Γαλάζια ανάπτυξη, μύθος η πραγματικότητα; Γράφει ο Αγαπητός Ξάνθης

ΓΑΛΑΖΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΜΥΘΟΣ Ή ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ;

Την Παρασκευή 30 Αυγούστου διεξήχθηκε μια ενδιαφέρουσα ημερίδα σχετικά με την «ΓΑΛΑΖΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΩΡΟ», στη Ρόδο στις άριστες εγκ/σεις του ξενοδοχείου PLATINUM PALACE με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Οι διαπιστώσεις σοβαρές, οι προτάσεις ελπιδοφόρες, ο προβληματισμός γόνιμος.
Η θάλασσα και οι ακτές είναι σημαντικοί φορείς ανάπτυξης της οικονομίας. Η γαλάζια οικονομία της Ε.Ε. αντιπροσωπεύει 5,4 εκ. θέσεις εργασίας και ακαθάριστη προστιθέμενη αξία που ανέρχεται σε περίπου 500€ δισεκ. ετησίως. Μέχρι το 2020, οι τιμές αυτές αναμένεται να αυξηθούν σε 7εκ. και περίπου 600 δις ευρώ αντίστοιχα.
Η γαλάζια ανάπτυξη είναι μία σημαντική στρατηγική η οποία αποσκοπεί στην στήριξη της ανάπτυξης ολόκληρου του θαλάσσιου τομέα, συμβάλλοντας για την επίτευξη της πολιτικής της Ευρώπης για το 2020 βασισμένη στην αειφορία. Οι τομείς με το μεγαλύτερο αναπτυξιακό δυναμικό, στους οποίους εστιάζεται η Γαλάζια Ανάπτυξη είναι:
•    Γαλάζια ενέργεια
•    Υδατοκαλλιέργειες
•    Θαλάσσιος Παράκτιος Τουρισμός και τουρισμός κρουαζιέρας
•    Θαλάσσιοι ορυκτοί πόροι
•    Γαλάζια Βιοτεχνολογία
Σχεδόν όλοι οι ομιλητές υπογράμμισαν τη σημασία του θαλάσσιου χώρου είτε από πλευράς γεωπολιτικής, είτε από πλευράς αμιγώς οικονομικής. Η στροφή προς τη θάλασσα αποτελεί πλέον μία συγκεκριμένη κατεύθυνση της Ε.Ε που αποσκοπεί και στην κοινωνική διάσταση, δηλαδή στην αύξηση θέσεων εργασίας επιδοτώντας σχετικές δράσεις. Ιδιαίτερα για τον Τουρισμό επισημάνθηκε η επιδίωξη για την βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών μέσα από τον υγιή ανταγωνισμό και την ανάδειξη των εναλλακτικών μορφών τουρισμού ως μια συμπληρωματική πρόταση για την επέκταση της τουριστικής περιόδου στα νησιά. Βεβαίως η κρουαζιέρα κατέχει ειδικό κεφάλαιο στην προσπάθεια υπογραμμίζοντας τα οφέλη για την τοπική οικονομία.  
Εκείνο όμως που σημειώθηκε  από όλους είναι η έλλειψη ενός Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, ο οποίος πρέπει να λάβει σάρκα και οστά προκειμένου να διασφαλίσει την αποτελεσματικότητα και την αειφορία στο μέγιστο βαθμό με ολιστική προσέγγιση σε ένα μίνιμουμ κοινών απαιτήσεων.  Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, πρωτοπόρα επεξεργάζεται ήδη το Σχέδιο βασισμένη στην υπάρχουσα εμπειρία διαχείρισης και θα αποτελέσει πιλότο για την υπόλοιπη νησιωτική περιοχή.
Τα οφέλη από ένα ρεαλιστικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό είναι πολλά:
1.    Μείωση του συγκρούσεων μεταξύ των τομέων και δραστηριοτήτων
2.    Ενθάρρυνση επενδύσεων με την προσφορά κανόνων βασισμένοι στην σύγχρονη αειφορική τεχνολογία (ΑΠΕ, Προστατευόμενες περιοχές κ.α..)  
3.    Ενίσχυση του συντονισμού των εμπλεκόμενων φορέων
4.    Αύξηση της διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ των χωρών της Ε.Ε, όσον αφορά τα δίκτυα, τους αγωγούς, τις θαλάσσιες οδούς, τις αιολικές εγκ/σεις κ.λπ. (τρέχει ήδη πρόγραμμα της Π.Ν.Αιγαίου με την Κύπρο)
5.    Προστασία περιβάλλοντος
Ο προβληματισμός που αναπτύχθηκε περιστράφηκε γύρω από την εφαρμογή του Χωροταξικού Σχεδιασμού, γιατί η εμπειρία των άλλων Σχεδίων μάλλον ήταν απογοητευτική ως προς την αποτελεσματικότητα τους. Κυρίως η στρέβλωση μεταξύ της κεντρικής διοίκησης και της περιφερειακής σε πεδίο αρμοδιοτήτων αφήνουν τον χρόνο να κυριαρχεί σε βάρος της άμεσης εφαρμογής και λήψης βιώσιμων μέτρων. Παράδειγμα,  η φέρουσα ικανότητα, δείκτης αειφορίας, μέχρι της όποιας εφαρμογής των Σχεδίων βρίσκεται ανεπίκαιρος και δεν μπορεί να δείξει το επιθυμητό επιστημονικό αποτέλεσμα μέσα στο μακρόσυρτο χρόνο έγκρισης του όποιου Σχεδίου.
Επιπλέον σειρά πολλών Χωροταξικών Σχεδίων σε διαφόρους τομείς και σε διαφορετικούς χρόνους, δεν συνδυάζονται σε μια κεντρική κατεύθυνση αφήνοντας το κάθε ένα να «αυτενεργεί» με ελλειμματικά αποτελέσματα εφαρμογής. «Είναι καιρός να μάθουμε να συντονιζόμαστε και να υπάρχει συνέχεια και συνέπεια πάνω σε όλα τα δεδομένα», τόνισε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Δημήτρης Οικονόμου.
Κλείνοντας, η αναφορά της Μαρίας Δαμανάκη, Επιτρόπου Θαλάσσιων Υποθέσεων και Αλιείας περί «ευρωπαϊκής αλληλεγγύης» και ότι «κανείς δεν θα μας χαριστεί»,  δείχνει την απόλυτη δυνατότητα σχεδιασμού και εφαρμογής να περνάει από το χέρι μας.
Ιδού πεδίο δόξης λαμπρόν…για εμάς και όχι για τους άλλους.