Το ψωμί των αξιών - Του Θάνου Ζέλκα

ΤΟ ΨΩΜΙ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ -Στη λαϊκή μας παράδοση το ψωμί κατέχει δεσπόζουσα θέση. Θεωρείται ιερό κυρίως γιατί αποτελεί μέρος και της θρησκευτικής λατρείας με τον Χριστό να ευλογεί τους άρτους και αργότερα να το ταυτίζει με το σώμα Του κατά τη διάρκεια του Μυστικού Δείπνου. Οι παλιότεροι δεν το πετούσαν ποτέ. Φρόντιζαν πάντα να εκπληρώνει την αποστολή του και να χορταίνει τους πεινασμένους, είτε άνθρωποι ήταν αυτοί είτε τα οικόσιτα ζώα τους. Ακόμα κι αν έπεφτε κάτω κατά τη διάρκεια του φαγητού, θυμάμαι τη γιαγιά μου να το φιλάει και να το ξεχωρίζει γιατί όπως έλεγε ήταν αμαρτία να το πετάξει.

Σε κάποιους όλα αυτά μπορεί να φαίνονται αναχρονιστικά ή ενδεχόμενα και μοιρολατρικά. Ένας λαός όμως που γνώρισε σε όλη τη διάρκεια της μακρόχρονης ιστορίας του μεγάλες περιόδους πείνας, δεν θα μπορούσε να το αντιμετωπίζει διαφορετικά. Σεβόμενοι το ψωμί, στην πραγματικότητα αποδίδουμε τον δεόντα σεβασμό στο αγαθό που συνέβαλε τα μέγιστα στην επιβίωση του λαού μας.

Οι εποχές άλλαξαν. Τα αγαθά είναι πλέον σε αφθονία. Αυτό όμως δε μειώνει την αξία του ψωμιού, καθώς και μέσα σ’ αυτή την ευμάρεια υπάρχουν άνθρωποι που στερούνται ακόμα και αυτό. Για του λόγου το αληθές αρκεί να εξετάσουμε τα ποσοστά ασιτίας και θνησιμότητας εξαιτίας αυτού σε όλο τον πλανήτη.

Από την άλλη υπάρχουν κι εκείνοι που δεν μπορούν να κατανοήσουν την αξία του και ευρύτερα τη σημασία του φαγητού. Στις ΗΠΑ κάθε χρόνο γιορτάζουν την Ημέρα της Ανεξαρτησίας (4η Ιουλίου) με διαγωνισμούς καταβρόχθισης hot dog (ψωμί γεμιστό με λουκάνικο) με τον φετινό νικητή στον πιο διάσημο από αυτούς να επαίρεται ότι μέσα σε δέκα λεπτά της ώρας κατανάλωσε 70 εξ αυτών και το πλήθος από κάτω να αλαλάζει. Το λόγο που διεξάγονται αυτοί οι διαγωνισμοί δεν τον γνωρίζω, αυτό όμως που μπορώ να πω με σιγουριά είναι ότι αποτελεί τουλάχιστον μια κακόγουστη φάρσα και μια προσβολή χειρίστου είδους για την αξιοπρέπεια του ανθρωπίνου γένους.

Προφανώς και δεν είναι το χειρότερο που έχουμε πράξει ως είδος. Υπάρχουν πολύ χειρότερες πράξεις που και μόνο το άκουσμά τους είναι αρκετό για να προκαλέσει συναισθήματα αποτροπιασμού. Εντούτοις όμως το να γελοιοποιεί κάποιος με αυτό τον τρόπο το αγαθό που στερούνται χιλιάδες άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη είναι τουλάχιστον μια ύβρις.

Δυστυχώς κάποια πράγματα δεν διδάσκονται ακόμα και στα καλύτερα σχολεία του κόσμου. Ο σεβασμός αποτελεί μέρος μιας κουλτούρας, για την οποία υπεύθυνοι είναι η οικογένεια πρωτίστως και το ευρύτερο περιβάλλον γενικότερα. Όταν κατά τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου τα ερεθίσματα που λαμβάνονται είναι λανθασμένα, δεν μπορούμε να έχουμε την απαίτηση αυτό το άτομο μεγαλώνοντας να μπορεί να αναγνωρίσει μερικές συμπεριφορές είναι ζωώδεις. Αν και το επίθετο ζωώδης σ’ αυτή την περίπτωση είναι μάλλον άκυρο καθώς ακόμα και τα ζώα σέβονται το φαγητό τους.

Μπορεί όλα αυτά να αποτελούν σημεία των καιρών, εντούτοις όμως καταδεικνύουν ότι η εξέλιξη χωρίς ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα φέρνει εντελώς αλλοπρόσαλλα αποτελέσματα. Μπορεί να μας κατηγορούν ως λαό για πολλά πράγματα, αλλά σε κάποια άλλα οφείλουν όλοι να αναγνωρίσουν ότι κρατάμε αντιστάσεις σε κάποια ιδιαίτερα ζητήματα. Είτε με την αρχαιότητα είτε με ορθοδοξία καθώς λέει και το άσμα.

Απ’ άκρη σ’ άκρη σ’ αυτή τη χώρα υπάρχουν ακόμα πόρτες και καρδιές ανοιχτές, έτοιμες να δεχτούν τον ξένο, τον οποίο η παράδοσή μας λέει ότι τον προστατεύουν οι θεοί, να τον “φιλέψουν” με ότι τους βρίσκεται μέσα στο σπίτι χωρίς να περιμένουν ανταπόδοση. Αυτό έχει καταγραφεί παγκοσμιώς με τον όρο “φιλοξενία” και είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το ταπεινό ψωμί. Γι’ αυτό και το σεβόμαστε. Γιατί δεν συμβολίζει μόνο ένα αγαθό, αλλά αποτυπώνει τις αξίες του πολιτισμού μας. Κι αυτές τις αξίες δεν τις διαπραγματευόμαστε ούτε για όλο το χρυσάφι του κόσμου.

--

Από τη στήλη "ΨΙΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ" στη ΡΟΔΙΑΚΗ της Κυριακής

Φωτογραφικό υλικό

Προτάσεις Verena

Αγαπητοί φίλοι, Ο κ. Χατζημάρκος με την παρακάτω επονομασθείσα «διακήρυξη» του μας προκαλεί...
Μπορεί να κάνει σήμερα τον ανήξερο ο δήμαρχος Ρόδου Αλέξης Κολιάδης όμως στην συνεδρίαση του...
Χθες ομόφωνα το περιφερειακό συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου αποφάσισε και ζητά την μείωση των ελαφιών στη...
Αρχισαν τα...γαλλικά στο νέο δημοτικό συμβούλιο Ρόδου πολύ νωρίτερα απ ότι αναμενόταν!....Σε μια...