Η περίπτωση της γεωθερμίας στη Νίσυρο

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΣ ΣΤΗΝ ΝΙΣΥΡΟ-Πρόσφατα (αρχές Μαΐου) παρουσιάστηκε στον τηλεοπτικό σταθμό «ΑΛΦΑ» ντοκιμαντέρ-ρεπορτάζ της δημοσιογράφου κας Σ. Παπαϊωάννου με θέμα τη γεωθερμική ενέργεια, στo οποίoεπεδίωξε να διερευνήσει τις αιτίες που δεν έχει αξιοποιηθεί αυτή η μορφή ΑΠΕ στη χώρα μας. Μεγάλο μέρος της εκπομπής ήταν αφιερωμένο στο νησί της Νισύρου, όπου υφίσταται και το ένα από τα δύο γεωθερμικά πεδία υψηλών θερμοκρασιών της χώρας μας (το άλλο βρίσκεται στη Μήλο), όπως αυτά έχουν ερευνηθεί και βεβαιωθεί από τα αποτελέσματα των ερευνών που διενήργησε η ΔΕΗ την περίοδο 1980 -1995.

Την πρώτη Ιουνίου δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΡΟΔΙΑΚΗ» ανακοίνωση της Εταιρείας Νισυριακών Μελετών, σχολιάζοντας την ανωτέρω εκπομπή, στην οποία διατυμπανίζεται για μια ακόμη φορά η γνωστή αντίθεση της εν λόγω Εταιρείας σε κάθε προσπάθεια αξιοποίησης του γεωθερμικού δυναμικού της Νισύρου για ηλεκτροπαραγωγή.

Επιθυμούμε να σχολιάσουμε τα γραφόμενα στην επιστολή αυτή σχετικά με τη γεωθερμία, επειδή επαναφέρει, πιστεύουμε από παρανόηση και κακή πληροφόρηση, μια σειρά από αναλήθειες που έχουν καταρριφθεί επιστημονικά εδώ και πάρα πολλά χρόνια.

1. Δυστυχώς για την αλήθεια και την υπεύθυνη ενημέρωση, το τελικό συμπέρασμα που έμεινε στους τηλεθεατές, είναι αυτό που με απορία-πικρία επανελάμβανε η δημοσιογράφος για την μη εκμετάλλευση της γεωθερμίας υψηλής ενθαλπίας και αυτό που δήλωσε ένας εκ των ερωτηθέντων, ότι δηλαδή, οι Νισύριοι αντιτίθενται, επηρεασμένοι δήθεν από αυτά που έγιναν στη Μήλο, και ότι η τεχνολογία σήμερα αντιμετωπίζει επιτυχώς τα προβλήματα που δημιουργούνται. Το τελικό συμπέρασμα που έμεινε στους τηλεθεατές είναι και η απορία κάθε απροκατάληπτου ανθρώπου που θα μάθει το ιστορικό της γεωθερμίας στην Ελλάδα, δηλαδή πώς είναι δυνατό μια χώρα – που βιώνει μάλιστα και μια έντονη οικονομική κρίση – να αφήνει ανεκμετάλλευτές τις φυσικές πηγές ενέργειας που διαθέτει και να προτιμά να εισάγει ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) για να καλύψει τις ενεργειακές της ανάγκες. Η επίκληση των μύθων που δημιουργήθηκαν γύρω από τη Μήλο και την προσπάθεια της ΔΕΗ για την αξιοποίηση του εκεί γεωθερμικού δυναμικού δεν βοηθά στην ερμηνεία των πολυετών αντιδράσεων στο θέμα της γεωθερμίας. Όταν μάλιστα ο όποιος ενδιαφερόμενος διαπιστώσει ότι στη Μήλο δεν συνέβη καμία ανεπανόρθωτη περιβαλλοντική καταστροφή.

Η Εταιρεία Νισυριακών Μελετών διατείνεται ότι η αντίθεση της στην αξιοποίηση της Γεωθερμίας έχει ληφθεί με τεκμηρίωση και αναγνωρίζουμε την καλή πρόθεσή των συντακτών και την αγωνία για τον τόπο τους. Όμως, η τεκμηρίωση που παραθέτουν είναι πεπαλαιωμένη, σε αρκετά σημεία λανθασμένη και ορισμένες αναφορές είναι –πιστεύουμε από λάθος- αποσπασματικές και παραπειστικές.

α) «Είναι σαφές ότι τουριστική ανάπτυξη και περιβαλλοντική προστασία δεν μπορούν να συνυπάρξουν με εργοστάσια γεωθερμίας ... ο ευαίσθητος χώρος του ηφαιστείου της Νισύρου βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο ισορροπίας και κάθε παρέμβαση μπορεί να έχει απρόβλεπτες επιπτώσεις...». (Τμήμα Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος Εργαστήριο Μελέτης & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών Πανεπ. Αθηνών). Η αναφοράστο Εργαστήριο Μελέτης & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών του Τμήμα Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος Πανεπ. Αθηνών έρχεται σε αντίθεση με τα συμπεράσματα της «ΜΕΛΕΤΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟΥ ΝΙΣΥΡΟΥ ΜΕ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ» που εκπόνησε για τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες ομάδα καθηγητών και συνεργατών του ανωτέρω εργαστηρίου (Δρ. ΕΥΘΥΜΗΣ ΛΕΚΚΑΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ, Δρ. Δ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ, Δρ. Ε. ΛΑΓΙΟΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ, Δρ. Π. ΝΟΜΙΚΟΥ, ΛΕΚΤΟΡΑΣ και Ι. ΛΙΒΑΝΟΣ, ΥΠ. ΔΙΔΑΚΤΩΡ) και στα οποία αναφέρεται:

«…Θεωρούμε ότι το γεωθερμικό πεδίο του νησιού δεν πρέπει να μείνει ανεκμετάλλευτο. Για το λόγο αυτό προτείνεται η δημιουργία μιας κάθετης μονάδας, ισχύος 5 MWe, που θα αφορά στην ηλεκτροπαραγωγή, θέρμανση – ψύξη χώρων, θερμοκήπια, αφαλάτωση και θερμά λουτρά. Κατ’ αυτό τον τρόπο, λύνονται όχι μόνο τα προβλήματα παροχής ηλεκτρισμού και πόσιμου νερού, αλλά δίνονται και κίνητρα οικονομικής ανάπτυξης του νησιού, ενώ θα υπάρξει και βελτίωση - ανάπτυξη υποδομών. Οι καλλιέργειες και η αλιεία θα βρουν την επιπλέον ώθηση προκειμένου να αναπτυχθούν περαιτέρω. Τα λουτρά, πάνω στα οποία ήταν βασισμένη η οικονομική ζωή της Νισύρου τον περασμένο αιώνα, δε θα παραμείνουν άλλο αναξιοποίητα κι έτσι ο τουρισμός θα αυξηθεί και μάλιστα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους»

Θεωρούμε ότι η αναφορά που περιέχεται στην επιστολή της Εταιρείας Νισυριακών Μελετών έχει ληφθεί αποσπασματικά από κάποιο άλλο πλαίσιο και σίγουρα δεν εκφράζει το συγκεκριμένο πανεπιστημιακό ίδρυμα.

Για να αναφερθούμε και σε εμπειρίες από άλλες περιοχές, είναι σίγουρο ότι με τη συγκεκριμένη διατύπωση θα διαφωνήσουν τόσο οι τοπικές αρχές της Τοσκάνης στην Ιταλία, όπου η γεωθερμία αποτελεί έναν ιδιαίτερο επιπλέον πόλο έλξης σε μια ιδιαίτερα ανεπτυγμένη τουριστική περιοχή, όσο και οι αρχές και τουριστικές υπηρεσίες στις Αζόρες, νησιωτική ηφαιστειακή περιοχή, συγκρίσιμη με τη Νίσυρο. Η τοπική υπηρεσία τουρισμού προβάλει ιδιαίτερα την αξιοποίηση της γεωθερμίας ως αξιοθέατο στα πλαίσια του ηφαιστειακού γεωτόπου τωνΑζορών.

β) «γεωτρήσεις όπως οι δραστηριότητες για την συνεχή εκμετάλλευση θερμών αλμυρών ρευστών κατά την λειτουργία του εργοστασίου παραγωγής ενέργειας στη Νίσυρο θα μπορούσαν να προκαλέσουν σεισμική δραστηριότητα και ίσως πυροδοτήσουν απρόβλεπτα μεγάλης εκτάσεως υδροθερμικές εκρήξεις...». (Volker Dietrich καθηγητής Ομοσπ. Ινστιτούτο Τεχνολογίας Ζυρίχης). Το ίδιο ισχύει και για το σχόλιο που αποδίδεται στον καθηγητή του Ομοσπ. Ινστιτούτο Τεχνολογίας Ζυρίχης κ. Volker Dietrich, το οποίο παρατίθεται αποσπασματικά, χωρίς συγκεκριμένη αναφορά προέλευσης. Ένας επιστήμονας του κύρους του κ. Dietrich δεν θα έκανε μια τέτοια διαπίστωση χωρίς να έχει τη δυνατότητα να μελετήσει επακριβώς τα σχεδιαζόμενα έργα.

γ) «Η Νίσυρος ανήκει σε ηφαιστειακή ζώνη υψηλής ενθαλπίας και θεωρείται ως ένα από τα δύο πιο επικίνδυνα ηφαιστειακά οικοδομήματα στη χώρα μας. Για τους κινδύνους που συνεπάγεται η εκμετάλλευση γεωθερμικού πεδίου υψηλής ενθαλπίας, σε ενεργά ηφαιστειακά τόξα και μάλιστα επί ή πλησίον ενεργών ηφαιστείων, όπως στην περίπτωση της Νισύρου, η ηγεσία του υπουργείου έχει ενημερωθεί προ πολλού χρόνου. Οι εκρήξεις που ακολούθησαν τις γεωτρήσεις και την εγκατάσταση μονάδος γεωθερμικής ενέργειας στο ηφαίστειο Πινατούμπο των Φιλιππίνων, επαλήθευσαν τις προβλέψεις και τους φόβους μου»... Περαιτέρω, «η αντλούμενη από τους ταμιευτήρες ενέργεια δεν αναπληρώνεται σε σύντομο χρόνο, με αποτέλεσμα, τη μείωση των υπέρθερμων ρευστών εντός του ταμιευτήρα. Στο Λαρντερέλλο της Ιταλίας, τα παραγωγικά πηγάδια διατηρούσαν το ωφέλιμο φορτίο νερού και θερμοκρασίας για δέκα μόνο χρόνια. Στη συνέχεια δημιουργούνται νέες γεωτρήσεις σε ικανή απόσταση για συνέχιση της παραγωγής ενέργειας. Επειδή η Ελλάδα και η Ιταλία ανήκουν στην ίδια, στην Αλπική ορογένεση, είναι επόμενο ότι η ίδια διάρκεια ζωής του κάθε πηγαδιού θα πρέπει να αναμένεται και για την ενδεχόμενη γεώτρηση στη Νίσυρο η οποία έχει έκταση μόνο 40 km2 και επομένως δεν υπάρχει η πολυτέλεια επεκτακτικής γεωθερμικής δραστηριότητας». (Ενημερωτικό-Εισηγητικό σημείωμα του Τμηματάρχου Γεωθερμίας του Υπουργείου Έρευνας και Τεχνολογίας). Ο προβληματισμός που είχε εκφραστεί στο εισηγητικό σημείωμα του τμηματάρχη γεωθερμίας του ΥΒΕΤτο έτος 1992, για τις αιτίες έκρηξης του ηφαιστείου Pinatubo στις Φιλιππίνες, δεν επιβεβαιώθηκε από την επιστημονική κοινότητα. Από το 1992 όλες οι επιστημονικές μελέτες και δημοσιεύσεις που ασχολήθηκαν με το θέμα τεκμηριώνουν ότι δεν υπάρχει σχέση της ηφαιστειακής έκρηξης με τις γεωθερμικές ερευνητικές γεωτρήσεις στην περιοχή. Πρέπει να σημειωθεί ότι δεν είχε εγκατασταθεί μονάδα γεωθερμικής ενέργειας στην περιοχή, όπως εσφαλμένα αναφέρεται στην επιστολή. Στην πραγματικότητα, μετά την εκτέλεση τριών βαθιών ερευνητικών γεωτρήσεων σε βάθη 2000 – 2700m στην περιοχή, το έργο εγκαταλείφθηκε λόγω μη ικανοποιητικών αποτελεσμάτων, 13 μήνες πριν από την έκρηξη του ηφαιστείου (Delfin, F. G., Sussman, D., Ruaya, J. R., and Reyes, A. G., 1992, Hazard assessment of the Pinatubo volcanic-geothermal system: Clues prior to the June 15, 1991 eruption: Transactions Geothermal Resources Council, v. 16, p. 519-528., http://vulcan.wr.usgs.gov/Volcanoes/Philippines/Pinatubo/framework.html). Η ΔΕΗ ΑΕ, που είχε τότε μισθώσει από το Δημόσιο τα δικαιώματα έρευνας και ανάπτυξης του Γ/Θ δυναμικού της Νισύρου, είχε άμεσα ζητήσει γνωμοδότηση από τους ειδικούς καθηγητές του τμήματος Γεωλογίας του Α.Π.Θ. (Μ. Φυτίκας - καθηγητής γεωθερμίας, Β. Παπαζάχος - καθηγητής σεισμολογίας και Δ. Μουντράκης – καθηγητής γεωλογίας και σήμερα Πρόεδρος του ΙΓΜΕ) ήδη από τα πρώτα στάδια ερευνών της ΔΕΗ Α.Ε. στη Νίσυρο. Στην επιστολή τους αυτή οι τρεις καθηγητές αναφέρουν ότι η ανάπτυξη του γεωθερμικού πεδίου όχι μόνο δεν αυξάνει τον κίνδυνο υδροθερμικών εκρήξεων αλλά αντιθέτως τον μειώνει. Η θέση αυτή δεν έχει αντικρουστεί επιστημονικά μέχρι σήμερα. Επίσης και το αρμόδιο τμήμα Γεωθερμίας του ΙΓΜΕ έχει γνωμοδοτήσει ότι η εκμετάλλευση του γεωθερμικού πεδίου της Νισύρου δεν μπορεί να προκαλέσει επαναδραστηριοποίηση του ηφαιστείου, όπως διατυπώνεται σαφώς στη σχετική επιστολή προς το ΥΒΕΤ, η οποία επίσης επισυνάπτεται (ΙΓΜΕ-Δ/νση Ενεργειακών Πρώτων Υλών – Τμήμα Γεωθερμίας, Α.Π. 9379/11-10-95).

Το σχόλιο σχετικά με την εξάντληση της αντλούμενης ενέργειας και την ανάγκη συνεχούς κατασκευής νέων γεωτρήσεων επίσης αναφέρεται σε παλιές εμπειρίες που πλέον με τη σύγχρονη τεχνολογία επανεισαγωγής των ρευστών στους γεωθερμικούς ταμιευτήρες δεν υφίσταται. Η σύγχρονες τεχνικές παρέχουν τη δυνατότητα ορθολογικής αειφόρου διαχείρισης του γεωθερμικού δυναμικού, κάτι που σημαίνει ότι δεν απαιτείται η συνεχής αντικατάσταση των γεωτρήσεων, ούτε παρατηρείται εξάντληση του ενεργειακού δυναμικού. Επισημαίνουμε και πάλι ότι το εισηγητικό σημείωμα του τμηματάρχη γεωθερμίας του ΥΒΕΤ που επικαλείται η Εταιρεία Νισυριακών Μελετών στην επιστολή της χρονολογείται από το 1992. Από τότε έχει συμβεί θεαματική πρόοδος στην τεχνολογία της αξιοποιησης γεωθερμικού δυναμικού, όπως καταδεικνύει και oυπερδιπλασιασμός της παγκόσμιας εγκατεστημένης ισχύος ηλεκτροπαραγωγής από γεωθερμική ενέργεια (1992: 5.834 MW, 2015: 12.365 MW), ενώ ειδικότερα στην Ευρώπη, η εγκατεστημένη ισχύς σχεδόν τριπλασιάστηκε, από 722 MWτο 1995 σε 2.133 MWτο 2015. δ) «Η Νίσυρος, δεν είναι η ίδια περίπτωση με όλες τις άλλες ανά τον κόσμο περιοχές όπου παράγεται ηλεκτρισμός από τη γεωθερμία. Τα παραδείγματα άλλων χωρών που επικαλείται η ΔΕΗ δεν έχουν καμιά σχέση με τη Νίσυρο η οποία έχει έκταση 40 km2 και η περιοχή εκμεταλλεύσεως του γεωθερμικού πεδίου είναι μόλις 3km. Ποιος σοβαρός μηχανικός που ασχολείται με το θέμα μπορεί να εγγυηθεί ότιη παραγωγή 10MW με ρευστά της τάξεως των εκατοντάδων χιλιάδων m3 το έτος που εμπεριέχουν μια σειρά από διάφορες χημικές ουσίες, θα μπορεί να λειτουργήσει απρόσκοπτα και θα είναι δυνατόν να επανεισαχθεί αυτό το ρευστό στο έδαφος; Ποιος μπορείνα εγγυηθεί ότι θα εγκατασταθούν οι κατάλληλοι μηχανισμοί για τον καθαρισμό των αερίων ρύπων. Στην Παντελλέρια των 83km2 και των 8.000 κατοίκων με πλούσιο γεωθερμικό δυναμικό, τα σχέδια για εκμετάλλευση του πεδίου δεν έχουν υλοποιηθεί λόγω της αρνητικής θέσης των κατοίκων...» (Δρ. Χ. Κορωναίος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στο μεταπτυχιακό του ΕΜΠ «Περιβάλλον και Ανάπτυξη», δήμαρχος Νισύρου».

Η αναφορά σε άποψη του σημερινού Δημάρχου Νισύρου πιστεύουμε ότι τον αδικεί ως επιστήμονα, αφού παρατίθεται αποσπασματικά και αποκομμένη από το πλαίσιο και την χρονολογία που πραγματοποιήθηκε. Ισχύει και σε αυτή την περίπτωση ότι αναφέρθηκε ανωτέρω: ένας επιστήμονας για να αξιολογήσει ένα έργο χρειάζεται να το μελετήσει σοβαρά και να λάβει υπόψη του όλα τα ειδικά χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου έργου. Επί πλέον, στο σχόλιο γίνεται αυθαίρετα αναφορά σε ισχύ 10 MW, ενώ δεν υπάρχει σχεδιασμός για εγκατάσταση μονάδας αυτής της ισχύος ως τώρα στη Νίσυρο, ενώ τίθεται το ερώτημα σχετικά με τις εγγυήσεις της τήρησης των περιβαλλοντικών όρων. Υπενθυμίζουμε ότι οι περιβαλλοντικοί όροι επιβάλλονται από την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία και αρμόδιο για την τήρησή τους είναι το ελληνικό δημόσιο που εκδίδει τις σχετικές άδειες.

ε) Δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι σε περίπτωση υλοποιήσεως των σχεδίων παραγωγής ενέργειας, η ΔΕΗ θα είναι οπωσδήποτε συμμέτοχος στην κοινοπραξία. Αντί αναφοράς σε σωρεία περιπτώσεων που αποδεικνύουν την αναξιοπιστία της, θα ρωτήσουμε, πόσες φορές έχει καταδικαστεί η Ελλάδα από το δικαστήριο της Ε.Ε. για ρύπανση του περιβάλλοντος εκ μέρους της ΔΕΗ (Λιμενοπεράματα Ηρακλείου, χρήση cloffen, εργοστάσιο Αγ. Δημητρίου, κ.λπ., κ.λπ.). Εμείς γιατί να την εμπιστευτούμε; Ο όμιλος ΔΕΗ ΑΕ είναι η μεγαλύτερη ελληνική επιχείρηση με ποσοστό συμμετοχής του Δημοσίου 51%. Ο όμιλος ΔΕΗ τηρεί όλες τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις και όρους που επιβάλλει η ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία και για το σκοπό αυτό επενδύει μεγάλα ποσά, έτσι ώστε να συνεχίσει να εξασφαλίζει την ηλεκτροδότηση του συνόλου της ελληνικής επικράτειας με καθαρό και ασφαλή τρόπο. Η Νίσυρος σήμερα τροφοδοτείται με ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται στο Σταθμό Παραγωγής της ΔΕΗ στην Κω. Ο συγκεκριμένος σταθμός λειτουργεί με πετρέλαιο και σίγουρα είναι πιο ρυπογόνος από έναν μελλοντικό σταθμό γεωθερμίας. Αλλά, ο ρυπογόνος σταθμός βρίσκεται σε άλλο νησί… Αν τώρα η διοίκηση της Εταιρείας Νισυριακών Μελετών δεν εμπιστεύεται τη μεγαλύτερη Ελληνική Επιχείρηση, έχει την επιλογή να προτείνει να τροφοδοτηθεί το νησί από καθαρό ρεύμα που παράγεται από γεωθερμικούς σταθμούς στην γειτονική Τουρκία, η οποία την τελευταία δεκαετία δεκαπλασίασε την εγκατεστημένη γεωθερμική ισχύ από 60 MWσε πάνω από 600 MW, αυξάνοντας την ενεργειακή της ανεξαρτησία από εισαγόμενα καύσιμα και αποκτώντας πολύτιμη επιστημονική και τεχνολογική γνώση και δημιουργώντας πολλές νέες θέσεις εργασίας.

στ) Όλο το νησί της Νισύρου, οι πέριξ αυτής της νησίδες και ο μεταξύ αυτών θαλάσσιος χώρος, έχουν ενταχθεί με αποφάσεις των αρμοδίων φορέων στη ζώνη NATURA 2000, με κωδικό GR 4210007 και κατηγορία SCI και έχουν χαρακτηριστεί ως σημαντικές περιοχές με κωδικό GR 167 επειδή είναι πέρασμα των αποδημητικών πτηνών. Σε σχετική πρόσφατη έκδοση του ΙΓΜΕ αναφέρεται ότι, «η Νίσυρος βρίσκεται πάνω στον ανατολικό μεταναστευτικό διάδρομο για τα ασιατικά είδη πτηνών, το σημαντικότερο δρόμο στην πορεία τους προς την Ελλάδα και τη Μικρά Ασία. Η καταγεγραμμένη παρουσία 450.000 ειδών χλωρίδας, 85 ορνιθοπανίδας, 7 ειδών ερπετών, καθώς και η παρουσία της φώκιας Monachous-monachous στις ακτές αναδεικνύουν τη Νίσυρο σε έναν τόπο άξιο προστασίας και μελέτης». Η ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία επιτρέπει τις εργασίας έρευνας και εγκατάστασης γεωθερμικών εγκαταστάσεων σε περιοχές NATURA 2000, ακριβώς επειδή η επιπτώσεις στο περιβάλλον από τέτοιες εγκαταστάσεις είναι μηδαμινές και περιορίζονται κυρίως στην περίοδο κατασκευής των γεωτρήσεων. Οι γεωθερμικοί σταθμοί ολικής επανεισαγωγής δεν παράγουν καθόλου αέριους ρύπους, ενώ το επίπεδο θορύβου της λειτουργίας τους δεν ξεπερνά τα 30 dB, είναι δηλαδή χαμηλότερο από το θόρυβο λειτουργίας ενός ψυγείου, που φτάνει τα 40 dB. Πρέπει να επισημανθεί ότι στη φωτογραφία που επισυνάπτεται στην επιστολή της Εταιρείας Νισυριακών Μελετών, το λευκό σύννεφο που φαίνεται να βγαίνει από τις καμινάδες είναι υδρατμοί από το σύστημα ψύξης, δηλαδή καθαρό νερό, το οποίο στην Ισλανδία, λόγω των χαμηλών θερμοκρασιώνσυμπυκνώνεται άμεσα σε πυκνό λευκό νέφος. Σε κάθε περίπτωση πάντως ένας γεωθερμικός σταθμός παράγει μόνο υδρατμούς και όχι νέφη σωματιδίων και καπνού, όπως συμβαίνει με τους σημερινούς σταθμούς που τροφοδοτούν όλα τα νησιά του Αιγαίου καίγοντας πετρέλαιο. Επιπλέον, η συγκεκριμένη φωτογραφία είναι ένα τμήμα από μια άποψη της εγκατάστασης BlueLagoon, μιας από τις μεγαλύτερες τουριστικές εγκαταστάσεις της Ισλανδίας, όπου έχει δημιουργηθεί μια μεγάλη εγκατάσταση θερμών λουτρών (SPA) που τροφοδοτείται από το νερό ψύξης του παρακείμενου γεωθερμοηλεκτρικού σταθμού (δεν υπήρχαν πριν θερμές πηγές στο συγκεκριμένο σημείο!) (http://www.bluelagoon.com/) το κείμενο υπογράφει ο Πολυβώτης

Φωτογραφικό υλικό

Προτάσεις Verena

Αγαπητοί φίλοι, Ο κ. Χατζημάρκος με την παρακάτω επονομασθείσα «διακήρυξη» του μας προκαλεί...
Μπορεί να κάνει σήμερα τον ανήξερο ο δήμαρχος Ρόδου Αλέξης Κολιάδης όμως στην συνεδρίαση του...
Χθες ομόφωνα το περιφερειακό συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου αποφάσισε και ζητά την μείωση των ελαφιών στη...
Αρχισαν τα...γαλλικά στο νέο δημοτικό συμβούλιο Ρόδου πολύ νωρίτερα απ ότι αναμενόταν!....Σε μια...