Η Κάσος, με πρωτοπόρα τη νεολαία της σήμερα απότισε φόρο τιμής σε όλους αυτούς που θυσιάστηκαν στο Ολοκαύτωμα,190 χρόνια μετά απο την εισβολή του Χουσείν και την ισοπέδωση του νησιού, μια μεγαλη προσφορά στον ξεσηκωμό του 1821.Για τις εκδηλώσεις στο νησί βρέθηκαν ο γενικός γραμματέας Αιγαίου Νίκος Ζωίδης, οι βουλευτές Μάνος Κόσνολας και Βασίλης Υψηλάντης, ο τέως υπουργός Αιγαίου Αριστοτέλης Παυλίδης, ο Αστυνομικός Διευθυντής Δωδεκανήσου Φώτης Νικολόπουλος και εκπρόσωποι απο τον στρατό και το Λιμενικό. Ιδιαίτερη αίσθηση έκανε η νεολαία του νησιού που συνεχίζει την παράδοση και κρατά ζωντανή την ιστορική μνήμη.
Το χρονικό του Ολοκαυτώματος, για να μην ξεχνάμε...
Ο Χουσεϊν μετά τη συντριβή της επανάστασης στην Κρήτη θέτει στόχο, κατά το Μάϊο του 1824, τον ολοσχερή αφανισμό της Κάσου, που απέχει μόνο 20 μίλια από τη Σητεία και τούτο γιατί τα κασιώτικα καράβια έχουν προξενήσει φοβερές καταστροφές στον τούρκο – αιγυπτιακό στόλο και γιατί το ηρωικό ακριτικό νησί θα μπορούσε να αποτελέσει βάση εξόρμησης κι ορμητήριο ισχυρό των εκεί εξόριστων Κρητών. Ο κασιώτικος στόλος έχει μεταφέρει 600 Κρητικούς με αρχηγούς το Δημ. Κουρμούλη και τον Αστρινό στο περήφανο βραχονήσι.
Οι Κασιώτες από τα ναπολεόντεια χρόνια ρίχτηκαν στη μαγεία της θάλασσας και τον πλούτο που κρύβει στα σκοτεινά της σπλάχνα. Έγιναν καραβοκύρηδες, καταπιάστηκαν και με το εμπόριο στην Αλεξάνδρεια. Πλούτισαν. Η Κάσος έγινε περιώνυμη.
Ο ξεσηκωμός του '21 βρίσκει το μοναχικό νησί με στόλο 100 καραβιών που εξοπλίζονται γερά. Το μαγικό της Λευτεριάς αγέρι φτάνει στ' ακραίο νησί και φτερουγίζει τις ψυχές των ψημένων θαλασσινών. Σηκώνουν επαναστατικές σημαίες.
Κάνουν καρτέρια στα περάσματα και κατάσχουν τα εμπορεύματα των Αγγλο – Γάλλων που προορίζονται για τα παράλια της Μικρασίας και συντρίβουν ή αιχμαλωτίζουν τα τουρκικά καράβια που τολμούν να ξανοιχτούν σ' ανοιχτές θάλασσες. Διαμηνύουν πως για τα κατασχεμένα θα πληρώσει το ελληνικό κράτος.
Όμως οι Τούρκοι στην αδυναμία τους να υποτάξουν τον επαναστατημένο Ελληνισμό συμμαχούν με τον Μωχάμετα Αλι της Αιγύπτου. Έτσι στις 18 Γενάρη του 1824 μοίρα με 14 αιγυπτιακά πολεμικά περνά έξω απ' το νησί και ρίχνει κανονιοβολισμούς, αλλ' οι Κασιώτες απαντούν με ισχυρά πυρά. Οι ηρωικοί Κασιώτες αισθάνονται τον κίνδυνο και καταφεύγουν στην ελληνική κυβέρνηση, αλλά η Ανωτάτη Εξουσία αδρανεί.
Ο Μάης με τ' αρώματα του έχει μοσχοβολήσει το νησί. Όμως τ' αγέρι έρχεται σιωπηλό και μυστικιστικό. Χρήματα δεν υπάρχουν να κινηθεί ο τρομερός κασιώτικος στόλος. Οι ηρωικοί ακρίτες τη μέρα αγναντεύουν τις θάλασσες, μέπως οι φιγούρες των ελληνικών πολεμικών από την Ύδρα φέρουν την ελπίδα, αλλά μάταια. Τις νύχτες κοιτάνε τ' άστρα και ζητάνε έλεος και το γαληνό φώς τους μεγαλύνει τις ψυχές τους. Τα γυναικόπαιδα καταφεύγουν στις εκκλησίες, αλλά και των Αγίων τα πρόσωπα είναι σιωπηλά. Μοναδική ελπίδα η αντρειοσύνη. ?ντρες, νέοι έφηβοι και γέροντες αξιώνουν από τον εαυτό τους αυτοθυσία. Η λευτεριά θέλει αίμα για να στεριώσει.
Τ' αυγινό πρωινό στις 14 Μάη του 1824 τα πουλιά κόβουν τη συναυλία του και το ελαφρό κύμα το ερωτικό του τραγούδι. Έχει εμφανιστεί μοίρα του αιγυπτιακού στόλου. Οι ψυχές ατσαλώνονται. Το ακριτικό νησί που τραγουδά το σκοπό της λευτεριάς και ακούγεται ως τ' άκρα της Μεσογείου μπαίνει σε πολεμικό πυρετό. Τοποθετούνται ισχυρά πυροβόλα στις παραλίες και Κρητικοί και Κασιώτες παίρνουν θέσεις σε μετερίζια, ενώ τα γυναικόπαιδα αποτραβιούνται ψηλότερα.
Στις 27 Μάη εμφανίζεται ο υπόλοιπος αιγυπτιακός στόλος μ' αρχηγό τον Ισμαήλ Γιβλαρτάρ με 25 πολεμικά, ως 40 μεταγωγικά και 4.000 Αλβανούς. Η σάρκα της θάλασσας ριγεί. Τ' αγέρι σωπαίνει. Η ιαχή της λευτεριάς σχίζει τον ουρανό και ο Θεός ευλογεί τις ηρωικές ψυχές. Τρεις ημέρες δέχεται το ηρωικό βραχονήσι φωτιά και ατσάλι, αλλ' ανθίσταται. Ο Κύριε, ίδε του Έλληνες πως μάχονται κι ευλόγησε τα βήματα της Λευτεριάς τους.
Ποιος όμως εφιάλτης οδήγησε σ' αφύλακτο μονοπάτι τους Τουρκαλβανούς; Να ‘τανε ο χλευασθείς Ζαχαρίας; Χιλιάδες αποβιβάζονται στα νώτα των ηρωικών αγωνιστών. Πολλοί Κρητικοί φυγαδεύονται, οι ψυχές χρειάζονται γι' άλλους αγώνες. Η Κάσος, το περήφανο ακριτικό νησί, παραδίδεται στις φλόγες και τα γυναικόπαιδα στη θηριωδία των Τούρκαλβανών.
Θεέ μου, γιατί αυτή η κατάρα στη φυλή μας. Χίλιοι Κασιώτες κείτονται νεκροί, αλλά τόσα γυναικόπαιδα σφαγιάζονται και οι δροσάτες Κασιωτοπούλες αιχμαλωτίζονται. Η Κάσος σωρός αποκαΐδια και η Λευτεριά που περιδιαβαίνει το νησί σ' αιώνιο βωμό θυσίας για τ' ατίμητο όνομα της.
Φωτογραφίες Νικολέττα Σοφίλα
