Το κράτος κατά καιρούς έχει δώσει λαβές σε όλους μας να αγανακτήσουμε. Αρκετές φορές τηρώντας τους νόμους νιώθουμε ότι ηθελημένα “πιανόμαστε κορόιδα”, αφού τα δεκάδες “παραθυράκια” μας επιτρέπουν να κάνουμε τη δουλειά μας χωρίς ταλαιπωρία. Το ερώτημα όμως είναι αν όλοι μας ακολουθούμε αυτή την οδό, πόσο σύντομα θα βρεθούμε σε ένα τεράστιο αδιέξοδο. Διότι γιγαντώνοντας ένα πελατειακό κράτος το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να επιτρέψουμε στη διαφθορά να απλώσει τα πλοκάμια της παντού.
Είναι όμως εντελώς άλλο να αντιμετωπίζουμε με σκεπτικισμό το κράτος και άλλο να το αμφισβητούμε ευθέως και να προσπαθούμε μόνοι μας να υποκαταστήσουμε τους θεσμούς και τη δικαιοσύνη. Αυτό από μόνο του μας πάει αιώνες πίσω, όταν οι κοινωνίες προσπαθούσαν να δομηθούν με τρόπο τέτοιο που δεν θα επικρατούσε πάντα ο νόμος του πιο ισχυρού.
Εύλογα βέβαια προκύπτει το ερώτημα. Μα και τώρα ο ισχυρός δεν μπορεί να επηρεάσει το σύστημα υπέρ του; Και τώρα δεν πατάει στα όρια του νόμου χωρίς να δίνει λογαριασμό σε κανέναν; Αυτή ακριβώς είναι και η παγίδα στην οποία πέφτουμε όλοι μας. Το γεγονός ότι δεν έχουμε θωρακίσει το κράτος μας με τρόπο τέτοιο ώστε να είναι αδιάβλητο είναι που δημιουργεί το άλλοθι για το χάος.
Είναι πολύ εύκολο να προκληθεί και να επικρατήσει το χάος. Το πρόβλημα προκύπτει στο μετά. Μετά το χάος τι; Το να ανατραπεί το σύστημα είναι πιθανόν το πιο εύκολο κομμάτι αυτού του έργου. Η αναδόμηση ενός νέου αδιάβλητου και αδιάφθορου συστήματος είναι το δύσκολο. Διότι ας μη ξεχνάμε ότι και το νέο σύστημα θα φτιαχτεί από ανθρώπους. Από ανθρώπους μάλλον ιδιαίτερα φιλόδοξους που τις περισσότερες φορές θέλουν να γίνουν “χαλίφηδες στη θέση του χαλίφη”. Κι όταν τελικά το κατορθώνουν, η ιστορία έδειξε ότι γίνονται χειρότεροι από τους προκατόχους τους.
Όλες οι ανατροπές και οι επαναστάσεις ξεκινούν πάντα με έναν ευγενή σκοπό. Οι μάζες γοητεύονται όταν ακούν για ελευθερίες, ισότητα και δικαιοσύνη. Μαγεύονται από τους ρήτορες που τους υπόσχονται ότι μέσα από σκληρούς και πολλές φορές αιματηρούς αγώνες θα έρθει μια κοινωνία δίκαιη και υποδειγματική. Ίσως γιατί όλοι μας έχουμε ανάγκη να πιστέψουμε σε κάτι τόσο ιδανικό.
Το θέμα όμως είναι ότι ακόμα και σήμερα ο λαός έχει τη δύναμη να προκαλέσει αλλαγές. Μπορεί να προκαλέσει βραχυκύκλωμα στο σύστημα όχι ανατρέποντάς το αλλά εκμεταλλευόμενος τις αδυναμίες του. Όχι με ομάδες περιφρούρησης και καταστολής, αλλά με την ίδια τη δύναμη που έχει να αποφασίζει δια της ψήφου του και όλων των δικαιωμάτων που πηγάζουν από το πολίτευμα.
Όταν όμως ψηφίζουμε πρόσωπα αντί για ιδέες και προγραμματικό λόγο, όταν δεν ελέγχουμε την εξουσία αν είναι συνεπής στις προεκλογικές της εξαγγελίες, όταν κλείνουμε το μάτι στη διαφθορά απλά γιατί μπορεί να μας εξυπηρετεί πρόσκαιρα και όταν στο τέλος μας ζητούν να επικροτήσουμε την όποια διακυβέρνηση το κάνουμε αβίαστα, τότε εμείς οι ίδιοι κάνουμε ισχυρότερο το σύστημα.
Είναι πολύ γοητευτικές οι επαναστάσεις. Είναι όμως ακόμα πιο γοητευτικές όταν έχουν ουσία. Όταν πολεμάνε πραγματικούς εχθρούς και όχι ανεμόμυλους. Όταν υπηρετούν το σκοπό τους και πριν και μετά. Σε κάθε άλλη περίπτωση το μόνο που κατορθώνουν είναι να αλλάξουν πρόσωπα στις θέσεις εξουσίας και να φθάνουμε στην γνωστή οργουελική ρήση ότι όλα τα ζώα είναι ίσα μεταξύ τους αλλά μερικά είναι πιο ίσα από τα άλλα…
Από τη στήλη "ΨΙΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ" στη ΡΟΔΙΑΚΗ της Κυριακής
