«Από τις δυο πλευρές του Αιγαίου» της Μαρίας Ηλιού

ΠΗΓΗ: newpost.gr Από τον Ιάσονα Τριανταφυλλίδη

Ο όρος ντοκιμαντέρ, όπως και πολλά άλλα πράγματα σε αυτή τη χώρα έχει διαστρεβλωθεί ειδικά τα τελευταία 15 χρόνια, όταν κάθε φιλόδοξος ρεπόρτερ της ιδιωτικής ή κρατικής τηλεόρασης φτιάχνει ρεπορτάζ που κανονικά θα έπρεπε να διαρκούν μάξιμουμ δέκα λεπτά σε 45, 60 ή 90 λεπτά, τα ονομάζει αυθαίρετα ντοκιμαντέρ και μάλιστα βρίσκουν και τη θέση τους στο εντελώς ανυπόληπτο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, προφανώς γιατί ο διευθυντής του θέλει να τα έχει καλά με τα κανάλια. Το ντοκιμαντέρ όμως, είναι είδος της κινηματογραφικής τέχνης. Και αλίμονο αν κάποιος με δυο τρεις συνεντεύξεις που έχει πάρει και μερικά ωραία πλάνα, έφτιαχνε ντοκιμαντέρ.

Ειδικά σε αυτή τη χώρα που άνθρωποι σαν τον Βασίλη Μαύρο, τον Φώτο Λαμπρινό ή τον Δημήτρη Μαυρίκιο έχουν φτιάξει πραγματικά και σημαντικά ντοκιμαντέρ σε ταινίες μικρού ή μεγάλου μήκους. Η Μαρία Ηλιού κάνει ντοκιμαντέρ, κάνει κινηματογράφο, ανασυνθέτει και παρουσιάζει την ιστορία με τρόπο πραγματικά σημαντικό...

Καλύτερη στιγμή δεν θα μπορούσε να βγει στο σινεμά αυτή η ταινία - ντοκιμαντέρ με τίτλο «Από τις δυο πλευρές του Αιγαίου» που υπογράφει η Μαρία Ηλιού και είναι η συνέχεια του προηγούμενου ντοκιμαντέρ της, της «Σμύρνης»...

Αυτή τη φορά η Μαρία Ηλιού στρέφει την προσοχή και την έρευνά της στις ανταλλαγές πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, εκεί γύρω στο 1922 - 1924. Συγχρόνως ξεκινά την έρευνά της από τα μέσα του 19ου αιώνα και εξηγεί με τρόπο απλό αλλά καθόλου απλοϊκό το πως φτάσαμε ως εκεί και ποιες ήταν οι συνέπειες αυτού του γεγονότος σε εθνικό, ιστορικό, πολιτικό αλλά - και αυτό είναι το πιο σημαντικό- σε ανθρώπινο επίπεδο. Ιστορικοί Έλληνες, Τούρκοι αλλά και ξένοι μιλούν γι' αυτά τα γεγονότα μπροστά στον φακό, συν επιζήσαντες της συγκεκριμένης τραγωδίας. Αυτές οι δηλώσεις, οι αναλύσεις και οι εξιστορήσεις διανθίζονται με σημερινά γυρίσματα από τις περιοχές αυτές αλλά και από πραγματικά σπάνια ντοκουμέντα εποχής που για πρώτη φορά έρχονται στο φως και που η Μαρία Ηλιού φαίνεται καθαρά πως έψαξε πάρα πολύ για να τα βρει. Το αποτέλεσμα είναι αξιοσέβαστο, ιστορικά αμιγώς κινηματογραφικό, και πάνω απ' όλα γοητετυτικό για τον μέσο θεατή γιατί καταφέρνει να ισορροπήσει θαυμαστά ανάμεσα στο συναίσθημα και στη σοβαρότητα της ιστορίας.

... Το πιο σημαντικό επίτευγμα όμως της Ηλιού είναι πως στη δουλειά της είναι κυρίως ακομπλεξάριστη απέναντι σε όλο αυτό το θέμα, το οποίο 90 χρόνια μετά εξακολουθεί να ταλαιπωρεί αυτόν τον τόπο, γιατί είναι γνωστό πως στην Ελλάδα λατρεύουμε τα μνημεία αλλά μισούμε τη μνήμη...

Αν κάτι πραγματικά σε αφήνει άλαλο, είναι πως οι ξένοι ιστορικοί και οι ειδικοί του θέματος, που χωρίς να έχουν καμία σχέση συναισθηματική ή άλλη με το συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός, αποδεικνύονται πολύ πιο Έλληνες -και όχι φιλέλληνες- από τους δικούς μας, που προσπαθούν απεγνωσμένα να κρατήσουν ισσοροπίες συχνά χωρίς λόγο. Και οι ξένοι ιστορικοί αλλά και ο Τούρκος ιστορικός που μιλάει σε αυτό το ντοκιμαντέρ - βέβαια αυτός ζει στην Αμερική- με τις δηλώσεις τους, τις αναλύσεις τους και τις εξιστορήσεις τους γίνονται οι καλύτεροι σύμμαχοι για τις ελληνικές θέσεις πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα των διωγμών και των ανταλλαγών πληθυσμών. Ο κ. Βερέμης φερ΄ ειπείν, Έλλην πανεπιστημιακός, προσπαθεί να κρατήσει ισορροπίες με τον λόγο του, κάτι που κάθε άλλο παρά σκέφτονται καν να κρατήσουν οι ξένοι συνάδελφοί του κατά τη διάρκεια της ταινίας.

Και αν σκεφτεί κανείς τις απόψεις της κα. Ρεπούση και όχι μόνο, τότε πραγματικά συν όλα τα άλλα συναισθήματα που σε πλημμυρίζουν βλέποντας το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ, δεν ξέρεις αν πρέπει να γελάσεις ή να κλάψεις. Η Μαρία Ηλιού φαίνεται καθαρά πως ξέρει σινεμά, πως ξέρει τι θα πει ντοκιμαντέρ και πως ξέρει ιστορία. Και αν σε κάποια σημεία αισθάνεται πως ενδεχομένως δεν την ξέρει και τόσο καλά, καλεί του ειδικούς - στη χώρα που γεννήθηκε η έννοια του επαΐοντος - για να ολοκληρώσουν το όραμά της...

Τεχνικά, η ταινία - ντοκιμαντέρ «Από τις δύο πλευρές του Αιγαίου» είναι ένα θαύμα. Νομίζεις πως βλέπεις ξένο καλό ντοκιμαντέρ σίγουρα πολύ καλύτερο από τα πολυδιαφημισμένα και αρκετά κιτρινωπά και ως ένα σημείο αναξιόπιστα ανάλογα του Μάικλ Μουρ που έκαναν μόδα τα τελευταία χρόνια το ντοκιμαντέρ γενικώς...

Το ντοκιμαντέρ της Μαρίας Ηλιού προβάλλεται από σήμερα σε επιλεγμένους κινηματογράφους. Θα σας κάνει να μάθετε, να θυμηθείτε ενδεχομένως αλλά και να συγκινηθείτε συγχρόνως, χωρίς να ντρέπεστε γι΄ αυτό. Νομίζω ότι το υπουργείο Παιδείας θα μπορούσε κάλλιστα μετά το τέλος της προβολής της ταινίας στο σινεμά να προβάλλει αυτό το ντοκιμαντέρ σε όλα τα σχολεία και δεν ξέρω αν στα όσκαρ, στην κατηγορίας της ξενόγλωσσης ταινίας, επιτρέπεται να προβληθεί ντοκιμαντέρ γιατί τότε θα έπρεπε να στείλουμε ως υποψήφιο αυτό και μόνο...

Η Μαρία Ηλιού κοιτά κατάματα την ιστορία και της χαμογελά αντί να τη φοβάται, όπως κάνουν πολλοί άλλοι. Είμαι σίγουρος ότι αυτή η ταινία θα πάρει τη θέση που της αξίζει όχι μόνο στις καρδιές αυτών που θα την δουν αλλά και στην ίδια την ιστορία του ελληνικού ντοκιμαντέρ. Να σημειώσω για να μην μακρυγορήσω και άλλο, την εξαιρετική μουσική που έχει συνθέσει ο Νίκος Πλατύραχος, η οποία πραγματικά βοηθά την ταινία με τις μελωδίες της να πάει ακόμη πιο μακριά από τον αρχικό της στόχο.

Υ.Γ.: Όταν έλεγε ο Τσάρλι Τσάπλιν, ο κορυφαίος των κορυφαίων δηλαδή του σινεμά, πως και η πιο δύσκολη έννοια και θεωρία μπορεί να ειπωθεί με τέτοιον τρόπο που να την καταλάβουν συγχρόνως ο πιο μορφωμένος και ο λιγότερο μορφωμένος άνθρωπος του πλανήτη γιατί διαφορετικά είτε ο δημιουργός δεν έχει αρκετό ταλέντο γι' αυτό είτε κάτι έχει να κρύψει, αυτό ακριβώς εννοούσε.

Διαβάστε εδώ: http://newpost.gr/post/272249/apo-tis-dyo-pleyres-toy-aigaioy-ths-marias-hlioy#ixzz2eee7l8qv

Φωτογραφικό υλικό

Προτάσεις Verena

Αγαπητοί φίλοι, Ο κ. Χατζημάρκος με την παρακάτω επονομασθείσα «διακήρυξη» του μας προκαλεί...
Μπορεί να κάνει σήμερα τον ανήξερο ο δήμαρχος Ρόδου Αλέξης Κολιάδης όμως στην συνεδρίαση του...
Χθες ομόφωνα το περιφερειακό συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου αποφάσισε και ζητά την μείωση των ελαφιών στη...
Αρχισαν τα...γαλλικά στο νέο δημοτικό συμβούλιο Ρόδου πολύ νωρίτερα απ ότι αναμενόταν!....Σε μια...