Μανώλης Καλαβρέζος, ένας Κασιώτης στην μάχη της Ίβο Τζίμα, του Μανώλη Δημελλά

Για την Κάσο, τους Κασιώτες και τις Κασιωτίνες, ότι κι αν γράψω θαναι λίγο. Έχουν όλες τις ευχές του Αιγαίου καμαρωτά φτερά μέσα στη ψυχή τους!

Κάθε φορά λοιπόν που καταπιάνομαι και παλεύω να γράψω ένα πορτραίτο διαπιστώνω πως είναι μεγάλη τιμή αλλά και βαρύ φορτίο να γεννηθείς Κασιώτης.

Αφορμή για όλα αυτά είναι ο Μανώλης Καλαβρέζος, ένα παλικάρι που είναι δεμένο με το νησί, μοιάζει σε εκείνες οι παλιές γενιές που ξετρυπώνουν από

τα παλιά βιβλία.

Από μικρός ο Μανώλης διάλεξε να κάμει καριέρα στη θάλασσα και σήμερα είναι μηχανικός μέσα στα βαπόρια. Όπως τα περισσότερα παιδιά θαύμαζε τον παππού του, δεν ήταν μόνο πουχε το όνομα του, μα ο Μανιάς ο Καλαβρέζος, έτσι τον έλεγαν, ήταν ένας αληθινός τζέντλεμαν, ένας λεβεντάνθρωπος.

Μάλιστα είχε το παρατσούκλι “Καουρομάνα”, γιατί όπως λένε εκείνοι που τον γνώρισαν, ξεχώριζε για τη μυική του δύναμη.

Άκουγε λοιπόν τις παλιές ιστορίες του μετανάστη παππού, μάθαινε για τις πολεμικές του περιπέτειες, μα δεν μπορούσε να τις νιώσει, αφού ο πόλεμος δε γίνεται μνήμη με τις λέξεις. Ώσπου σε ένα εξώφυλο περιοδικού πρόσεξε μια φωτογραφία, ήταν τραβηγμένη στα χαρακώματα από τη μάχη στην απελευθέρωση της Μανίλα, εκεί μέσα στα πρόσωπα αναγνώρισε τον παππού του, το Μανιά!

Ο παππούς Μανώλης γεννήθηκε ένα Σάββατο στη Κάσο, στις 20 του Απρίλη 1912. Ήταν το τέταρτο παιδί μιας μεγάλης φαμίλιας, είχε έξι αδέλφια, που το καλοκαίρι ζούσαν στα Αρμάθια, εκεί είχαν τα ζώα τους, ενώ τους χειμώνες περνούσαν στην Κάσο.

Ο Μανιάς, όπως και οι περισσότεροι Κασιώτες, έγινε ναυτικός, στα μέσα του 1930 μπάρκαρε θερμαστής με το MOUNT OLYMPOS, ένα φορτηγό του Κουλουκουντή, όμως δεν είχε σκοπό να κάμει καλιμέντο μέσα στην μοναξιά και την αρμύρα της θάλασσας.

Βγήκε σκαστός στο Σαν Φρανσίσκο και τράβηξε γραμμή για τη Νέα Υόρκη ακολουθώντας έναν άγνωστο, που τον άκουσε να βγάζει εισιτήριο προς τα κει!

Ακολούθησε τον ξένο πόδι-πόδι, μόλις που είχε 4-5 δολάρια στη τσέπη, ζούσε με χοντ-ντογκ και σάντουιτς, από τις καντίνες των δρόμων για αρκετές μέρες.

Όταν έφτασε στη Νέα Υόρκη, χωρίς να ξέρει λέξη από τα εγγλέζικα, έψαξε και κατάφερε να βρει το σπίτι του αδελφού, του Φίλιππου.

Ο Μανώλης Καλαβρέζος γρήγορα ταίριαξε με την κουζίνα, ήταν ένας επιμελής και άριστος μάγειρας, ξεκίνησε να δουλεύει στο Αμερ. εστιατόριο fourties fisher, στη συνέχεια πέρασε από διάφορα coffee shop, του Καλαμάρα και του Σκούρα. Τον βοήθηκε ακόμη και το επώνυμο, το Καλαβρέζος στους μετανάστες Ιταλούς θύμιζε την πατρίδα τους κι έτσι τους έκαμε πιο εύκολα φίλους.

Αργότερα πήγε στο φημισμενό Κασιώτικο εστιατόριο Tommy's. Έκανε αγώνα και κατάφερε να αγοράσει συνεταιρικά το εστιατόριο Central με άλλους δυο συμπατριώτες και σε αυτό έμεινε μέχρι τη συνταξιοδότηση του.

Στην αρχή δούλεψε “πιατάς”, όπως όλοι ήταν κι αυτός λαθραίος, για να πάρει την υπηκοότητα ταβαλε κάτω με τον συμπατριώτη του Γιάννη Γεω. Βρετό (έχασε το πόδι του στις μάχες της Οκινάουα), μαζί αποφάσισαν να δηλώσουν εθελοντές στον Αμερ. Στρατό. Λίγα χρόνια αργότερα η Αμερική μπήκε στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο και οι δυο Κασιώτες βρέθηκαν στα σκληρά πολεμικά μέτωπα.

Ο παππούς Μανώλης δεν ήθελε να μιλά για κείνη την εποχή, ο πόλεμος έχει μόνο μαύρες αναμνήσεις και γνώριζε πως όσοι δεν τις έχουν ζήσει δε αντέχουν να τις ακούνε κι έτσι σκοτεινιάζουν.

Ο πεζοναύτης Μανώλης Καλαβρέζος

Πρώτη μεγάλη αποστολή για τον Κασιώτη φαίνεται πως ήταν η απελευθέρωση της Μανίλα. Στη Μάχη της Μανίλας (3 Φεβρουαρίου 1945 - 3 Μαρτίου 1945), αγωνίστηκαν αμερικανικές και φιλιππινέζικες δυνάμεις ενάντια στα ιαπωνικά στρατεύματα στη Μανίλα, πρωτεύουσα των Φιλιππίνων. Αποτέλεσμα του πολέμου ήταν ο θάνατος περισσοτέρων από 100.000 αμάχων και η πλήρης καταστροφή της πόλης, πρόκειται για τις πιο άγριες αστικές συγκρούσεις στην περιοχή του Ειρηνικού.

Στη συνέχεια βρέθηκε στη διάσημη μάχη του νησιού Ίβο Τζίμα.

Η μάχες διήρκεσαν από τις 19 Φεβρουαρίου έως τις 26 Μαρτίου του 1945, με στόχο την κατάληψη του νησιού Ίβο Τζίμα και των δύο αεροδιαδρόμων του από τους Αμερικανούς, το οποίο βρίσκονταν στην κατοχή των Ιαπώνων. Οι Αμερικανοί συνάντησαν ισχυρή αντίσταση και δέχθηκαν μεγάλες απώλειες. Οι Ιάπωνες ήταν πολύ καλά οχυρωμένοι με καταφύγια, πυροβολικό και 17 χιλιόμετρα υπόγειων τούνελ! Οι Ιαπωνικές δυνάμεις είχαν διαταχθεί να μην εγκαταλείψουν σε καμία περίπτωση το νησί, με αποτέλεσμα από τους 18.000 μαχητές που το υπερασπίζονταν όλοι σκοτώθηκαν, εκτός από 216 που πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Οι Αμερικανοί αποβίβασαν περισσότερους από 100.000 στρατιώτες, στις απώλειες αναφέρονται 7.000 νεκροί και 20.000 τραυματίες.

Ο φωτογράφος Joe Rosenthal κατάφερε να κάνει διάσημη αυτή τη μάχη με ένα μοναδικό του ενσταντανέ. Φωτογράφησε έξι Αμερικανούς στρατιώτες τη στιγμή που υψώνουν την Αμερικανική σημαία για δεύτερη φορά στο βουνό Suribachi, την πέμπτη μέρα της μάχης. Η φωτογραφία έγινε σύμβολο του πολέμου για τα επόμενα χρόνια μέχρι και σήμερα. Επόμενη μάχη που βρέθηκε ο Μανώλης ήταν στην Οκινάουα. Η γνωστή και ως “επιχείρηση παγόβουνο” ξεκίνησε στις 25 Μαρτίου, με τις θαλάσσιες μάχες να κρατούν 3 μήνες, από τον Απρίλη μέχρι της 30 Ιούνη 1945. Περισσότερα από 2.500 αεροσκάφη της ιαπωνικής «ειδικής μονάδας κρούσης», ή αλλιώς Τοκοτάι, βύθισαν 36 αμερικανικά πλοία και προκάλεσαν ζημιές σε σχεδόν 400, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 5.000 ναύτες και να τραυματιστούν άλλοι τόσοι. Οι αμερικανικές απώλειες έφτασαν τους 65.000 στρατιώτες, περισσότερες απ' όσες σε οποιαδήποτε άλλη μάχη του Πολέμου.

Την αγάπη δε τη νίκησε κανένας πόλεμος

Απέφευγε να διηγείται τα βάσανα και τις ταλαιπωρίες που του είχαν συμβεί, όμως στα χρόνια που πολέμησε στην Ανατολή θεωρήθηκε αγνοούμενος και παραλίγο να τον κηδέψουν και να χάσει τη γυναίκα που είχε υποσχεθεί ότι θα την παντρευόταν!

Πολλά χρόνια νωρίτερα, είχε γνωρίσει στην Κάσο την Καλλιόπη Μαστροκομιανού, ένα κορίτσι που είχε καταγωγή από την Όλυμπο και τις Πυλές Καρπάθου.

Η Καλλιόπη του άρεσε και της είχε υποσχεθεί ότι θα περνούσαν στεφάνι, όμως τα χρόνια κύλησαν κι εκείνος, όπως έλεγαν οι φήμες, είχε χάθηκε στον πόλεμο.

Όταν κάποτε επέστρεψε από τα πολεμικά μέτωπα κανένας δεν ήξερε ότι είναι ζωντανός, βρήκε τη συμπατριώτισσα του Μαυρίνα (πρόκειται για την Καλλιόπη Ζούλη, μια γυναίκα που δεν άφησε κανένα πατριώτη που να μη του σταθεί και να τον βοηθήσει) εκείνη λοιπόν τον συμβούλεψε να τραβήξει για την Κάσο, γιατί η μάνα του ετοιμαζόταν να παντρέψει την Καλλιόπη του με έναν αδελφό του, αφού νόμισαν ότι εκείνος ήταν ήδη πεθαμένος!

Έτρεξε πίσω και το τι έγινε δε λέγετε! Έκαναν τον γάμο τους και απέκτησαν τρια παιδιά. Όμως Καλλιόπη το 1962, ήταν 43 χρονών, αρρώστησε στην Κάσο απο μηνιγγίτιδα, καράβι δεν υπήρχε, για αεροπλάνα ούτε λόγος, τότε ειδοποιήθηκε η Αμερικανική πρεσβεία και έστειλαν ένα ελικόπτερο του Αμερ. Ναυτικού από τη βάση της Σούδας, η Καλλίοπη δεν τα κατάφερε και πέθανε.

Ο Μανιάς αγαπούσε όλο τον κόσμο, είχε ταλέντο και πάθος με το ψάρεμα μετά τη συνταξιοδότηση του επέστρεψε στην Ελλάδα, τα καλοκαίρια ήταν στην Κάσο και οι χειμώνες του περνούσαν στη Ρόδο.

Τα τελευταια χρονια ταλαιπωρήθηκε απο βροχικά κι αυτά πρώτα δυσκόλεψαν και στη συνέχεια επιδείνωσαν την υγεία του, πέθανε στη Ρόδο στις 29-2-1996.

Μεχρι το τέλος η κουζίνα ήταν η ευλογημένη, οι φίλοι και οι συγγενείς του ήταν τυχεροί.

Ο Μανιάς μαγείρευε από σκάρου μέχρι τα πιο περίεργα και δύσκολα γκουρμέ πιάτα, ο εγγονός του θυμάται τις διηγήσεις του, συγκινείται και καμαρώνει:

“ήταν ενας τζέντελμαν, στη ψυχή και το σώμα, ακόμη και όταν συναντούσε πατριωτάκια που υπηρετούσαν ή έψαχναν για ένα μπάρκο, τότε τους πήγαινε στα καλύτερα εστιατόρια κι έπειτα τους γέμιζε τις τσέπες χρήματα, για να μη νιώθουν παρατημένοι”.

 

Φωτογραφικό υλικό

Προτάσεις Verena

Αγαπητοί φίλοι, Ο κ. Χατζημάρκος με την παρακάτω επονομασθείσα «διακήρυξη» του μας προκαλεί...
Μπορεί να κάνει σήμερα τον ανήξερο ο δήμαρχος Ρόδου Αλέξης Κολιάδης όμως στην συνεδρίαση του...
Χθες ομόφωνα το περιφερειακό συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου αποφάσισε και ζητά την μείωση των ελαφιών στη...
Αρχισαν τα...γαλλικά στο νέο δημοτικό συμβούλιο Ρόδου πολύ νωρίτερα απ ότι αναμενόταν!....Σε μια...