Λαμπρή Τρίτη στην Όλυμπο της Καρπάθου - Του Μανώλη Δημελλά

φωτογραφία Καλλιόπη Μαλλόφτη

Δεκάδες ντοκιμαντέρ, χιλιάδες φωτογραφίες, και ένας ποταμός, ατέλειωτης, πολύγλωσσης αρθρογραφίας, όλα παραμένουν ζεστά, έτοιμα να αγκαλιάσουν τον εξερευνητή, να ανοίξουν τα μάτια για το ορεινό χωριό της Καρπάθου,

την μοναδική Όλυμπο που σήμερα έχει μια ξεχωριστή γιορτή.

Η Λαμπρή Τρίτη, δεν μαζεύει χιλιάδες προσκυνητών, ωστόσο εντυπωσιάζει με την αναβίωση παλιών εθίμων.

Eίναι η μέρα που οι τέσσερις μεγάλες εικόνες της εκκλησίας «ξεπορτίζουν» και ευλογούν τον τόπο. Βάνουν τα καλά τους και Βγαίνουν, περπατούν και τριγυρνούν, σε όλο το χωριό, κάνουν την  πιο μεγάλη, και γλυκιά, ζαχαρένια στάση, στον Αη Γιάννη, πάνω στους νεκρούς, που όμως ακόμη έχουν φωνή και λόγο .

Σε όλους τους τάφους σταματούν ξεχωριστά, φέρνουν τη πιο χαρμόσυνη είδηση, το σίγουρο Χριστός Ανέστη, και μια σπάνια ακολουθία ζωής, κάνει για μια μέρα, ακόμα και την άλαλη νεκρόπολη, ένα ολοζώντανο, χρωματιστό και φιλόδοξο τόπο.  Έπειτα οι εικόνες συνεχίζουν την έξοδο τους, φτάνουν ακόμη και στην Αγία Μονή, στην πηγή Ελαιημονήτρια, εδώ προσεύχονται με την ελπίδα του άφθονου νερού, για καλές βροχές, αφού μια μικρή, σύντομη ξηρασία μπορεί να φέρει τα πάνω κάτω, να κιτρινίσει και να τα διαλύσει όλα.

Επιστρέφουν στο χωριό και στο προάυλιο της εκκλησίας, γίνεται η θρόνιαση των εικόνων, πλειοδοτούν και όποιος χωριανός δώσει τα περισσότερα χρήματα, παίρνει στους ώμους του την εικόνα και την επανατοποθετεί στην αρχική της θέση, μέσα στο ναό.

Στην Όλυμπο Καρπάθου δεν υπάρχει καμμιά εύκολη στιγμή, όλα είναι ένα ατέλειωτο πάλεμα, μια συνεχή κόντρα, με τα αδάμαστα, στοιχειά της φύσης, απέναντι  στον άκαμπτο χρόνο.

Το χρώμα της ζωής, το υφαίνουν και πάλι οι γυναίκες, η καθημερινότητα, είναι κορεσμένη και γεμάτη, από την ενέργεια της Ολυμπίτισσας μάνας.

Έντονα χρώματα πνίγουν τα μάτια, πορτοκαλιά, κίτρινα, πράσινα, κόκκινα και χρυσά. Ο κορεσμός των ματιών βάζει ξανά φωτιά στα φωτογραφικά κλείστρα.

Στιβάνια, σακοφούστανα, καβάϊ, λέξεις και ονομασίες άγνωστες, για τις ιδιότροπες, μεταξωτές φορεσιές τους. Σαν τα ονόματα τους, Ερνήα, Μαγκαφούλα, Ανεζούλα, Κυραννήα.

Ένα τέτοιο αγώνα ζωής, σπάνια τον συναντάς σε όλους εμάς, τους σημερινούς, μεταξωτούς ανθρώπους.

Είναι η Όλυμπος, που ακόμη και σήμερα, για να καταφέρεις να φτάσεις, σπαταλάς πολύ χρόνο και περνάς επικίνδυνους και δύσβατους, θαλασσινούς ή ανηφορικούς ασφάλτινους δρόμους.

Τα περασμένα χρόνια οι άντρες μετανάστευαν μαζικά, ενώ οι γυναίκες απέμεναν μοναχές, να ανεβοκατεβαίνουν το χωριό, σα τα φορτωμένα ζώα. Μοιάζει εύκολο, σχεδόν ερωτικό, να ζεις χρόνο-καιρό στην άκρη του κόσμου, απομονωμένος και ξεχασμένος, να προσπαθείς να παράγεις ολομόναχος, τα ριμαδιασμένα φάδια της κοιλιάς.

Με τα πόδια στην Ασία, την Αχερασία, το Τρίστομο ή την Βουρκούντα (περιοχές γύρω από την Όλυμπο), αγρότισσες, κτηνοτρόφοι, μαζί και τα παιδιά τους, άλεθαν στο χειρόμυλο, ακόμα και τις ελιές για να κάμουν λίγο λάδι.

Μα είναι η ζωή ολόγλυκη και εκεί που παλεύεις ξυπόλητος, χτυπημένος από μια υγρασία των στραοκαμωμέων χρόνων, τέτοια που φτάνει για να πνίξει και τη ίδια τη ψυχή, εκεί πάνω βγαίνουν τα όργανα, λύρες και τσαμπούνες, κομμένες και πελεκημένες από τα δέντρα του τόπου, πλάθουν σαν σειρήνες ένα σωρό από όνειρα, πάνω σε αυτοσχέδιες μαντινάδες και τότε γίνεται το δάκρυ και ο πόνος, ένα τρελό καθιστό γλέντι, φορτωμένο από μια απρόσμενη λύτρωση.

Στην Όλυμπο δεν έχει στενές αμφιβολίες, όπως βλέπεις τον καθρέφτη, έτσι γράφεται, μέσα στο κορμί και το μυαλό, όλος ο κόσμος.

Αν σου μυρίζει η θάλασσα και βρωμοκοπά ο μπονέντης ή αν βλέπεις την πέτρα, στείρα, σαθρή και σύντομη, έτσι και θα απογίνεις.

Αν όμως πιάσεις ολάκερο το νόημα, την αναγκαία μάχη και το πάλεμα, τελικά ο ίδρως που βρωμοκοπά, είναι ο ίδιος που γεννά ολάκερο τον απάνω κόσμο.

Η νίκη είναι να τα καταφέρεις, να ζήσεις, μα και να παραδώσεις στην επόμενη γενιά εκείνο, που οι πρόγονοι, προφύλαξαν και σου το ΄δωσαν δίχως να το θρυμματίσουν.

Το τίμημα παραμένει όπως πάντα το ίδιο, η ζωή που έτσι κι αλλιώς περνά και χάνεται. Μοιάζει με τους περαστικούς ταξιδιώτες της Ολύμπου, που μόλις προλαβαίνουν  μια διαφορετική, ζωντανή Ελλάδα, αυτή που έμαθε να αγωνίζεται σκληρά και τελικά να τα καταφέρνει, όχι γιατί έχει πλάτες, αλλά γιατί πιστεύει στις δικές της, και δεν λογαριάζει στα ξενόφερτα μουλάρια. 

Φωτογραφικό υλικό

Προτάσεις Verena

Αγαπητοί φίλοι, Ο κ. Χατζημάρκος με την παρακάτω επονομασθείσα «διακήρυξη» του μας προκαλεί...
Μπορεί να κάνει σήμερα τον ανήξερο ο δήμαρχος Ρόδου Αλέξης Κολιάδης όμως στην συνεδρίαση του...
Χθες ομόφωνα το περιφερειακό συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου αποφάσισε και ζητά την μείωση των ελαφιών στη...
Αρχισαν τα...γαλλικά στο νέο δημοτικό συμβούλιο Ρόδου πολύ νωρίτερα απ ότι αναμενόταν!....Σε μια...