Ο πολιτισμός της παράδοσης-Πολλαπλές αναγνώσεις είχε η εκδήλωση που έγινε το βράδυ της Δευτέρας 11-9-2017 στο Θέατρο της Τάφρου με την οποία ολοκληρώθηκε η συνεργασία του Δήμου Ρόδου – ΔΟΠΑΡ με το Μουσικό Εργαστήρι του RossDalyΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ. Η εκδήλωση ήταν αφιερωμένη στη μουσική της Κρήτης με τη συμμετοχή σημαντικών δασκάλων της κρητικής μουσικής παράδοσης οι οποίοι είχαν πάρει μέρος στα σεμινάρια που λειτούργησανφέτος, εκτός από την Κρήτη (Χουδέτσι Ηρακλείου), όπου είναι η έδρα του Λαβύρινθου και στη Ρόδο, στον Προφήτη Ηλία. Το Μουσικό Εργαστήρι Λαβύρινθος ιδρύθηκε το 1982 από τον Ιρλανδό RossDaly, τον ακάματο εργάτη των μουσικών του κόσμου, ο οποίος επέλεξε ως τόπο κατοικίας του την Κρήτη. Σκοπός του Λαβύρινθου είναι να μυήσει τους νέους, κυρίως, σε μια δημιουργική προσέγγιση των παραδοσιακών μουσικών ιδιωμάτων από διάφορα μέρη του κόσμου. Όλα αυτά τα χρόνια έχει καταφέρει να συμμετέχουν στα σεμινάρια του Λαβύρινθου μερικοί από τους μεγαλύτερους δασκάλους της παραδοσιακής μουσικής, από όλο τον κόσμο, οι οποίοι προσπαθούν, με εργαλείο τη μουσική, να αλλάξουν τον κόσμο. Να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν τα προβλήματά τους, ιδιαίτερα τις δύσκολες μέρες που περνάμε. Να φέρουν τους ανθρώπους πιο κοντά. Ο Λαβύρινθος, το 2012 βραβεύτηκε με το βραβείο του ευρωπαίου πολίτη. Ένα βραβείο που ξεκίνησε από τη βουλή το 2008 για την αναγνώριση εξαιρετικών επιτευγμάτων από Ευρωπαίους. Έτσι,η πρωτοβουλία του Δήμου Ρόδου, και τουΔημάρχου Φώτη Χατζηδιάκου, να δημιουργηθεί παράρτημα του Λαβύρινθου στη Ρόδο, αποτελεί αξιέπαινη πρωτοβουλία. Άλλωστε ως σχεδιασμός είχεπεριληφθεί στηνπρόταση ΡΟΔΟΣ – Υποψ. Πολιτιστική πρωτεύουσα. ’21. Αυτό που έγινε τώρα είναι η υλοποίηση μιας δράσης που βάζει τη Ρόδο στο επίκεντρο των πολιτιστικών αξιών, σε παγκόσμιο επίπεδο. Έχονταςως εργαλείο τις μουσικές του κόσμου ο Δήμος Ρόδου, μέσω του Πολιτιστικού του Οργανισμού,ανέθεσε την πραγμάτωσή της στον RossDaly,έναν πολύπειρο εκφραστή της μουσικής, με βαθιά γνώση της παραδοσιακής κουλτούραςπολλών χωρών, που έχει μοναδικό κίνητρο το μεράκι, την αγάπη του στη μουσική και τον άνθρωποκαι τη βαθιά του πίστη, πως η μουσική ανοίγει δρόμους να επικοινωνήσουν οι άνθρωποι και να οδηγηθούν στην κοινωνική συμπόρευση. Τα σεμινάρια του Λαβύρινθου στη Ρόδο έδωσαν την ευκαιρία, για δυο μήνες, από τα μέσα Ιουλίου ως τα μέσα Σεπτεμβρίου, στα πλαίσια των πολιτιστικών δράσεων του Δήμου Ρόδου «Μουσικές Κυριακές» να δοθούν εννέα συναυλίες, μια κάθε Κυριακή, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, σεμοναδικούς χώρους της Μεσαιωνικής πόλης. Το κοινό της Ρόδου και οι επισκέπτες του νησιού που γέμιζαν κάθε φορά το χώρο των συναυλιών, είχαν την ευκαιρία να μοιραστούν τα μαγικά ακούσματα των σεμιναρίων με τους σπουδαίους αυτούς μουσικούς από όλο τον κόσμο. Ακούσματα μοναδικά και πρωτόγνωρα. Η συναυλία λοιπόν της Δευτέρας που πέρασε, η αφιερωμένη στη μουσική της Κρήτης σφράγισε με τον καλύτερο τρόπο το κλείσιμο του μουσικού καλοκαιρού με τον Λαβύρινθο. Την εκδήλωση χαιρέτισε ο Δήμαρχος Ρόδου, ενώ το κοινό υποδέχθηκε, εκ μέρους του ΔΟΠΑΡ η Βάσω Καρυδάκημε την έντονη παρουσία της οποίας υλοποιήθηκαν οι δράσεις συνεργασίας του ΔΟΠΑΡ με τον Λαβύρινθο. Αμέσως μετά τις ευχαριστίες του RossDaly, ξεκίνησε το μαγευτικό ταξίδι της μουσικής. Οι λύρες που εναλλάσσονταν στα χέρια του Dalyξεκόρφιζαν, οδηγώντας τους ακροατές που γέμισαν το θέατρο της τάφρου σε μοναδικά ταξίδια της ψυχής. Όλα τα μουσικά κομμάτια, άλλα με την αυθεντική τους έκφραση και άλλα συνθέσεις του Rossδημιουργούσαν ένα μαγικό άκουσμα. Σ’ αυτό συνέβαλαν οι συνεργάτες του, όλοι καταξιωμένοι μουσικοί και δάσκαλοι της κρητικής παράδοσης. Στο πρώτο και το τελευταίο μέρος της συναυλίας τον Daly συνόδευε στη λύρα η Κέλυ Θωμά. Με απαράμιλλη δεξιότητα «έμπανε» και «έβγαινε» από τη μελωδία άλλοτε σαν φωνή και άλλοτε σαν ψίθυρος τη μούσας της μουσικής Ευτέρπης. Στο λαούτο και το τραγούδι, σε όλα τα μέρη της συναυλίας,συνόδευε ο Γιώργης Μανωλάκης. Ένας χαρισματικός νέος καλλιτέχνης που στα χέρια του το συνοδευτικό όργανο της ζυγιάς των κρητικών σχημάτων, το λαούτο, αποκτούσε μια μαγευτική σολιστικήυπόσταση. Ο Γιάννης Παπατζανής στα κρουστά ήταν μια ξεχωριστή παρουσία. Το νταούλι είχε μια διακριτική συμμετοχή, κάτι σαν τραγούδι του ανέμου, όπως θα ‘πρεπε, στο συνολικό άκουσμα. Και στο τραγούδι όμως ήταν εξαιρετικά παραδοσιακός. Ο Φραγκίσκος Μπαλτζάκης, συνόδευε εντυπωσιακά με την ασκομαντούρα, τη μαντούρα και το θιαμπόλι που έπαιξε πλουτίζοντας το συνολικό άκουσμα με τον αρχέγονο ήχο των άσκαυλων. Στο τραγούδι η Ευγενία Δαμαβολίτη-Τόλη ανέδειξε με αισθαντικότητα αλλά και μοναδική εκφραστικότητα την χαρισματική της προσωπικότητα.Να προσθέσουμε ότι όλοι οι στίχοι, οι μαντινάδες που τραγουδήθηκαν ήταν υψηλής αισθητικής και ήθους παρμένες από το πλούσιο περιβόλι της γνήσιας κρητικής παράδοσης. Ξεχωριστή παρουσία είχε ο λυράρης ΖαχάρηςΣπυριδάκης, δάσκαλος της λύρας ένας χαρισματικός εκφραστής της μουσικής της Κρήτης ο οποίος ήταν ένας από τους καλύτερους μαθητές του μεγάλου Δάσκαλου Κώστα Μουντάκη. Αφήσαμε τελευταίο τον ιδιαίτερο καλεσμένο της βραδιάς που δεν ήταν άλλος από τον δικό μας ξεχωριστό λυράρη Γιώργο Παραγυιό. Ο ΖαχάρηςΣπυριδάκης, παρουσιάζοντάς τον σχολίασε ότι η Ρόδος είναι τυχερή που έχει τον Παραγυιό. Το ίδιο έκανε και ο RossDalyκαι πρόσθεσε ότι τον συνδέει μαζί του μια φιλία από το 1975. Τονθεωρεί ως έναν από τους καλύτερους λυράρηδες της Κρήτης. Άλλωστε, από το πολύπλευρο έργο του, έχει καταξιωθεί ωςένας από τους αυθεντικότερουςκαι γνήσιους εκφραστές όχι μόνο της μουσικής παράδοσης της Κρήτης αλλά του ευρύτερου χώρου Κρήτης και Δωδεκανήσων.Η υψηλή κλάση της οντότητας του Γ. Παραγιού, ως λυράρη, επιβεβαιώθηκε για μια ακόμη φορά παρουσιάζοντας μια επιλογή από δημιουργίες του Κ. Μουντάκη αλλά και μοναδικά κομμάτια από την Ανατολή Κρήτη. Με το σύνολο των συναυλιών του καλοκαιριού με το Λαβύρινθοκαταδείχτηκε πόσο η παραδοσιακή μουσική «ταξιδεύει» σε όλον τον κόσμο, δημιουργεί επιρροές στις αντίστοιχες μουσικές κουλτούρες του κάθε τόπου, παντρεύει τις διαφορετικότητες, φέρνει κοντά τους ανθρώπους, προσφέρει στις πολιτιστικές αξίες, καλλιεργεί. Κι ο πολιτισμός, στην προκειμένη περίπτωση,θα μπορούσε να είναι ένα δέντρο που έχει ως ρίζες όλους εκείνους τους χαρισματικούς μουσικούς τους κόσμου, με τα τοπικά ιδιώματα που ενώνουν τις ψυχές τους κρατώντας τα ξεχωριστά τους χαρακτηριστικά. Είναι πολύ σημαντικό, παρήγοροκαι ελπιδοφόρο που τις μέρες μας στηρίζονται παρόμοιες δράσεις που δεν έχουν ως αντικείμενο την ύλη αλλά προσφέρουν στην ψυχή, στον πολιτισμό της παράδοσης και ανεβάζουν το πολιτιστικό επίπεδο ενός τόπου. Γ.Ν.
