Το Πλατόνι της Ρόδου ή Dama dama επί το επιστημονικότερο, σύμβολο του νησιού και αναπόσπαστο μέρος της πολυετούς παράδοσής του, κοσμεί καίρια σημεία της πόλης και μαζί με τον Ιβίσκο και τον Κολοσσό είναι συνώνυμα του νησιού μας. Είναι επίσης το μοναδικό άγριο Πλατόνι στην Ελλάδα αφού οι ανάλογοι πληθυσμοί που υπήρχαν στην ηπειρωτική χώρα έχουν εξαφανιστεί. Ευνόητο λοιπόν είναι ότι η Ρόδος χρειάζεται το Πλατόνι αλλά και το Πλατόνι χρειάζεται τη Ρόδο αφού είναι είδος που κινδυνεύει και απαιτεί προστασία.
Τα δύο ελάφια με φόντο το Φάρο του Αγίου Νικολάου
Οι φίλοι του Πλατονιού
Άγριο Πλατόνι στη φύση (φωτ. Μ. Σαρρής)
Είναι αλήθεια ότι το Πλατόνι έχει πολλούς φίλους στο νησί. Ανθρώπους που σε κάθε στιγμή είναι έτοιμοι να το προστατεύσουν είτε με την εθελοντική τους δράση είτε με την επιστημονική τους γνώση. Δεν είναι λίγες οι φορές εκείνες που, μέσα από δημοσιεύσεις, ομιλίες, δράσεις αλλά και όταν κινδύνευσε πραγματικά, όπως για παράδειγμα στις διάφορες καταστροφικές πυρκαγιές, οι άνθρωποι της Ρόδου έδωσαν το παρόν για το Πλατόνι. Δε θα ξεχάσουμε την περσινή μεγάλη κινητοποίηση για εξασφάλιση τροφής στα άγρια ελάφια μετά την πυρκαγιά.
Νεαρό Πλατόνι
Ένα φόρουμ για το Πλατόνι
Η Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία (ΑΜΚΕ) Εθελοντές για το Περιβάλλον και τον Πολιτισμό της Ρόδου έχει εδώ και καιρό ξεκινήσει μια προσπάθεια για την πραγματοποίηση ενός φόρουμ για το Πλατόνι. Το φόρουμ τοποθετείται χρονικά το Σαββατοκύριακο 26 και 27 Απριλίου και έχουν κληθεί καθηγητές και ειδικοί επιστήμονες αλλά και υπηρεσιακοί παράγοντες και άνθρωποι που έχουν καθημερινή σχεδόν επαφή με το ελάφι να καταθέσουν τις απόψεις τους.
Marco Masseti, καθηγητής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας
Έτσι αναμένεται να δώσουν το παρόν ο καθηγητής Μ. Masseti, βιολόγος από το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας, ο καθηγητής Χρ. Βλάχος, διευθυντής του Εργαστηρίου Άγριας Πανίδας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ο Ν. Θεοδωρίδης, Προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Αγροτικών Υποθέσεων, η Αικ. Μπαλατσούκα Διευθύντρια Δασών Δωδεκανήσου, ο Στ. Χουρδάκης, δασονόμος στη Ρόδο, εκπρόσωπος της κτηνιατρικής υπηρεσίας Ν. Αιγαίου, του Δήμου Ρόδου και της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου και οργανώσεων που έχουν δουλέψει για το ελάφι της Ρόδου.
Ο καθηγητής Μ. Masseti έχει ασχοληθεί επί σειρά ετών με το Πλατόνι της Ρόδου, έχει μελετήσει το είδος και δημοσιεύσει ανάλογες μελέτες όπως για παράδειγμα τη μελέτη του 2002 ‘Το νησί των ελαφιών. Φυσική ιστορία του πλατονιού της Ρόδου και των σπονδυλωτών της Δωδεκανήσου’ που εκδόθηκε από το Δήμο Ροδίων. Είναι ο επιστήμονας δε εκείνος που προσπαθεί να αναδείξει τη μοναδικότητα του Πλατονιού της Ρόδου για να χαρακτηρισθεί ενδεχομένως ως ξεχωριστό είδος.
Χρήστος Βλάχος, διευθυντής του Εργαστηρίου Άγριας Πανίδας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Το φόρουμ είναι φυσικά ανοικτό για το κοινό και μπορεί ο κάθε πολίτης να τοποθετηθεί και να θέσει ερωτήματα που αφορούν το θέμα. Επειδή όπως λέμε παραπάνω υπάρχουν ευαίσθητοι πολίτες και ομάδες που έχουν ασχοληθεί με το ελάφι της Ρόδου, αναμένεται ότι θα υπάρξει ζωηρό ενδιαφέρον και ανταπόκριση. Την επόμενη μέρα από την ανοικτή ημερίδα, θα ακολουθήσει ένα εργαστήρι (workshop) με τη συμμετοχή των ειδικών όπου θα καταβληθεί προσπάθεια να εξαχθούν τα πρακτικά συμπεράσματα της ημερίδας και να δοθούν στις αρμόδιες υπηρεσίες και παράγοντες.
Νίκος Θεοδωρίδης, Προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Δασών και Αγροτικών Υποθέσεων
Πιθανότατα θα ξεδιπλωθούν και άλλες πτυχές του ζητήματος των ελαφιών όπως για παράδειγμα οι ισχυρισμοί των αγροτών ότι καταστρέφουν τις καλλιέργειες όταν βέβαια δε γίνεται τίποτα για τα χιλιάδες αιγοπρόβατα ο αριθμός των οποίων μπορεί και να ξεπερνά τις εξήντα χιλιάδες!
Νεκρό ζώο στο Ροδίνι
Ειδικότερα οι σκοποί του φόρουμ είναι:
1. Να προστατευτεί το Πλατόνι και να φτάσει σε αριθμό τέτοιο ώστε να μην κινδυνεύει με εξαφάνιση. Ο αριθμός των ελαφιών σύμφωνα με το Ν. Θεοδωρίδη έχει σημειώσει αυξομειώσεις τα τελευταία 90 χρόνια με την πιο μεγάλη μείωση να σημειώνεται μεταξύ 1973 και 1991. Παρόλο που υπάρχει μια αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια, ο αριθμός τους δε διασφαλίζει τη διατήρηση του είδους αυτή τη στιγμή.
2. Η ευζωία των ελαφιών σε αιχμαλωσία. Τη στιγμή αυτή υπάρχουν περίπου 85 ελάφια τα οποία σταβλίζονται στην περιοχή του Ροδινιού. Οι συνθήκες για τα ελάφια αυτά είναι απαράδεκτες και είναι εξαιρετική ανάγκη να ληφθούν αποφάσεις για το τι πρέπει να γίνει. Πραγματικά τα ελάφια εκεί ζουν σε «κρανίου τόπο», σε εγκαταστάσεις που έχουν αδειοδοτηθεί για λιγότερα από 60 ζώα, ο χώρος δεν είναι επισκέψιμος και δεν εξυπηρετεί τους σκοπούς για τους οποίους δημιουργήθηκε. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι η κατάσταση στο Ροδίνι είναι αδιέξοδη αφού κανείς δεν ξέρει γιατί υπάρχει ο χώρος αυτός και ποια η προοπτική του.
3. Η ανάδειξη του Πλατονιού ως συμβόλου της Ρόδου και η κατοχύρωσή του ως ζωντανού σήματος για το νησί. Κι αν από τη μια πλευρά υπάρχει ο Κολοσσός ως ιστορικό σύμβολο, από την άλλη η Ρόδος σήμερα μπορεί να έχει το ζωντανό της σύμβολο που πρέπει να διαφυλαχθεί και να αναδειχθεί.
4. Η διευκόλυνση της επιστημονικής παρατήρησης του ελαφιού. Πρέπει να αποφασισθεί τι θα γίνει ο χώρος στον Άγιο Σουλά μετά τις καταστροφές από την πρόσφατη πυρκαγιά. Σε κάθε περίπτωση η επισταμένη μελέτη του ελαφιού της Ρόδου θα αυξήσει το ενδιαφέρον και την ευαισθητοποίηση των πολιτών για αυτό.
Ο χώρος στο Ροδίνι θυμίζει Κρανίου Τόπο
Επίλογος
Τα ελάφια στην είσοδο της Μαρίνας Μανδρακίου
Σκοπός των Εθελοντών όπως λέμε παραπάνω δεν είναι να διεκδικήσουν την αποκλειστικότητα ούτε είναι ειδικοί επί του θέματος. Βλέποντας όμως την κατάσταση που επικρατεί στο Ροδίνι, διοργάνωσαν στις 5 Ιανουαρίου 2014 μια συναυλία όπου συγκεντρώθηκαν χρήματα για την αφορά τροφών και φαρμάκων για τα ελάφια του Ροδινιού. Τώρα συνεχίζουν την προσπάθεια ώστε να υπάρξει ένα πιο συγκεκριμένο σχέδιο από πλευράς τοπικών αρχών τουλάχιστον για την ευζωία, τη διατήρηση, τη μελέτη του ελαφιού και την ανάδειξή του ως ζωντανού συμβόλου του νησιού μας.
Τα Οικολογικά Ροδιακά διακρίνοντας τη σημασία όλων αυτών των πρωτοβουλιών, βοηθάμε στη διοργάνωση αυτού του φόρουμ και το προωθούμε στα μάτια των πολιτών της Ρόδου. Αναδεικνύουμε λοιπόν για άλλη μια φορά σήμερα τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με το Πλατόνι ελπίζοντας σε ένα καλύτερο μέλλον για το είδος αυτό στο νησί μας.
Ευχαριστούμε το Μανώλη Σαρρή για τις φωτογραφίες του.
