ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΧΑΜΗΛΟΥ ΡΙΣΚΟΥ
Ποτέ δεν είναι οικονομικά τα αίτια μιας κρίσης. Τις περισσότερες φορές είναι κοινωνικά. Όπως κοινωνικές είναι και οι επιπτώσεις της. Το χρήμα από μόνο του δεν έχει τη δύναμη να προκαλέσει την άνοδο ή την κατάρρευση μιας οικονομίας. Η απληστία, η αλόγιστη διαχείριση, η διάθεση επίδειξης είναι εκείνα που μπορούν να προκαλέσουν πιστωτικά γεγονότα.
Το 1929 κατέρρευσε το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης προκαλώντας μια βαθιά ύφεση στην αμερικανική οικονομία διάρκειας είκοσι πέντε ολόκληρων χρόνων. Σε αυτό το διάστημα η κρίση έγινε ανθρωπιστική καθώς οι άνεργοι έφθασαν τα δώδεκα εκατομμύρια, οι αυτοκτονίες τις είκοσι τρεις χιλιάδες, άνθρωποι έχασαν τα σπίτια τους, τις δουλειές τους και είδαν τις επιχειρήσεις τους να κλείνουν η μία μετά την άλλη.
Το 1948 ο Άρθουρ Μίλερ, επηρεασμένος από την οικονομική καταστροφή που υπέστη ο έμπορος πατέρας του στο μεγάλο Κραχ, γράφει το μνημειώδες έργο του “Ο θάνατος του εμποράκου” στο οποίο αποτυπώνει την κατάρρευση του λεγόμενου “αμερικανικού ονείρου” με τον απόλυτο κυνισμό που γεννά η υιοθέτηση ενός υλιστικού συστήματος αξιών. Ο ήρωάς του προσπαθώντας να ανέλθει οικονομικά και κοινωνικά, γυρνώντας από πολιτεία σε πολιτεία για να πουλήσει την πραμάτεια του, καταλήγει να αυτοκτονεί νιώθοντας ντροπιασμένος που καταστράφηκε και δεν μπορεί να δει τα παιδιά του στα μάτια.
Στην πραγματικότητα τα αίτια και εκείνης της κρίσης δεν ήταν καθαρά οικονομικά. Ξέσπασε λόγω της πονηριάς και της απληστίας κάποιων και βασίστηκε απόλυτα στην εκμετάλλευση της ανάγκης του σύγχρονου ανθρώπου να ζήσει όσο το δυνατόν με περισσότερες ανέσεις, ακόμα κι αν τελικά υποδουλώνεται προκειμένου να το κατορθώσει. Αφού έδωσαν τάχα μια ευκαιρία στον αμερικανικό λαό να βελτιώσει τη ζωή του μέσα από την ευμάρεια της οικονομίας και του χρηματιστηρίου για λίγο διάστημα, αποφάσισαν μια ωραία μέρα να τα πάρουν όλα πίσω πολλαπλάσια με όλες τις γνωστές συνέπειες.
Το κακό από αυτή την ιστορία είναι ότι δεν διδαχθήκαμε κάτι και καθώς φαίνεται είμαστε υποχρεωμένοι να ξαναζήσουμε εκείνες τις μαύρες ημέρες προκειμένου να επανεξετάσουμε τον κώδικα αξιών μας ως κοινωνία. Διότι οι αξίες είναι αυτές που μπορούν να προλάβουν μια οικονομική κρίση, ακόμα και να την αποτρέψουν αν έχουν ριζώσει στον ψυχισμό ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού.
Υπάρχουν επενδύσεις που δεν εξαρτώνται από το ευρύτερο οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον. Επενδύσεις στην παιδεία και στον πολιτισμό. Επενδύσεις στις επιστήμες και στις τέχνες. Επενδύσεις στην ιατρική τεχνολογία. Επενδύσεις που αφήνουν παρακαταθήκες και σώζουν ζωές. Δεν ξεκληρίζουν ολόκληρες κοινωνικές ομάδες προκειμένου να μη γίνει πληθωριστικό ένα νόμισμα.
Όμως για να προβεί κάποιος σε τέτοιες επενδύσεις θα πρέπει πρωτίστως να είναι είναι ο ίδιος μέτοχος σε τέτοια σχήματα. Να έχει την παιδεία, την κουλτούρα και την ευρύτητα του νου προκειμένου να οδηγήσει έναν ολόκληρο λαό σε μια τέτοια κατεύθυνση. Οι δικοί μας πολιτικοί μέχρι πριν κάποια χρόνια θεωρούσαν το “σπάσιμο των πιάτων” ως ύψιστη μορφή πολιτισμού και τη ρίψη γαρύφαλλων σε κάποια “λεβέντικα” ζεϊμπέκικα επιβράβευση για τη γνήσια έκφραση λαϊκής μαγκιάς.
Δεν κάθισαν ποτέ να κάνουν έναν μακρόπνοο σχεδιασμό για τη χώρα. Πριν λίγες μέρες ένας από τους πιο κυνικούς πολιτικούς που έβγαλε ποτέ αυτή η χώρα παραδέχθηκε σε εθνικό τηλεοπτικό δίκτυο ότι πήραν ένα σωρό χρήματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο παρελθόν τα οποία δεν ήξεραν τι να κάνουν. Κι επειδή δεν θέλησαν να τα διαχειριστούν για την ανοικοδόμηση του έθνους επενδύοντας στην παιδεία, αφού κάτι τέτοιο δεν θα τους έδινε ψήφους, τα έκαναν όλα άσφαλτο και παιδικές χαρές.
Κι αυτός ο λαός, ο πάντοτε ευκολόπιστος και πάντοτε προδομένος, ενώ πλήρωσε και πληρώνει πολύ ακριβά τις “γαλαντόμες” εξαγγελίες και τακτικές, συνεχίζει να έχει την προδιάθεση να υποτροπιάζει σε ανάλογες ρητορικές προδιαγράφοντας με απόλυτη βεβαιότητα την ολική καταστροφή του.
--
Από τη στήλη "ΨΙΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ" στη ΡΟΔΙΑΚΗ της Κυριακής
