Ελαιόλαδο
Ελαιόλαδο και ελιά: δύο βασικά εθνικά προϊόντα με σημαντική συμβολή στην εθνική μας οικονομία. Το ελαιόλαδο είναι βασικό στοιχείο της μεσογειακής διατροφής και θεωρείται προϊόν υγιεινής διατροφής λόγω της περιεκτικότητάς του σε μονοακόρεστα λιπαρά .Είναι υγρό κιτρινοπράσινο με ευχάριστη οσμή και γεύση. Βγαίνει από τους καρπούς της ελιάς με την πολτοποίησή τους και με την συμπίεση κατόπιν του πολτού. Ο καρπός συνθλίβεται προτού ωριμάσει τελείως. Η εξαγωγή του λαδιού πραγματοποιείται στα ελαιοτριβεία. Δεν λείπει και δεν πρέπει να λείπει από κανένα σπίτι. Χρησιμοποιείται ωμό με πολλούς τρόπους, στις σαλάτες, στο ψωμί, στους ντάκους κλπ. Ο πλούσιος χυμός της ελιάς αναβαθμίζει τις ωμές ή βραστές σαλάτες σε ένα υπέροχο έδεσμα. Χρησιμοποιείται επίσης σε πολλά πιάτα και ιδιαίτερα στα λαδερά φαγητά, αναδεικνύοντας τη γεύση και το χρώμα των υπόλοιπων υλικών. Τα λαδερά έχουν ως γνωστό ξεχωριστή θέση στο ελληνικό τραπέζι. Το ελαιόλαδο χρησιμοποιείται επίσης και στο τηγάνι για πατάτες, ψάρια, κρεατικά, ομελέτες , τυρόπιτες, χορτόπιτες κλπ. Οι ελιές πάντα βρίσκονταν στο τραπέζι των αγροτικών σπιτιών είτε το πρωί με το τσάι ή το γάλα είτε στα κυρίως γεύματα ως συμπλήρωμα των οσπρίων. Η διατροφική αξία του ελαιόλαδου και της ελιάς είναι αναμφισβήτητα μεγάλη αφού περιέχουν θρεπτικά συστατικά , όπως βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, φαινόλες, τοκοφερόλες, ελευρωπαϊνη, σκουαλένιο, φυτικές ίνες, μέταλλα, μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, και άλλα στοιχεία απαραίτητα για τον ανθρώπινο οργανισμό. Η ευεργετική αξία του ελαιόλαδου στο μεσογειακό πρότυπο διατροφής οφείλεται κυρίως στην περιεκτικότητά του σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα. Τα μονοακόρεστα λιπαρά στη διατροφή έχουν συνδεθεί με τη διατήρηση της υγείας του καρδιαγγειακού συστήματος. Μελέτες έχουν δείξει ότι όταν τα κορεσμένα λιπαρά της διατροφής αντικατασταθούν από πολυακόρεστα και μονοακόρεστα (τα λεγόμενα ‘καλά’ λιπαρά), τότε φαίνεται να βελτιώνεται το λιπιδαιμικό προφίλ. Αυτός είναι και ο λόγος που διεθνείς οργανισμοί όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας καθώς και η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, συστήνουν την αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών (ζωικά λιπαρά) από μονοακόρεστα (ελαιόλαδο) και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (μαλακές μαργαρίνες, ξηροί καρποί, ψάρια). Ωστόσο επειδή ακριβώς τα λιπαρά είναι πλούσια σε θερμίδες είναι σημαντικό να δίνουμε έμφαση στην ποσότητα ελαιόλαδου που καταναλώνουμε!
Τα αντιοξειδωτικά… Η μείωση της συχνότητας των καρδιαγγειακών παθήσεων και άλλων χρόνιων νοσημάτων έχει συσχετισθεί με την κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε αντιοξειδωτικές ουσίες. Ο λόγος: τα αντιοξειδωτικά προστατεύουν από τη φθορά των μορίων και των μεμβρανών των κυττάρων. Οι πολυφαινόλες, αντιοξειδωτικά που τα γνωρίζουμε ως συστατικό του κρασιού, των κόκκινων φρούτων και του καφέ, αποτελούν ένα βασικό συστατικό του ελαιόλαδου. Όταν χρησιμοποιούμε το ελαιόλαδο ως βασική πηγή λίπους της διατροφής μας καταφέρνουμε να καλύψουμε σημαντικό ποσοστό των ημερήσιων αναγκών μας σε αντιοξειδωτικά. Παράλληλα, τα φαινολικά συστατικά του ελαιολάδου φαίνεται να συσχετίζονται με την υγεία της καρδιάς, δρώντας ενάντια στο οξειδωτικό στρες, ενώ προστατεύουν και την ποιότητα του λαδιού αφού επηρεάζουν το άρωμα και τη γεύση του ελαιολάδου και ταυτόχρονα δρουν ενάντια στην οξείδωση του ίδιου του ελαίου.
Βιταμίνη Ε Το ελαιόλαδο αποτελεί εξαιρετική πηγή βιταμίνης Ε, της λιποδιαλυτής βιταμίνης που εμφανίζει έντονη αντιοξειδωτική δράση. Η βιταμίνη Ε του ελαιολάδου είναι ένα ακόμη συστατικό του το οποίο συνδέεται με τη διατήρηση της υγείας της καρδιάς σε συνδυασμό με τις πολυφαινόλες του και τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα που περιέχει. Η αντιοξειδωτική δράση της βιταμίνης Ε του ελαιολάδου έχει συσχετισθεί ωστόσο και με την πρόληψη της πρόωρης γήρανσης, καθώς φαίνεται πως η επαρκής πρόσληψή της έχει συνδεθεί με την προστασία από εκφυλιστικές παθήσεις όπως η νόσος του Alzheimer.
