Ένας Καρπάθιος δολοφόνος - Του Μανώλη Δημελλά

Η υπόθεση του Σταύρου (Στήβεν) Λειβαδείτη, πάγωσε ολόκληρη τη παροικία των Ελλήνων, ειδικά των Καρπαθίων της Αμερικής, ωστόσο η είδηση πέρασε στα ψιλά και δεν φωτίστηκε από τον Ελληνικό τύπο.

Το πρωινό της 23ης Ιουνίου 1986, ο εικοσιδιάχρονος Καρπάθιος (γεννημένος στην Αμερική), προσπάθησε να πραγματοποιήσει μια ληστεία στο διάσημο κοσμηματοπωλείο Van Cleef & Arpels. Καλοντυμένος πέρασε την είσοδο του καταστήματος σαν πελάτης, και στα γρήγορα έβγαλε όπλο και ζήτησε να γεμίσουν τον δερμάτινο χαρτοφύλακα που κρατούσε με ακριβά ρολόγια.

Επικράτησε αμέσως χάος, και κάποιοι από τους υπαλλήλους ξέφυγαν, έτσι ειδοποίησαν την αστυνομία, που σχεδόν αμέσως περικύκλωσε το κτήριο. Οι εφημερίδες της εποχής γράφουν για μια ντουζίνα περιπολικών και τουλάχιστων 40 αστυνομικών, που έκλεισαν την είσοδο, ενώ στα τριγύρω κτήρια αναπτύχθηκαν ειδικές ομάδες από εκπαιδευμένους σνάϊπερ της ομάδας SWAT.

Οι επόμενες 13μιση ώρες ήταν δραματικές. Είχε ξεκινήσει η διαπραγμάτευση, Η αστυνομία μιλούσε με τον Καρπάθιο, που τους έδωσε το όνομα Γιάννης, και προσπαθούσαν να βρούν αναίμακτους τρόπους απελευθέρωσης των 5 ομήρων, που κρατούσε στην εσωτερική αίθουσα του καταστήματος. Εκείνος ζήτησε από την αρχή να κουβεντιάσει με δημοσιογράφους και μάλιστα ήθελε να δώσει συνέντευξη ακόμη και σε τηλεοπτικό κανάλι, όμως δεν έγινε δεκτό αυτό το αίτημα. Ζήτησε και φαγητό που αστυνόμοι άφησαν στην είσοδο του καταστήματος, όμως ο Στήβεν ποτέ δεν το παρέλαβε.

Στα τηλέφωνα απειλούσε ότι θα σκοτώνει έναν-έναν, τους ομήρους και ανέβαζε την αγωνία στο κατακόρυφο. Κανείς όμως δεν μπορούσε να προβλέψει ότι θα έφτανε στους φόνους.

Πρώτος ο ηλικιωμένος φύλακας, αφού λογόφερε μαζί του, ο Στήβεν έβγαλε ένα κυνηγητικό μαχαίρι από το δερμάτινο χαρτοφύλακα και του το κάρφωσε πισώπλατα. Ο φύλακας πλημμύρισε με αίμα τη σάλα και πέθανε σχεδόν ακαριαία. Λίγο αργότερα σε τηλεφωνική συνομιλία με δημοσιογράφο της  United Press International, ανακοίνωσε το φόνο και απείλησε ότι θα συνεχίσει να σκοτώνει, αν δεν τον αφήσουν ελεύθερο. Μάλιστα ο Λειβαδίτης αποχαιρέτησε το δημοσιογράφο με τη χαρακτηριστική φράση " have a nice day "!

Η τραγική ιστορία γινόταν ολοένα και χειρότερη, από την αρχή της ληστείας μια υπάλληλος του καταστήματος ούρλιαζε τρομοκρατημένη, τόσο που ο Στήβεν την αποκαλούσε " Big Mouth Annie ", αυτήν την είχε ξαπλώσει δεμένη και μπρούμυτα, δίπλα στο πτώμα του φύλακα. Στη μέση μιας ακόμη τηλεφωνικής συνομιλίας με άλλον δημοσιογράφο, από το Κανάλι 5, πλησίασε την υπάλληλο έβαλε ένα περίστροφο magnum 357,  στο πίσω μέρος του κεφαλιού της και πυροβόλησε!

Την ίδια στιγμή, είπε στον δημοσιογράφο ότι το όπλο του εκπυσοκρότησε! Δεν υπήρχαν πια ελπίδες, όμως ο ληστής τυφλωμένος δεν έβλεπε τίποτε.

Οι επόμενες τέσσερις ώρες αφιερώθηκαν στη προετοιμασία της εξόδου, ο Στήβεν πίστευε ότι μοναδική λύση ήταν να τον κοπανήσει μαζί με τους τρεις ομήρους, έτσι να καταφέρουν να φτάσουν στο κοντινό αυτοκίνητο του καταστήματος, και με το χαροφύλακα γεμάτο ακριβά κοσμήματα και ρολόγια (η λεία έφτανε τα 2 εκ. δολλάρια) να εξαφανιστεί. Η ιδέα του ήταν κουκουλωθούν και οι τέσσερις, δεμένοι κάτω από ένα σκέπασμα, έτσι να μην αναγνωρίσουν οι αστυνόμοι ποιός είναι όμηρος και ποιος ο ληστής. Μάζεψε όλα τα κομμάτια από πανιά, και με έναν ακριβό στυλό, που λειτουργούσε σαν μεγάλη βελόνα, έβαλε τους ομήρους να ράψουν το παράξενο σεντόνι της κάλυψης τους.

Άλλωστε δεν βιαζόταν, περίμενε να νυχτώσει, έτσι τριγύσε στο κατάστημα και αφαίρεσε από τις προθήκες τα πιο ακριβά κοσμήματα. Λίγο πριν τα μεσάνυχτα και με το σκέπασμα ράμμενο και έτοιμο, ξεκίνησε η τελευταία πιο δραματική φάση της ιστορίας.

Οι τρεις όμηροι κάλυπταν με τα κορμιά τους τον ληστή και όλοι μαζί σκεπασμένοι από το αυτοσχέδιο κάλυμμα, βγήκαν και περπάτησαν μέχρι το πάρκινγκ.

Η αστυνομία δεν περίμενε, είχε ήδη σχεδιάσει το τρόπο που θα ξεσκέπαζε την ομάδα των τεσσάρων, ήταν αποφασισμένοι να μην επιτρέψουν στον ληστή-φονιά, να ξεφύγει.

Ένας κλοιός μυστικών αστυνομικών τους περίμεναν, ενώ ειδικοί σνάιπερ τις ομάδας SWAT, είχαν ήδη το δάχτυλο στη σκανδάλη, για να καθαρίσουν τον Στήβεν.

Έφτασαν δύο χειροβοβμίδες κρότου λάμψης, να δημιουργήσουν  πανικό, να ξεσκεπαστεί η αυτοσχέδια κουβέρτα, και μέσα στην αναμπουμπούλα να αποκαλυφθούν τα πρόσωπα. Όμως μια πληροφορία οδήγησε σε ένα μοιραίο, αναπόδραστο λάθος.

Στην αναφορά της αστυνομίας υπήρχε μόνο ένας λευκός, και αυτός ήταν ο ληστής, οι υπόλοιποι δύο άντρες σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία ήταν μαύροι. Έτσι ένας εκπαιδευμένος αξιωματικός της SWAT τοποθετημένος στον έβδομο όροφο του απέναντι κτηρίου, είδε τον λευκό άνδρα, μέσα από το στόχαστρο του όπλου του, και τον πυροβόλησε. Έφτανε μόνο μια βολή για τρυπήσει τη καρδιά και να του δώσει ακαριαία το θάνατο. Όμως δεν ήταν ο Στήβεν Λειβαδίτης!

Πρόκειται για τον άμοιρο διευθυντή του κοσμηματοπωλείου, που οι λανθασμένες πληροφορίες τον ήθελαν μαύρο.

Αμέσως μετά τη σύλληψή του, ο κατηγορούμενος είπε στην αστυνομία ότι μαχαίρωσε τον φύλακα επειδή  ήταν "μη συνεργάσιμος και ανταγωνιστικός ".  Όσο για τη δεύτερη δολοφονία, ο κατηγορούμενος αισθάνθηκε ότι έπρεπε να σκοτώσει την υπάλληλο, "για να διατηρήσει τον έλεγχο της κατάστασης".

Για τον δεύτερο φόνο επίσης ανέφερε ότι  "ένιωθε ότι έπρεπε να σκοτώσει έναν άλλο όμηρο, προκειμένου να αποδείξει ότι οι απαιτήσεις του θα έπρεπε να ληφθούν σοβαρά υπόψη",

Είχε επιλέξει να σκοτώσει τη συγκεκριμένη υπάλληλο, επειδή ήταν "μη συνεργάσιμη μαζί του", και είχε δημιουργήσει την αρχική κατάσταση ομηρίας επειδή "ούρλιαζε από την αρχή της ληστείας".

Ζήτησε συγγνώμη , και είπε ότι το σχέδιο με το σκέπασμα είχε μοναδικό στόχο τη διαφυγή και εξέφρασε τη λύπη του, για το λάθος χτύπημα στον διευθυντή του καταστήματος.

Η θέση του Στήβεν ήταν εξαιρετικά δύσκολη. Το παρελθόν του ήταν ήδη φορτωμένο με κατηγορίες για ληστείες και αντίσταση σε συλλήψεις. Μάλιστα αρχές Φεβρουαρίου 1986, είχε πραγματοποιήσει ακόμη μια ληστεία σε κοσμηματοπωλείο του Λας Βέγκας.

Τα στοιχεία δεν χωρούσαν αμφισβητήσεις, μονάχα στη σκέψη, οι πράξεις του Στήβεν προκαλούν αμηχανία και βαθιά θλίψη. Κλοπές, φόνοι δίχως καμμιά προφανή αιτία, οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην εκτέλεση.

Μονάχα η μητέρα του δολοφόνου, η Σοφία, που ταξίδεψε από την Ελλάδα και βρέθηκε στο αμερικάνικο δικαστήριο, παρουσίασε τη δύσκολη παιδική ηλικία του Στήβεν και προσπάθησε να φωτίσει τη θετική πλευρά του δολοφόνου γιού της.

Ήταν μόλις στα πέντε, όταν οι γονείς του χώρισαν, ο πατέρας εκμετελεύτηκε όπως μπορούσε την οικογένεια του και  σύμφωνα με τα δικαστικά στοιχεία, φέρθηκε με βαναυσότητα στον μικρό.

Από τότε μεγάλωσε με τη μητέρα του και τα τρία αδέλφια του, μέσα σε συνθήκες τραγικής φτώχειας. Τα λόγια είναι πολύ φτωχά, για να περιγράψουν τον πόνο αυτής της μάνας, που δεν άφησε καμιά στιγμή απροστάτευτο το παιδί της. Τον αγαπούσε, λάτρευε τον Στήβεν, και ήξερε ότι στραβοπάτησε. Προσπάθησε με κάθε τρόπο να παρουσιάσει τα καλά στοιχεία του χαρακτήρα του, που πραγματικά ήταν πολλά!

Ο γιός της δεν ήταν κακός άνθρωπος, δεν είχε βρώμικο χαρακτήρα, έμπλεξε και βούλιαξε μέσα σε μια κοινωνία, που αν είσαι φτωχός, αν δεν έχεις ένα χέρι να κρατηθείς, πολύ, πάρα πολύ απλά και εύκολα χάνεσαι, περνάς απέναντι και γίνεσαι παραβάτης και γιατί όχι, ένας φονιάς.

Η δίκη είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις, από τον αναπληρωτή εισαγγελέα έφτασε πληροφορία ότι ο Στήβεν σχεδίαζε απόδραση μέσα από το δικαστήριο, και πρότεινε να τον έχουν δεμένο από το πόδι ακόμη και μέσα στη αίθουσα της δίκης! Το αίτημα τελικά δεν πραγματοποιήθηκε όμως τα μέτρα ασφαλείας ήταν δρακόντια.

Δεκάδες μάρτυρες, δικηγόροι και νομικά συγράμματα πέρασαν μπροστά από τα μάτια των 12 ενόρκων, που στις 8 Ιουλίου 1987 παρέδωσαν την ετυμηγορία τους. Ο δικαστής Rittenband την διάβασε. Θάνατος! Ο Θάλαμος αερίων θα περίμενε τον Καρπάθιο, τον Σποϊτη Στήβεν Λειβαδίτη!

Τραγικό πρόσωπο η μάνα, δεν σταμάτησαν να τρέχουν δάκρυα τα μάτια της ενώ στο σημείωμα που παρέδωσε, εκλιπαρούσε, ικέτεψε για μια ευκαιρία.

''Θα πρέπει να έχετε λίγη συμπόνια και οίκτο, για το άτυχο παιδάκι μου. Δώστε του μια ευκαιρία, να μετανοήσει και να εξαγοράσει τον εαυτό του κοντά στο Χριστό.

Δεν είναι κακό παιδί. Σας παρακαλώ δείξτε επιείκεια''.

Καμμιά εκτέλεση δεν πραγματοποιήθηκε στο San Quentin από τον Απρίλιο του 1967, και  ο Στήβεν Λειβαδίτης παραμένει ένας από τους 210 καταδικασμένους τροφίμους σε θάνατο. Η υπόθεση αυτή είναι μια ακόμη, από τα πολλά παραδείγματα, της μη εφαρμογής του νόμου θανατικής ποινής στην Καλιφόρνια.

Ο ίδιος δήλωνε ότι ένιωθε φρικτά για τις πράξεις του και συνειδητοποιούσε το τεράστιο ποσό της ενοχής του.

Φαίνεται πως η γιατρειά στα τεράστια, ανυπέρβλητα τραγικά σφάλματα μας, μπορεί να γίνεται μονάχα μέσα από προσέγγιση, το άγγιγμα με το Θεό. Από την αρχή της φυλάκισης του δηλώνει:

«Άρχισα να διαβάζω την Αγία Γραφή.... Από τότε που δέχθηκα τον Ιησού, έχω καθαρή συνείδηση​​. "

Ενώ σε συνέντευξη του σε τοπική εφημερίδα, επανέλαβε:

''Πήρα τη ζωή άλλων ανθρώπων '' και  '' Αισθάνομαι ότι μου αξίζει η ποινή του θανάτου''.

Σήμερα ο Στήβεν είναι στα πενήντα, και τα τελευταία 27 χρόνια  παραμένει τρόφιμος των φυλακών San Quentin Death Row.

Ο θάλαμος αερίων στις φυλακές του San Quentin, εξακολουθεί να βρίσκεται στο υπόγειο δωμάτιο και είναι ένα μεταλλικό οκταγωνικό κουτί, βαμμένο σε ανοιχτό πράσινο χρώμα. Κατασκευάστηκε το 1938 και έχει 8 πόδια ύψος και 6 μήκος. Έξω από αυτό υπάρχει μια καμινάδα ύψους 30 ποδιών, μέσω της οποίας απομακρύνεται το αέριο. Ο μελλοθάνατος Στήβεν δεν κάθισε, δεν δέθηκε στη καρέκλα του θαλάμου. Μέχρι σήμερα τη γλύτωσε, δεν εισέπνευσε το θανατηφόρο υδροκυάνιο.

Παραμένει μια μοναδική διέξοδος για τον Λειβαδίτη, και είναι  η Αγία Γραφή, ο ίδιος μιλάει για την ανάγκη να αγαπήσουμε τον διπλανό μας, αν θέλουμε να νοιώσουμε την αγάπη του Θεού. Επαναλαμβάνει ότι "ο Κύριος τιμωρεί, εκείνους που Αγαπά, και θέλει να τους κάνει καλύτερους". Όσο για όλους εμάς "μόνο μέσα από την άδολη, αλτρουιστική αγάπη, μπορούμε να φτάσουμε κοντά του"!

Προφανώς δεν σταμάτησε ποτέ να νιώθει το αβάσταχτο βάρος των πράξεων του. Για τέτοιες πράξεις δεν υπάρχουν γόμες, για να τις σβήσουν από την ανθρώπινη συνείδηση, μόνο το ανίκητο παράλογο και ο ίδιος ο Θεός, μπορούν να βοηθήσουν το ανθρώπινο μυαλό να γαληνέψει, από τη διαρκή ταραχή.

Είναι ο Στήβεν ο μοναδικός ένοχος μιας παμφάγας κοινωνίας που παράγει φάλσα είδωλα και στραβά πρότυπα με την σέσουλα; που λίγο να ξεστρατήσεις, θέλει να κατασπαράξει το μυαλό και το σώμα, ζητά να τρυπώσει γλυκερές υλικές ή άυλες ουσίες, που θέλουν να μας  λιώσουν και να μας αποδεκατίσουν;

Μήπως ο Στήβεν δεν είναι παρά ο πιο αδύναμος, ο πιο ευαίσθητος και συνάμα πιο τραγικός κρίκος μας.

Μήπως ο Καρπάθιος Στήβεν Λειβαδίτης είναι ακόμη ένας, από όλους εμάς, που τη πάτησε, ενώ το σύστημα φρόντισε να χτίσει όλα τα στεγανά πάνω στο κορμί του;

Manolis Dimellas