Η ΓΝΩΣΗ ΩΣ ΠΑΡΑΓΩΓΟ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ-Σε αυτή τη χώρα ακόμα κι αν ποτέ καταφέρουμε να συμφωνήσουμε σε όλα, θα υπάρξει μια μερίδα ανθρώπων που θα συμφωνήσει διαφωνώντας, προκειμένου να σχηματιστεί ένα δίπολο που θα προκαλέσει το διχασμό. Δεν υπήρξε - ούτε και πρόκειται να υπάρξει ποτέ - ένα θέμα που θα έχει την απόλυτη αποδοχή από όλους μας. Κανένα. Ποτέ. Εις τους αιώνας των αιώνων.
Δεν είναι τωρινό το φαινόμενο. Μας ταλαιπωρεί ως έθνος και ως λαό χιλιάδες χρόνια. Η άναρχη, σχεδόν κακομαθημένη και πολλές φορές εγωπαθής συμπεριφορά μας υπήρξε πάντοτε το φρένο σε οποιαδήποτε περαιτέρω εξέλιξη θα μπορούσαμε να έχουμε. Από τα πιο απλά μέχρι τα πιο σύνθετα θέματα, Ακόμα κι αν η επιλογή είναι μια θα βρεθεί εκείνος που με σοφιστείες και λεκτικά τεχνάσματα θα δημιουργήσει τις συνθήκες της διχόνοιας.
Δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε ούτε στα αυτονόητα. Μπορεί η πυρκαγιά να έχει φτάσει μέσα στο σπίτι μας κι αντί να προσπαθούμε να το σώσουμε συντονισμένα, χωριζόμαστε σε φατρίες και ο καθένας προσπαθεί να επιβάλει την άποψή του για να “ηγηθεί του κοπαδιού”. Κι όταν τελικά καεί το σπίτι, ποτέ δεν φταίμε εμείς. Φταίει η μοίρα, οι κακοί ξένοι, οι εξωγήινοι, αυτοί που δεν ακολούθησαν τη δική μας τακτική.
Μπορεί μεν η αμφισβήτηση να είναι ο θεμέλιος λίθος της εξέλιξης. Είναι όμως άλλο πράγμα η γόνιμη αμφισβήτηση, όπου κάποιος προσπαθεί με μια τεκμηριωμένη άποψη ή τακτική να πείσει ότι υπάρχει εναλλακτικός τρόπος, και άλλο η πλήρης άρνηση, όπου οτιδήποτε μας παρουσιάζουν είναι λάθος και προσπαθούμε να το αποδομήσουμε χωρίς να έχουμε αντιπρόταση.
“Έχω κακομάθει τα παιδιά μου και αυτά μιλάνε την ώρα που πρέπει να ακούσουν”, λέει χαρακτηριστικά ο Μάρλον Μπράντο στην ταινίο “Ο Νονός” του Κόπολα. Αυτή η φράση αποτυπώνει πλήρως τη νοοτροπία μας. Είμαστε τόσο κακομαθημένοι και εγωκεντρικοί που αδυνατούμε να ακούσουμε και να μάθουμε πράγματα από κάποιους που γνωρίζουν κάτι παραπάνω από εμάς. Από το ποδόσφαιρο μέχρι τις επιστήμες έχουμε όλοι άποψη. Και το κακό δεν είναι ότι έχουμε άποψη, αλλά ότι προσπαθούμε να πείσουμε τους υπόλοιπους ότι είναι σωστή. Ακόμα κι αν δεν έχουμε την παραμικρή εμπειρία στο πεδίο που προσπαθούμε να καταπιαστούμε.
Έχουμε μπλέξει τις δεισιδαιμονίες και τις θεωρίες συνωμοσίας με τη φιλοσοφία και τις επιστήμες. Το ότι υπάρχουν δεκάδες ή και εκατοντάδες επιστημονικές δημοσιεύσεις για ένα θέμα το θεωρούμε ασήμαντο. Αν βρούμε μια άποψη που ταιριάζει στη δική μας εμμονή δημοσιευμένη σε μια αμφιλεγόμενης πιστότητας ιστοσελίδα στο διαδίκτυο, σπεύδουμε να επικαλεστούμε αυτή την πηγή μηδενίζοντας τις προσπάθειες ανθρώπων που ξόδεψαν τη ζωή τους πάνω στην επιστήμη. Πιθανόν κάποια στιγμή να φτάσουμε στο σημείο να αμφισβητήσουμε και την ίδια τη βαρύτητα και τον ηλεκτρισμό. Είμαστε πάρα πολύ κοντά.
Θα ήταν πολύ “χαριτωμένο” όλο αυτό αν δεν επηρέαζε τη ζωή όλων μας. Δυστυχώς η κοινωνία δεν αποτελείται από αποστειρωμένα τμήματα, όπου θα μπορούσαν όλοι αυτοί που αμφισβητούν καθετί παράγεται από μια λογική διαδικασία να μπουν στο δικό τους, να φτιάξουν τη δική τους πραγματικότητα και να μείνουμε οι υπόλοιποι μέσα στο “μάτριξ” μας - ή στην σπηλιά του Πλάτωνα για τους λάτρεις της Αρχαίας Γραμματείας.
Η γνώση είναι μια συνεχής διαδικασία. Δεν σταματά εκεί που μας βολεύει. Δεν μπαίνει στα δικά μας μέτρα και σταθμά. Δεν είναι σαλάμι να την κόψουμε σε κομμάτια και να πάρει ο καθένας το δικό του. Αν κάποιος θέλει να την υπηρετήσει δεν έχει δικαίωμα να την κατευθύνει για ιδίον όφελος. Η γνώση είναι κοινωνικό αγαθό μα πάνω απ’ όλα είναι παράγωγο της αλήθειας. Της αλήθειας που πονάει, αλλά δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει.
--
Από τη στήλη "ΨΙΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ" στη ΡΟΔΙΑΚΗ της Κυριακής
