Εγκατάλειψη αγροτοδρόμων εις βάρος της αειφορίας και της ανάπτυξης για τη Ρόδο, της Ελένης Καραγιάννη

Εγκατάλειψη αγροτοδρόμων εις βάρος της αειφορίας και της ανάπτυξης για τη Ρόδο

-Οι αγροτόδρομοι ήταν ένα εργαλείο ανάπτυξης πολύ πριν την εποχή της Ιταλοκρατίας τότε που η οικονομική ζωή στη Ρόδο δε στηριζόταν αποκλειστικά στον τουρισμό.  Η Ρόδος αποτελούσε πρότυπο αγροτικής  βιοτεχνικής ανάπτυξης για την εποχή αφού μεγάλο μέρος του πληθυσμού ασχολούνταν με τις αγροτικές εργασίες, την αμπελουργία, τη μεταξουργία τα οπωροκηπευτικά αλλά και την παραγωγή βιοτεχνικών προϊόντων.

Στην ιταλική χαρτογράφηση την περίοδο της Ιταλοκρατίας της Ρόδου αποτυπώθηκαν με ευκρίνεια τα μονοπάτια, δρόμοι δημόσιοι και αγροτικοί ακόμα και οι ξερολιθιές και τα ρυάκια στις ιδιοκτησίες με σκοπό ένα από τα μεγαλύτερα έργα τους το Κτηματολόγιο της Ρόδου.  Η καταγραφή αυτή αποτύπωνε την αγροτική ανάπτυξη της εποχής.

Αναμοχλεύοντας στην ιστορία κατά την περίοδο της Ιταλοκρατίας έχουμε αφενός την επέμβαση του ιταλού κατακτητή με οργάνωση της γης όχι πάντα προς όφελος του αγρότη, μικροεμπόρου, μικροαστού ή ναυτικού αλλά προς όφελος των κατακτητικών βλέψεων.  Αφενός με προγράμματα οικονομικής πολιτικής όπως ο Αναδασμός αγροκτημάτων και άλλα εργαλεία όπως ο προϋπολογισμός χρηματικών ποσών και έκτακτα έξοδα, επέτρεψαν στον κυβερνήτη Lago να θέσει τις βάσεις με κανονικές δεσμεύσεις εκ μέρους τις διοίκησης με αναπτυξιακές επιχειρήσεις για τον αναδασμό μικρών αγροκτημάτων “San Marco” και “Sanova” στη Ρόδο, “Torre in Lambi” και “Anguillara” στην Κω, όπως και η λεγόμενη αξιοποιημένη έκταση της “Azienda Societa Frutticoltura di Rodi” στο Πεβεράνιο της Ρόδου.  Στις καλλιέργειες προστέθηκαν αυτές οι είχαν ήδη ξεκινήσει οι ντόπιοι στο μεγαλύτερο τμήμα των μικρών αυτών εκτάσεως.

Αφετέρου είχαμε  τον δασικό νόμο (decreto forestale) υπ’αρ.19 της 4 Απριλίου 1924 o οποίος ίσχυσε για τη διάσωση και συντήρηση του δασικού πλούτου της Ρόδου και των νησιών, επιβλήθηκαν αυστηρότερα μέτρα αναφερόμενα στη ξύλευση και κτηνοτροφία και τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις με αποτέλεσμα να πληγεί ο Δωδεκανήσιος αγρότης.  Σύμφωνα με το πνεύμα του εν λόγω νόμου, η καλλιέργεια χωραφιών στα Δωδεκάνησα γίνονταν με το σύστημα της τριετούς αγρανάπαυσης.  Στα δύο χρόνια που το χωράφι έμενε ακαλλιέργητο, φύτρωναν σ’ αυτό θάμνοι, φρύγανα ακόμη και μικρά πεύκα. Ο γεωργός απαγορευόταν να επέμβει και να τα κόψει, εν ονόματι προστασίας των δασών.  Ούτε φυσικά ο βοσκός επιτρεπόταν να βάλει τα ζώα του εκεί για βοσκή.  Σε περίπτωση παράβασης τα πρόστιμα ήταν επαχθέστατα, έφτανα ως τις 3.000 ιταλ.λ. και φυλάκιση του παραβάτη από ένα ως τρία χρόνια.[1]

Αν το χωράφι έμενε ακαλλιέργητο επί τρία χρόνια, επενέβαινε το Δημόσιο και το οικειοποιούνταν.  Οι τρομακτικές συνέπειες από την εφαρμογή του νόμου του 1924 δικαιολογούνται από τη διαπίστωση, ότι οι γεωργικές εκμεταλλεύσιμες εκτάσεις της Ρόδου, που υφίσταντο το σύστημα της αμειψισποράς ανήρχοντο στο 61,19%.  Υπολογίζεται εξ άλλου ότι αναδασώθηκαν στη Ρόδο 100.000 περίπου στρέμματα πεδινά, κατάλληλα για καλλιέργεια. [2]

Η διατήρηση και συντήρηση των αγροτοδρόμων βοηθάει στην ανάπτυξη προσόδων από την αγροτική οικονομία, εκμετάλλευσης της αγροτικής γης και εξάλειψη του αγροτικού προβλήματος οδηγώντας μία εναλλακτική πολιτική της ευημερίας ακόμα και σε περιόδους οικονομικών κρίσεων όπως πρόσφατα βιώσαμε την οικονομική ύφεση εξαιτίας της Πανδημίας αλλά και τοπικά εξαιτίας λειτουργικών ανακατατάξεων σε Υπηρεσίες που σχετίζονται με τη γη.

Η διατήρησης της Ιστορικής μας Μνήμης περνάει εκτός των άλλων και από τους αγροτόδρομους στα χωριά μας και τη διατήρηση των παραδόσεών μας που είναι η παρακαταθήκη των προγόνων μας.

Σήμερα οι αγροτόδρομοι έχουν εγκαταλειφθεί όπως άλλωστε και οι περισσότερες υποδομές που αφορούν την αγροτική οικονομία.  Ευχής έργον θα ήταν αφού  ορθά ασχοληθήκαμε στον καθαρισμό και τον ευπρεπισμό των παραλιών του νησιού για την υποδοχή της σεζόν μετά από ενάμιση χρόνο εγκλεισμού ν΄ ασχοληθούμε και με τον καθαρισμό και επισκευή των αγροτικών δρόμων, γιατί ο χειμώνας θα είναι δύσκολος και αβέβαιος μιας και η Πανδημία δεν έχει εξαλειφθεί ολοσχερώς αλλά και η πρόσφατη κρίση στο Ισραήλ σίγουρα θα επηρεάσει τις προβλέψεις μας για τη τουριστική σεζόν.

Ελένη Ν. Καραγιάννη
Απόφοιτη Τμ. Μεσογειακών Σπουδών Π.Α.
Απόφοιτη ΠΕΣΥΠ & ΕΠΑΙΚ ΑΣΠΑΙΤΕ
Αθλήτρια Τριάθλου

 

[1]Πληροφορίες από το βιβλίο «Η οικονομική πολιτική της Ιταλίας» του Κώστας Τσαλαχούρη.

[2]Πληροφορίες από το βιβλίο «Η οικονομική πολιτική της Ιταλίας» του Κώστας Τσαλαχούρη.

Φωτογραφικό υλικό

Προτάσεις Verena

Αγαπητοί φίλοι, Ο κ. Χατζημάρκος με την παρακάτω επονομασθείσα «διακήρυξη» του μας προκαλεί...
Μπορεί να κάνει σήμερα τον ανήξερο ο δήμαρχος Ρόδου Αλέξης Κολιάδης όμως στην συνεδρίαση του...
Χθες ομόφωνα το περιφερειακό συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου αποφάσισε και ζητά την μείωση των ελαφιών στη...
Αρχισαν τα...γαλλικά στο νέο δημοτικό συμβούλιο Ρόδου πολύ νωρίτερα απ ότι αναμενόταν!....Σε μια...