Εισιτήριο στον αγώνα της ζωής - Του Θάνου Ζέλκα

ΕΙΣΙΤΗΡΙΟ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ-Σε λίγες ημέρες ξεκινάει το μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός του πλανήτη, το Παγκόσμιο Κύπελο Ποδοσφαίρου. Κι ενώ όλος ο πλανήτης περιμένει εναγωνίως τις μεγάλες μάχες ανάμεσα στα μεγαθήρια του ποδοσφαίρου, ενώ έχει στηθεί μια ολόκληρη βιομηχανία γύρω από τη λαμπερή διοργάνωση, στον αντίποδα στην ίδια τη χώρα που τη φιλοξενεί τα πράγματα δεν είναι τόσο ρόδινα.

Τα ρεπορτάζ διακεκριμένων ανταποκριτών μιλούν για εκκαθάριση στις φτωχογειτονιές της Βραζιλίας, με τις φωτογραφίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας να καταγράφουν την απόλυτη φτώχεια, την ανέχεια και το φόβο που επικρατεί στις “φαβέλες”. Είναι το κόστος που πρέπει να πληρώσουν αυτοί οι άνθρωποι προκειμένου η χώρα τους να πάρει τα εύσημα για την αρτιότητα της διοργάνωσης.

Ενδεχόμενα το κόστος της να ήταν υπεραρκετό ώστε να λυθεί το πρόβλημα όλης της Λατινικής Αμερικής, αλλά το κίνητρο δεν θα ήταν το ίδιο. Κανένας σ' αυτό το Μουντιάλ δεν αγωνίζεται για την ιδέα, για το ίδιο το άθλημα. Όλοι έχουν κάποιο φανερό ή κρυφό όφελος. Οι παίκτες αγωνίζονται για να μπορέσουν να κλείσουν καλύτερα συμβόλαια με τις ομάδες τους. Οι ομάδες για την προβολή των χορηγών τους. Η διοργανώτρια χώρα για να ξεπληρώσει το χρέος προς τη Διεθνή Ομοσπονδία και για να προσελκύσει κόσμο. Όλοι μαζί για το στοίχημα. Γιατί τελικά δεν είναι η μπάλα μόνο που ξεσηκώνει τα πλήθη, αλλά το χρήμα που ρέει γύρω της.

Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος κοινωνιολόγος για να κατανοήσει την άμεση εξάρτηση του ποδοσφαίρου με το χρήμα και τα κέντρα εξουσίας. Η μπάλα φέρνει κόσμο στο γήπεδο. Οι νίκες και τα τρόπαια δημιουργούν μάζες οπαδών. Οι μάζες αναδεικνύουν εξουσίες. Άρα αυτοί που ελέγχουν τις μάζες ελέγχουν έμμεσα και τις εξουσίες.

Στις χώρες όμως της Λατινικής Αμερικής η “μπάλα” είναι και η μοναδική διέξοδος από την απόλυτη εξαθλίωση. Μια καλή μετεγγραφή σε ευρωπαϊκή ομάδα θα σώσει όλη την οικογένεια και θα την βγάλει από την αγριάδα της φαβέλας. Θα της δώσει το εισιτήριο για τις λαμπερές γειτονιές της πόλης. Γι' αυτό και οι καλύτεροι παίκτες προέρχονται από αυτές τις χώρες. Γιατί παίζοντας ποδόσφαιρο μάχονται για την επιβίωση.

Ακόμα ο φανατισμός που δημιουργείται μεταξύ των οπαδών των ομάδων, λειτουργεί τις περισσότερες φορές ως αντιπερισπασμός για τους κυβερνώντες. Ένας πονηρός ηγέτης προτιμά το λαό του διχασμένο για τις φανέλες δύο ομάδων, παρά ενωμένο στο δρόμο εναντίον του. Γι' αυτό και η βία στα γήπεδα πάντα βρίσκει τρόπο να εκφραστεί. Γιατί δρα ως αποσυμπίεση της συσσωρευμένης οργής της κοινωνίας.

Όπως και να 'χει την ίδια ώρα που ο μέσος πολίτης του δυτικού κόσμου θα απολαμβάνει τη μπίρα του μπροστά στο υπερσύγχρονο μοντέλο της τηλεόρασής του, ο αντίστοιχος πολίτης της Βραζιλίας θα προσπαθεί να βρει ένα μεροκάματο σ' αυτή τη γκλαμουριά για να μπορέσουν τα παιδιά του να ζήσουν λίγες ημέρες ακόμα. Κι αν η ομάδα του κερδίσει το Παγκόσμιο Κύπελο θα πανηγυρίσει μαζί με τους υπόλοιπους πιστεύοντας πως η διεθνής κοινότητα θα κοιτάξει τα προβλήματά του τώρα που η χώρα του είναι Πρωταθλήτρια Κόσμου. Σύντομα όμως θα καταλάβει πως όλα τα θαύματα κρατούν τρεις μέρες και μόλις σβήσουν τα φώτα, τα πάντα ξαναγυρνούν στους γνώριμους ρυθμούς.

Η Λατινική Ευρώπη πρέπει να παράγει ποδοσφαιριστές, η Κίνα να φτιάχνει τσιπάκια, η Νότια Ευρώπη να γίνει φθηνός τουριστικός προορισμός όπως οι Παράδεισοι του Τρίτου Κόσμου, για να μπορούν οι κάτοικοι της Βόρειας Αμερικής και της Βόρειας Ευρώπης να καταναλώνουν τα προϊόντα των πολυεθνικών και να κάνουν δεκαπενθήμερες διακοπές δύο φορές το χρόνο. Με κάθε τίμημα. Έστω κι αν στις χώρες παραγωγής και διακοπών οι συνθήκες διαβίωσης γίνονται όλο και χειρότερες. Έστω κι αν η αξία της ζωής ενός Βραζιλιάνου μπορεί να είναι μικρότερη από το κόστος ενός εισιτηρίου του τελικού του Μουντιάλ.


--
Από τη στήλη "ΨΙΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ" στη ΡΟΔΙΑΚΗ της Κυριακής