για την Οθωμανική ναυτική χαρτογραφία και τέχνη.

Τον χάρτη του Piri Reis μεταφέρει στα ελληνικά ο δρ Αρχαιολογίας και ιστορικός  Χάρης Κουτελάκης, κάτοχος αντίστοιχων πτυχίων και βραβευμένος 2 φορές από την Ακαδημία Αθηνών, γνωστός για τις δεκάδες μελέτες του.

«Για την ΣΚΑΡΠΑΝΤΟ, όπως την αποκαλούν οι Φράγκοι, είναι ορεινό νησί με ψηλά βουνά και το πιο ονομαστό λιμάνι βρίσκεται στα Βόρεια και το ονομάζουν ΤΡΙΣΤΟΜΟ, που σημαίνει τρία στόματα, γιατί στην είσοδο υπάρχουν νησίδες…»

Όσο για την Σαρία, ο Piri Reis αναφέρει: «…2 μίλια βόρεια υπάρχει μικρό νησί που το λένε (οι Φράγκοι) ΜΙΚΡΗ ΚΑΡΠΑΘΟ αλλά οι μούτσοι των απίστων (Έλληνες) το ονομάζουν ΝΙΣΕΡΙΟ….υπάρχει και άλλο αγκυροβόλιο στα νότια της KERPE (scarpanto). Το ονομάζουν ΠΛΑΤΥ ΓΙΑΛΟ και είναι καλό καταφύγιο, όταν ο καιρός είναι βοριάς.»

Ο Πίρι Ρέις συνέχισε με εκτενή καταγραφή της Κάσου, όπως χαρακτηριστικά την αναφέρει: COBANADASI, δηλαδή ΝΗΣΙ ΒΟΣΚΩΝ. και καταγράφει τοπωνύμια που κανένας μεταγενέστερος χάρτης δεν αναφέρει.

Στα μέσα του 17ου αιώνα ένας ακόμη Οθωμανός χαρτογράφος, ο Sejjid Nuhh, μας δίνει έναν ακόμη ναυτικό χάρτη (πορτολάνο, όπως τους ονομάζουν).

Αναφέρει την Κάρπαθο, ως KERPE, τα Πηγάδια PIGADULYA, την Όλυμπο NELIBO, το λιμάνι του Τριστόμου LIMANI TRISTOMI και την Κάσο COBAN.

Όπως επισημαίνει ο δρ. Χάρης Κουτελάκης τα τοπωνύμια, τα ονόματα κάστρων και χωριών στους ναυτικούς χάρτες  αποδεικνύουν την ελληνικότητα των νησιών.

Οι απόψεις του Προέδρου της Τουρκίας για τη φανταστική «γαλάζια πατρίδα» του δεν έχουν καμιά βάση. Οι Τούρκοι χαρτογράφοι είναι ακόμη μια απόδειξη, τα νησιά δεν είχαν απολύτως καμιά σχέση μαζί τους.

Φωτογραφικό υλικό

Προτάσεις Verena

Από την Νέμεσις – Πανελλήνια Ομοσπονδία για το περιβάλλον, τα ζώα, το κυνήγι, εκδόθηκε η ακόλουθη...
Μπορεί να κάνει σήμερα τον ανήξερο ο δήμαρχος Ρόδου Αλέξης Κολιάδης όμως στην συνεδρίαση του...
Χθες ομόφωνα το περιφερειακό συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου αποφάσισε και ζητά την μείωση των ελαφιών στη...
Αρχισαν τα...γαλλικά στο νέο δημοτικό συμβούλιο Ρόδου πολύ νωρίτερα απ ότι αναμενόταν!....Σε μια...