Angelo Cavallaro, ο διάσημος (μισό)καρπάθιος μαέστρος - Του Μανώλη Δημελλά

Ο Angelo Cavallaro γεννήθηκε στη Lucca της Τοσκάνης, στις 5 Φλεβάρη 1941. Αν και ο ίδιος ποτέ δεν έκρυψε την ιδιαίτερη αδυναμία του στο γενέθλιο τόπο της μητέρας του, τη Κάρπαθο, ο διεθνής τύπος κάθε φορά που παρουσιάζει τον μοναδικό χορό της μπακέτας του, αφήνει απέξω την Δωδεκανησιακή καταγωγή του. Ας είμαστε καλοπροαίρετοι, οι θαυμαστές του δεν είναι εύκολο να τρέξουν και να προλάβουν το παρελθόν του, όταν ο ξακουστός μαέστρος κάθε τόσο μεγαλουργεί. Μοιραία λοιπόν κυριαρχούν οι μουσικές του ικανότητες στις πρωτοσέλιδες περιγραφές τους.

Για κείνους που δεν γνωρίζουν, ο παγκοσμίου φήμης καλλιτέχνης είναι πρωτογιός της Μενετιάτισσας Σοφίας Κουμούτσου, και του φιλέλληνα Ιταλού αξιωματικού Αλεσάντρο Καβαλλάρο.

Το ζευγάρι είναι από εκείνα που γνωρίστηκαν και αγαπήθηκαν μέσα στη δίνη του πολέμου και στη διάρκεια που το νησί ήταν πιασμένο στα Ιταλικά χέρια.

Η Καρπαθιά μητέρα του ήταν κόρη της Μενετιάτισσας Μαριγώ Κουμούτσου, το γένος Δημελά, και πατέρα της ο Ευάγγελος Κουμούτσος, όμως η ίδια δεν πρόλαβε να τον γνωρίσει, αφού η πρώτη μέρα που έπιασε δουλειά στο λατομείο του Παχούλη, ήταν και η τελευταία του. Το 1910 ήταν μόλις 28 ετών, όταν σκοτώθηκε σε ένα από τα εργατικά δυστυχήματα, που είχαν γίνει θλιβερή καθημερινότητα στα νταμάρια εξόρυξης των λευκών μαρμάρων της Πεντέλης.

'Ολοι εμείς έχουμε μια ευκαιρία για να ζήσουμε και να περπατήσουμε την ιστορία της ταλαντούχας Σοφίας Κουμούτσου-Καβαλάρο, μέσα από το εξαιρετικό βιβλίο, που έγραψε η Καρπαθιά δημοσιογράφος Φωτεινή Χαλκιά-Καζαμία την Άνοιξη του 2005 για τη μητέρα του Άγγελου Καβαλάρο.

Θα δανειστώ μόνο τον πρόλογο, οι σκέψεις της Σοφίας Κουμούτσου, όπως περιγράφονται μέσα από την πένα της Φωτεινής Χαλκιάς-Καζαμία, αποκαλύπτουν τα μοναδικά στοιχεία που είχε η ανατροφή των γιων της, του Άγγελου και του Κωνσταντίνου:

"Κάθε φορά που κλείνω τα μάτια μου σκορπίζοντας στο χρόνο τη σκέψη μου, βλέπω πάντα την ίδια εικόνα: Την Παναγία των Μενετών, την Παναγία του χωριού μου, να ξεπροβάλλει αγέρωχη μέσα απ΄τα βράχια που στηρίζουν την εκκλησία της, να με πλησιάζει χαμογελώντας μου γλυκά, ζεσταίνοντας ενδόμυχα την ψυχή μου..."

Ναι, αναμφισβήτητα είναι Ιταλός ο Angelo, όμως είναι σίγουρο ότι μέσα στις φλέβες του τρέχει το Καρπάθιο πέλαγος, με τη γνωστή αναστάτωση, τη φούρια του, κι αν στους υπόλοιπους Καρπάθιους γεννά αυτοστιγμεί μαντινάδες, ίσως να σκαρώνει και τα πιο παράξενα μουσικά όνειρα. Σε κείνον ο Θεός δεν κράτησε κρυφά μουσικά κλειδιά, μοιάζει να του έδωσε με απλοχεριά όλα τα ταλέντα του Απόλλωνα.

Λίγο μετά τη γέννηση του και ο Angelo Cavallaro ήταν το "παιδί θαύμα" της Πίζας.

Στο πρώτο ταξίδι του στην Κάρπαθο ήδη ο πρωτογιός της Σοφίας και του Αλεσάντρο, είναι διάσημος, η εφημερίδα Καρπαθιακή το καλοκαίρι του 1953, δημοσιεύει φωτογραφικό αφιέρωμα και πλέκει το εγκώμιο στο μικρό Μενετιάτη.

Και να που εμφανίζεται στη σκηνή, η πρώτη συναυλία του μικρού Angelo στην Αθήνα είναι γεγονός. Στο θέατρο Ντο-Ρε, διηύθυνε την ημιτελή του Σούμπερτ, την εισαγωγή από τον Κουρέα της Σεβίλης και δύο πρελούδια από την Τραβιάτα του Βέρντι, χειροκροτήθηκε από το Αθηναϊκό κοινό, ωστόσο δεν έλλειψε και η αυστηρή κριτική του Γ.Ν. Μάντακα, που ωστόσο δεν επιβεβαιώθηκε.

Ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές του στο Κονσερβατόριο της Boccherini στη Λούκα, και του χορηγήθηκε το δίπλωμα βιολιού μόλις το 1963. Αργότερα σπούδασε σύνθεση στο Κονσερβατόριο της Cherubini στη Φλωρεντία με δασκάλους τους Carlo Prosperi, Roberto Lupi και Luigi Dallapiccola . Κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου ειδικεύεται με τον Piero Bellugi, στο Κονσερβατόριο Cherubini στη Φλωρεντία, όπου το 1967 του χορηγήθηκε το δίπλωμά του με άριστα.

Έλαβε υποτροφία για σπουδές ορχηστρικής τεχνικής στη Βενετία και τη διεξαγωγή και την ερμηνεία της όπερας στην Accademia Musicale Chigiana στη Σιένα. Λίγο αργότερα εργάστηκε με τον Bruno Moderna σε διάφορες σύγχρονες μουσικές παραστάσεις στο Teatro della Scala του Μιλάνου.
Έχει διευθύνει εκατοντάδες μουσικά έργα και πολλές σημαντικές ορχήστρες, μεταξύ των οποίων και η Συμφωνική Ορχήστρα Βόρειας Καρολίνας, η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και την Ορχήστρα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Στην Ιταλία έχει διευθύνει την Ορχήστρα του Teatro Regio του Τορίνο, το Teatro Comunale, (Ορχήστρα της Μπολόνια), το Massimo του Teatro του Κάλιαρι, το Haydn Ορχήστρα του Bolzano, την ορχήστρα της RAI στη Ρώμη και τη Νάπολη Ορχήστρες, το Musicali Ορχήστρα Pomeriggi του Μιλάνου, το Maggio Ορχήστρα Musicale Fiorentino, όπως και την Ορχήστρα του Palazzo Pitti.

Έχει εμφανιστεί στην ιταλική τηλεόραση με την Ορχήστρα της Ρώμης. Ενώ για τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη γέννηση του Αυστριακού συνθέτη Arnold Schonberg, εγκαινίασε μια σειρά από συναυλίες αφιερωμένες σ 'αυτόν στο διάσημο Teatro della Scala στο Μιλάνο.

Στη Γαλλία, έχει εργαστεί σε σημαντικά θέατρα, όπως το μεγάλο Θέατρο του Μπορντώ το 1986, το Θέατρο Όπερας της Μασσαλίας το 1985 και το 1986 και πάλι, το καλοκαίρι του 1990, για μια παραγωγή της Lucia di Lammermoor.
Το 1987 διηύθυνε μια επιτυχημένη παραγωγή της Madame Butterfly, στο Πουέρτο Ρίκο. Την επόμενη χρονιά εγκαινίασε το Φεστιβάλ Αθηνών στο Ηρώδειο, με μια παραγωγή του Ντονιτσέτι. Και τον Οκτώβριο του 1991 διηύθυνε την Συμφωνική Ορχήστρα της πόλης Τόκιο στο Τόκιο και την Οσάκα, σε μια σειρά από παραστάσεις του Rigoletto.
Το 1996 και πάλι στην Ελλάδα διηύθυνε μια καινούρια παραγωγή της όπερας "Ερνάνης" (Βέρντι) στη Λυρική Σκηνή της Αθήνας. Ακόμη δύο συναυλίες με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα του Μόντε Κάρλο, ενώ ανέβασε μια παραγωγή της Madame Butterfly στην Ισπανία, και μια νέα παραγωγή της Aida στο Raman Arena του Avances στην Ελβετία, όπου επέστρεψε για να πραγματοποιήσει την όπερα Boheme σε μια μεγάλη συναυλία για κριτικούς και το κοινό.
Το 1997 εγκαινίασε τη σεζόν για το Teatro Opera στην Πόλη του Μεξικού, με μια καινούρια παραγωγή της Τόσκα. Το 1997 θα διεξαχθεί επίσης, με μεγάλη επιτυχία, μια νέα παρουσίαση του "Otello" (Βέρντι) για θέατρα στη Μάντοβα, του Jesi και του Λιβόρνο. Τον Νοέμβριο του 1997 είχε προσκληθεί στο Virginia Opera να προβεί σε νέα παραγωγή της "Elisir d'amore" (, η οποία γνώρισε μεγάλη επιτυχία, τόσο από τους κριτικούς και από το κοινό.
Το 1999 εγκαινίασε τη σεζόν με την Όπερα "Tosca" στην Αθήνα. Και συνέχισε στο Stadttheatre στη Βέρνη για μια νέα παραγωγή της "Lucia di Lammermoor", στο Teatro de la Maestranza στη Σεβίλλη για μια νέα παραγωγή της "Τουραντότ" (G.Pouccini). Και λίγο αργότερα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών παρουσίασε τους "Λομβαρδούς στην Πρώτη Σταυροφορία", του Βέρντι.
Την άνοιξη του 2001 διηύθυνε μια νέα παραγωγή του "Trovatore" (Βέρντι), στο Stadttheatre στη Βέρνη, ενώ το επόμενο έτος, επέστρεψε στο Teatro de la Maestranza στη Σεβίλλη για το "Medium" (Menotti), και την όπερα "Lucia di Lammermoor" (Ντονιτσέτι) στο Palacio de Festivales της Santander. Το 2001 διηύθυνε επίσης Μάκβεθ του Βέρντι στο Tivoli Festival της Κοπεγχάγης, με το Teatro Pergolesi σε Jesi περιόδευσε με μια νέα παραγωγή "Μποέμ" του Πουτσίνι και διηύθυνε μια νέα παραγωγή της "Lucia di Lammermoor" (με τον Ιούνιο του Άντερσον, Ραμόν Βάργκας και Roberto Frontali) στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Το 2002 διηύθυνε μια νέα παραγωγή της Madame Butterfly από τη Lindsey Kemp στη Σανταντέρ, τη Βαλένθια και τη Κόρδοβα. Ενώ το 2004, διηύθυνε την ίδια παραγωγή για το "Verano", στο Φεστιβάλ της Μαδρίτης, το Teatro Baluarte στην Παμπλόνα, και το Teatro Villamarta στο Jerez de la Frontera. Στην Ισπανία έχει συνεργαστεί με την Ορχήστρα Συμφωνική της Κόρδοβα, τη Φιλαρμονική του Μπιλμπάο, η Συμφωνική Ορχήστρα της Μάλαγα, και την Ορχήστρα του Pablo Sarasate της Παμπλόνα.
Το 2003 διηύθυνε μια νέα παραγωγή του Andrea Chenier για την Stadttheater στη Βέρνη, και μια συναυλία με την Ορχήστρα Sinphoniker Berliner πλαισιωμένο από τους Marcelo Alvarez και την Cristina Gallarlo Domas.
Υπήρξε καλλιτεχνικός διευθυντής της Πίζας και του Λιβόρνο, καθώς και του Φεστιβάλ Πουτσίνι στο Torre del Lago. Από το 1995 εργάστηκε για το ιστορικό Teatro Pergolesi, το οποίο έχει γίνει γνωστό σε όλη την Ευρώπη για την ποιότητα των λυρικών παραγωγών του, και για το γεγονός ότι ανακάλυψε εκ νέου μια σειρά από ιταλικές όπερες του 19ου αιώνα.

Στις πιο πρόσφατες παρουσιάσεις του έχουμε συναυλίες στο Βερολίνο (με τη Philarmonie), Hidelberg, Frankfur (Alter Oper) με την Nortwestdeutschephilarmonie και πάλι με τον διάσημο τενόρο Marcelo Alvarez. Καθώς και Ντον Πασκουάλε στο Teatro di Chieti, ακόμη μια παραγωγή της Madama Butterfly για το Stadttheater στη Βέρνη, και του Πουτσίνι, το Μανόν Λεσκώ για το Florida Grand Opera.

Από το 2011 έχει αναλάβει την καλλιτεχνική διεύθυνση της Συμφωνική Ορχήστρας του Μπάρι.

Τον Νοέμβριο 2013 έλαβε το αναγνωρισμένου κύρους βραβείο Lifetime Achievement για καλλιτεχνικές και πολιτιστικές δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης των Τεχνών στην Πράγα της Τσεχίας. Τελευταία εμφάνιση του στη χώρα μας ήταν το Μάρτιο 2011, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, όταν με τη συμφωνική ορχήστρα της ΕΡΤ παρουσίασε έργα των:  Pyotr Ilyich Tchaikovsky, Edvard Grieg, Georges Bizet. Σολίστ ήταν ο Βασίλης Τσαμπρόπουλος.

Στην πιο πρόσφατη εμφάνιση στις 6 Νοέμβρη 2014, ο Angelo Cavalaro διηύθυνε την Μεξικάνικη συμφωνική ορχήστρα ΟSUANL με τον διάσημο Michele Bourdoncle στο πιάνο, σε έργα των Ravel και Schubert.

Ο διάσημος Διευθυντής Ορχήστρας έχει τον δικό του κρυφό παράδεισο στα νότια της Καρπάθου, κάπου εκεί πίσω από το αεροδρόμιο του νησιού, στον άγριο αλλά και μοναχικό Αφιάρτη, ο αρχιμουσικός γεμίζει ενέργεια, αποφεύγει τους παρείσακτους θορύβους, και χαίρεται τη θαλπωρή που προσφέρει η γαλήνη, η ηρεμία των πατρογονικών του.

Φωτογραφία: Priamo Tolu

http://www.youtube.com/watch?v=rGJYC6U36vU

http://www.youtube.com/watch?v=8I_X8gt9LEM

http://www.youtube.com/watch?v=h_wnqQYpyng

http://www.youtube.com/watch?v=dlMGxQrAx8A

Πηγές

Οδοιπορικό μιάς ζωής, Φωτεινή, Χαλκιά-Καζαμία, Κάρπαθος 2005

εφημ. Καρπαθιακή, 8/1953

http://www.provincia.ba.it/

http://www.versiliamedicea.com/Documenti/curriculum_angelo_cavallaro.pdf

http://www.osuanl.com/portal/