Πολυεθνικές και νησιωτικότητα -Γράφει ο Κώστας Λαμπριανός Είναι, άραγε, μόνον η συρρίκνωση του εισοδήματος που οδηγεί, στα τελευταία χρόνια την τοπική αγορά σε πλήρη καθίζηση; Όχι βέβαια στην ακραία μορφή του ο καπιταλισμός προκαλεί πάντοτε σοβαρές οικονομικές κρίσεις, η διαχείριση των οποίων προσδιορίζει, τελικώς, το βάθος και την έκτασή τους. Δυστυχώς, στην περιδίνηση της ελληνικής οικονομίας, λόγω της πολιτικής των μνημονίων, δεν φαίνεται από πουθενά να υπάρχει κάποιο σχέδιο αντιμετώπισης της κρίσης και των συνεπειών της. Επί επτά χρόνια η ύφεση συνεχίζεται με αμείωτην ένταση, αλλά οι κυβερνώντες, υποτακτικοί των Βρυξελλών, αντί να την αναχαιτίσουν με μέτρα ενίσχυσης του ιδιωτικού τομέα, με τονωτικές ενέσεις, μέσω των δημοσίων επενδύσεων και μέτρα προστασίας, έναντι του τυχοδιωκτικού κεφαλαίου και των ασύδοτων πολυεθνικών ομίλων, πράττουν το εντελώς αντίθετο. αυξάνουν τους άμεσους και έμμεσους φόρους, όταν η φοροδοτική ικανότητα επιχειρήσεων και πολιτών έχει φτάσει στο ναδίρ, ανοίγοντας διάπλατα τον δρόμο της φοροδιαφυγής, εξοντώνουν τους μικρομεσαίους και τους επαγγελματίες, φτωχοποιούν τον λαό και ξεπουλούν, έναντι πινακίου φακής, τον πλούτο της χώρας στα αρπακτικά της Ευρώπης - και όχι μόνο. Και για να έρθουμε στα δικά μας, η παραπαίουσα τοπική οικονομία θα καταποντιστεί αν οι παραγωγικοί φορείς και οι πολιτικοί εκπρόσωποι, σε όλες τις βαθμίδες της δημόσιας ζωής, δεν αναλάβουν πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση θωράκισής της. Η κρίση είναι κρίση, κάποια στιγμή θα περάσει, αλλά δεν είναι η μόνη αιτία για την τραγικότητα που χαρακτηρίζει σήμερα την ζωή μικρομεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων. Πέραν από τη δραματική συρρίκνωση του εισοδήματος της πλειονότητας των καταναλωτών, το σύνολο σχεδόν των εμπορικών επιχειρήσεων του νησιού έχει να αντιμετωπίσει τον αθέμιτο ανταγωνισμό των μεγάλων πολυεθνικών που, σταθερά στα δέκα τελευταία χρόνια, έχουν εισβάλει μαζικά, ανακαλύπτοντας τον «παράδεισό» τους. Η εισβολή αυτή ανέτρεψε βίαια τις συνθήκες της αγοράς, μιας αγοράς ασύδοτης πλέον, χωρίς περιορισμούς, χωρίς κανόνες, όπου το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό, υπό το αδιάφορο βλέμμα μιας Πολιτείας - προτεκτοράτο των δανειστών, του τυχοδιωκτικού κεφαλαίου, των πανίσχυρων αγορών, με τους κυβερνώντες - πριν και μετά την κρίση - να κατεβάζουν τα βρακιά τους στο νεύμα των πιθηκάνθρωπων των Βρυξελλών. Αυτή, κατά την ταπεινή άποψή μου, είναι η άλλη μεγάλη αιτία που η αγορά «νεκρώνει», μέρα τη μέρα, και τα λουκέτα αυξάνονται με ανησυχητικούς ρυθμούς. Έμμονοι στην ιδέα της ¨ελεύθερης αγοράς¨ οι του Επιμελητηρίου αδυνατούν, προφανώς, να αντιληφθούν την τεράστια διαφορά μεταξύ ελεύθερης και ασύδοτης, ελευθεριάζουσας αγοράς, και τι σημαίνει υγιής ανταγωνισμός - θεμελιώδης αρχή του οικοδομήματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης. Τα περί ελεύθερης αγοράς είναι, απλώς, παραμύθι για αφελείς. Στη Γερμανία, μητρόπολη του καπιταλισμού, έχουν υιοθετηθεί μέτρα προστασίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με τα μεγαθήρια πολυκαταστήματα να χωροθετούνται σε ειδικές ζώνες, μακριά από τους μικρομεσαίους. Γιατί άραγε; Διότι, απλούστατα, αναγνωρίζεται ότι οι μικροί δεν είναι δυνατόν να ανταγωνιστούν, για πολλούς λόγους, τους μεγάλους. Ανάλογα μέτρα έχουν υιοθετηθεί στη Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Βέλγιο και αλλού, με αυστηρούς περιορισμούς στην επιφάνεια των πολυκαταστημάτων. Στόχος όλων των μέτρων η προστασία των τοπικών κοινωνιών και της απασχόλησης, η ανάπτυξη των μικρομεσαίων οι οποίες, σε κάθε χώρα, αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας τους, και, τέλος η αποφυγή ολιγοπωλιακών ή μονοπωλιακών συνθηκών στην αγορά. Παντού, στις ευρωπαϊκές αγορές η ελεύθερη ανταγωνιστική οικονομία λειτουργεί με κανόνες, οι οποίοι, οσάκις παραβιάζονται, προκαλούν αυτομάτως την κρατική παρέμβαση προς αποκατάσταση της ισορροπίας της αγοράς. Μόνο στην Ελλάδα, έρμαιο των δανειστών και των μνημονιακών δεσμεύσεών της, οι πολυεθνικές οργιάζουν, σε ξέφραγο αμπέλι. Να θυμίσω εδώ, ότι ο Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Παπαδημούλης, πριν από έναν χρόνο περίπου, είχε θέσει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το ζήτημα του ελέγχου των πολυεθνικών ομίλων και της ανάγκης λήψης μέτρων προστασίας των μικρομεσαίων. Προσωπικά, έτρεφα την ελπίδα ότι αυτή, τουλάχιστον, η κυβέρνηση - κυβέρνηση της αριστεράς, όπως αυτοπροσδιορίζεται - θα έβαζε φραγμούς στην ασύδοτη δράση των πολυεθνικών ομίλων, που δεν δίνουν δεκάρα στο ελληνικό κράτος, που μεταφέρουν την έδρα τους στη Βουλγαρία ή αλλού, για να βρουν φθηνότερα χέρια, που στραγγαλίζουν τα δικαιώματα των εργαζομένων, που πουλάνε τα προϊόντα τους ακριβότερα στους ιθαγενείς του προτεκτοράτου, που απομυζούν τους καταναλωτές, που φυγαδεύουν τα υπερκέρδη τους στις χώρες προέλευσης. Φρούδα ελπίδα κι αυτή, όπως και τόσες άλλες. μια ψευδαίσθηση. Ο παράδεισος για τις πολυεθνικές καλά κρατεί. Ίσως, λέω ίσως, το παράδειγμα του καταρρέοντος κολοσσού, στον τομέα των τροφίμων, Μαρινόπουλου να αφυπνίσει τους υποτελείς των μνημονίων και να πάρουν τα απαιτούμενα μέτρα, προκειμένου να αποφευχθεί ένα ντόμινο πτωχεύσεων των ελληνικών αλυσίδων. Η Μαρινόπουλος Α.Ε. βρίσκεται σε τραγική κατάσταση, ένα βήμα πριν το μεγάλο λουκέτο, με χρέη που υπερβαίνουν το 1 δις ευρώ, με οφειλές προς το δημόσιο και τους ασφαλιστικούς φορείς άνω των 400 εκατ. Ευρώ και με 10.000 υπαλλήλους, σε όλη τη χώρα, να βλέπουν πια το φάσμα της ανεργίας. Αλλά και οι άλλοι μεγάλοι ελληνικοί όμιλοι, ειδικότερα στον χώρο των τροφίμων, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ανταγωνισμού και μέσα από συγχωνεύσεις, προσπαθούν να επιβιώσουν. Η αλυσίδα Βερόπουλος εντάχθηκε στη «My Market», η «ΑΒ Βασιλόπουλος», προ πολλού, έχει ενταχθεί στον πολυεθνικό βελγικό όμιλο “Delhaize Group”. Συμπερασματικά, το τσουνάμι των πολυεθνικών απειλεί πλέον να αφανίσει από τον χάρτη της αγοράς τις ελληνικές αλυσίδες και τους μικρομεσαίους. Για τη Ρόδο μια νησιωτική οικονομία που βασίζεται πια σε δύο πυλώνες, του εμπορίου και του τουρισμού, το έγκλημα σε βάρος της τοπικής κοινωνίας είναι διαρκές. Τα λουκέτα αυξάνονται εντυπωσιακά, χιλιάδες επιχειρήσεις βρίσκονται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας και χιλιάδες εργαζόμενοι ζουν στην αβεβαιότητα, αν αύριο μεθαύριο θα έχουν το μεροκάματό τους. Σήμερα, αν κάποιος αναζητήσει ένα κατάστημα παιχνιδιών, σ’ ολόκληρη τη Ρόδο, δε θα βρει. το Jumbo των 6.000 τ.μ. που, επιμένω να λέω πως, η ιστορία του είναι σκανδαλώδης, με τον τρόπο που πέρασε στα χέρια του το βιοτεχνικό κτήριο αρχικά για να μετατραπεί σε εμπορικό πολυκατάστημα (το μεγαλύτερο ίσως στην Ελλάδα) σε μια νύχτα από τους πρόθυμους της τοπικής - και όχι μόνον - εξουσίας, τα έχει ισοπεδώσει όλα. Οι πολυεθνικοί όμιλοι επεκτείνονται συνεχώς και είναι αδιανόητο, ταυτόχρονα εξοργιστικό, σ’ ένα τρίγωνο μερικών τετραγωνικών χιλιομέτρων, από τις παρυφές της πόλης μέχρι την Ιαλυσό να λειτουργούν περισσότερα από 35 μεγαθήρια - πολυκαταστήματα τροφίμων, ειδών ένδυσης, ηλεκτρονικών και άλλων καταναλωτικών αγαθών. Και αν δεν τεθεί φραγμός στη λειτουργία τους η τύχη της «Ηλεκτρονικής» του «Μαρινόπουλου» και άλλων, περιμένει και όσες τοπικές επιχειρήσεις αντέχουν ακόμα και αντιστέκονται στην άνιση μάχη του αθέμιτου ανταγωνισμού. Μπροστά, στην τραγική κατάσταση που επικρατεί στην τοπική αγορά η διοίκηση του Επιμελητηρίου, αντί να συνεχίζει το καθημερινό μοιρολόι, για τα λουκέτα που μπήκαν και γι αυτά που έρχονται, περιμένοντας τον «θάνατο του εμποράκου», έχει χρέος να αναλάβει πρωτοβουλίες, αφενός στήριξης των τοπικών επιχειρήσεων, μέσα από μια καμπάνια ενημέρωσης του καταναλωτικού κοινού, όπως έγινε στο παρελθόν, με το σλόγκαν ¨παπούτσι από τον τόπο σου», και αφετέρου, τεκμηριωμένα με στοιχεία να παρουσιάσει στους αρμόδιους κυβερνητικούς παράγοντες την τραγική εικόνα του νησιωτικού μας χώρου, μετά και την εξόντωσή του με την αύξηση του Φ.Π.Α. στο 24%. Δεν μπορεί οι πολυεθνικοί όμιλοι με λογιστικές αλχημείες ή με τη μεταφορά της έδρας τους εκτός Ελλάδας να μη φορολογούνται, να έχουν απαλλαγές και οι ελληνικές επιχειρήσεις να τσαλακώνονται καθημερινά από την υπερφορολόγηση και από διάφορα άλλα οικονομικά μέτρα που προκαλούν ασφυξία. Και ακόμα, αν χρειαστεί, να προκαλέσει ρήξεις με όλους εκείνους που, υποβαθμίζοντας τον ροδιακό τουρισμό, έχουν, επιβάλει το επάρατο «all inclusive» μολονότι έχει αποδειχθεί πια ότι «σκοτώνει» την ποιότητά του, την τοπική αγορά και μαζί τους επαγγελματίες και τις οικογενειακού χαρακτήρα, επιχειρήσεις. Χρέος, όμως, έχουν και οι βουλευτές του νομού, ιδιαιτέρως οι «αριστεροί» της συγκυβέρνησης. διότι θεωρώ, αν μη τι άλλο, υποκριτικές τις καθημερινές αναφορές τους στην «νησιωτικότητα» και την «κοινωνία». Χρέος τους είναι να αναλάβουν πρωτοβουλία, μαζί με τους βουλευτές της Κρήτης, της Κέρκυρας και των άλλων νησιών, και στο πλαίσιο προστασίας της νησιωτικής Ελλάδας, να καταθέσουν στη Βουλή πρόταση τροποποίησης του νόμου που διέπει την αδειοδότηση λειτουργίας πολυκαταστημάτων. Γιατί και στην Κρήτη και στην Κέρκυρα οι πολυεθνικοί όμιλοι «κάνουν πάρτι» εξοντώνοντας τους μικρομεσαίους. Μόνο, με τη θεσμοθέτηση περιοριστικών όρων μπορεί πια να ανακοπεί το καταστροφικό τσουνάμι των πολυεθνικών, διαφορετικά τα λουκέτα θα πέφτουν σαν …το χαλάζι. Το γεγονός ότι το 70% -80% της καταναλωτικής δαπάνης του ντόπιου πληθυσμού διοχετεύεται σε άλλες χώρες, και δεν επανεπενδύεται στον τόπο που ζουν, τα λέει, νομίζω, όλα.
