Είναι Σύμμαχοι ή εχθροί Αρχιπέλαγος Ν. Αιγαίου και Γαλάζια Ανάπτυξη -Η ΘΑΛΑΣΣΑ ΝΕΟΣ ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ -Πραγματοποίηθηκε με πρωτοβουλία του Πάντειου Πανεπιστημίου ειδική ημερίδα με θέμα «η θάλασσα νέος ορίζοντας για την Ελλάδα». Μεταξύ των ομιλητών ήταν και η κ. Λίτσα Φτακλάκη ,διεθνολόγος και περιφερειακός σύμβουλος Νοτίου Αιγαίου. Στην ομιλία της, μεταξύ άλλων, είπε και τα εξής:
Το να έχεις μεγαλώσει σε ένα νησί σε οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε μια ιδιαίτερη πρώτη συνειδητοποίηση: Ο κόσμος σου καταμεσής στο πέλαγος και γύρω- γύρω θάλασσα… Μαθαίνεις από τα πρώτα σου βήματα να τη σέβεσαι, να την προστατεύεις και να την απολαμβάνεις…. γίνεσαι σύμμαχος της καθώς αντιλαμβάνεσαι πως αποτελεί πηγή ζωής. Μαθαίνεις πως η θάλασσα ενώνει λαούς, αναδεικνύει πολιτισμούς, συνθέτει κουλτούρες και δημιουργεί νέους ορίζοντες ! Η θάλασσα- και πόσο μάλλον το Αιγαίο- κρύβει μέσα της τη δύναμη του ενάλιου Πρωτέα, τη δύναμη της Μεταμόρφωσης, της Πρωτεικότητας, της πολλαπλότητας. Έρχομαι λοιπόν από έναν τόπο νησιωτικό, που πρέπει να ξεπεράσει όλους τους δύσκολους παράγοντες επικοινωνίας με τον υπόλοιπο κόσμο, να διαχειριστεί τον παράγοντα της πολυνησιωτικότητας (ενδο/διαπεριφερειακή απομόνωση) και να κάνει τη θάλασσα όχι υδάτινο τείχος αποκλεισμού, αλλά υδάτινο δρόμο επικοινωνίας και ορίζοντα ανάπτυξης..
Για να το μεταφράσουμε με όρους οικονομίας, ουσιαστικά να αξιοποιήσει κάθε δυνατότητα της θάλασσας στο πλαίσιο των πολιτικών της Γαλάζιας Ανάπτυξης ( Blue Growth) για την κοινωνική, οικονομική και εδαφική ανάπτυξη του.
ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΓΑΛΑΖΙΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ – ΓΑΛΑΖΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΣΤΗ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Ν.ΑΙΓΑΙΟΥ Η θάλασσα είναι γνωστή τουλάχιστον από την κλασική αρχαιότητα ως πηγή πόρων. Όσον αφορά στην Περιφέρεια Ν.Αιγαίου, την περιφέρεια του Αρχιπελάγους, η Θάλασσα, αποτελεί την κορωνίδα των αναπτυξιακών της προτεραιοτήτων, οι θαλάσσιες εκτάσεις και οι ακτές της διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη, στην ευμάρεια και την οικονομική ευημερία των νησιών του Αιγαίου. Για εμάς, του νησιώτες ο πλούτος κυρίως βρίσκεται σε αυτό που αποκαλούμε Γαλάζια Ανάπτυξη . Και αυτό γιατί το Ν.Αιγαίο είναι μία πολυνησιακή περιφέρεια, που περιλαμβάνει 79 νησιά, εκ των οποίων τα 50 είναι κατοικημένα, και πλήθος νησίδων και βραχονησίδων, με συνολική επιφάνεια 5.286 τ.χλμ., αποτελώντας το 4% της συνολικής χερσαίας επιφάνειας της χώρας.
Είναι μια περιφέρεια, με κομβική θέση στους βασικούς άξονες των θαλάσσιων μεταφορών προς τη Μαύρη Θάλασσα, τον Ινδικό και τον Ατλαντικό Ωκεανό και νευραλγικό ρόλο στο Ν.Α. Μεσογειακό τόξο και στον άξονα Κύπρος –Αιγαίο– Εύξεινος Πόντος. Και πάνω απ’ όλα με σημαντική γεωπολιτική θέση ως εξωτερικό σύνορο της Ένωσης που γειτνιάζει με τις εξ’ Ανατολών Τρίτες Μεσογειακές Χώρες (Τουρκία, Λίβανος, Ισραήλ, κλπ.).
Το αναπτυξιακό μοντέλο της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, στηρίζεται στον τουρισμό καθώς αποτελεί τη βασική πηγή εισοδήματος, απασχόλησης και ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, ο τριτογενής τομέας - βασικά ο τουρισμός- συμμετέχει με ποσοστό μεγαλύτερου του 80% στο περιφερειακό Α.Ε.Π. και εκπροσωπεί περίπου το 65% στην απασχόληση.
Ως γνωστόν οι ελληνικές περιφέρειες δεν έχουν καμία ουσιαστική αρμοδιότητα σε ότι αφόρα στη Θαλάσσια Πολιτική και ως εκ τούτου συναντά πολλά εμπόδια στην Στρατηγική της Γαλάζιας Ανάπτυξης, στην αξιοποίηση του Γαλάζιου Πλούτου της θα έλεγα. Θα αναφερθώ σ’ ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: Ως αντιπεριφερειάρχης Ν.Αιγαίου είχα ηγηθεί μιας πολύ σημαντικής πρωτοβουλίας σε συνεργασίας με το ΕΛΚΕΘΕ για την ανάπτυξη ενός προγράμματος στο πλαίσιο του Interreg Ελλάδα- Κύπρος 2007-2013. Το πρόγραμμα με ακρωνύμιο ‘ΑΚΤΗ’ , αφορούσε στην Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης της νήσου Ρόδου. Το έργο ήταν πιλοτικό και από πλευράς συμβατικών υποχρεώσεων υλοποιήθηκε με απόλυτη επιτυχία. Ποια ήταν όμως η προστιθέμενη του αξία για τη Ρόδο που παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα διάβρωσης των ακτών της (κυρίως στη Δυτική πλευρά του νησιού), μια ‘άναρχη’ ανάπτυξη της παράκτιας ζώνης χωρίς κανόνες και με σαφώς πολλαπλά περιβαλλοντικά θέματα. Καμία. Για τον απλούστατο λόγο πως το ισχύον θεσμικό πλαίσιο δεν δίνει καμία δυνατότητα δραστικής παρέμβασης, όπως π.χ. η πρόταση των μελετητών για την αποξήλωση κάποιων αλιευτικών καταφύγιων και προβλητών που έγιναν χωρίς κανένα σχεδιασμό και τώρα αφενός δεν χρησιμοποιούνται λόγω μη καταλληλότητας του χώρου και αφετέρου λόγω της συμβολής τους στη διάβρωση των ακτών του νησιού. Αν θέλουμε να μιλάμε για μια Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών, απαιτείται πρωτίστως ένας Εθνικός Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) με τη μορφή συστηματικής, συντονισμένης και διαμεθοριακής προσέγγισης της ολοκληρωμένης θαλάσσιας διακυβέρνησης χωρίς αποκλεισμούς. Σε αυτές τις διαδικασίες σίγουρα οι νησιωτικές και παράκτιες περιφέρειες της χώρας μας θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά με ρόλο και αρμοδιότητες μέσω του Θαλάσσιου Περιφερειακού Χωροταξικού Σχεδιασμού τους. Δεν μπορεί να οι περιφέρειες να συμμετέχουμε σε προγράμματα εδαφικής συνεργασίας ( Interreg, Med, etc) με άξονα το θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό και επί της ουσίας να μην έχουμε καμία αρμοδιότητα.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ Η ΓΑΛΑΖΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΣΥΜΜΑΧΟΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ Ν.ΑΙΓΑΙΟΥ:
Ο Θαλάσσιος Τουρισμός σίγουρα αποτελεί το προνομιακό πεδίο στον οποίο πρέπει να επενδύσουμε, πιο οργανωμένα, με έξυπνες πολιτικές και υψηλότερο επίπεδο παρεχόμενων υπηρεσιών. Ο Καταδυτικός τουρισμός, τα Θαλάσσια πάρκα, ο τουρισμός Κρουαζιέρας, ο τουρισμός σκαφών αναψυχής (yachting), ο ιστιοπλοϊκός τουρισμός ο ναυταθλητισμός, ο πολιτιστικός τουρισμός, τα θαλάσσια θέρετρα, κα, αποτελούν ταχέως αναπτυσσόμενες ειδικές μορφές τουρισμού με μεγάλη ζήτηση.
Ενός πλούτου όμως που θα πρέπει να αξιοποιήσουμε με Σεβασμό και με όρους Αειφορίας καθώς τις τελευταίες δεκαετίες, ακριβώς λόγο συγκεκριμένου θεσμικού πλαισίου και κανόνων, η Παράκτια Ζώνη υπόκειται σε έντονη οικιστική και οικονομική ανάπτυξη, συχνά μη ορθολογικά χωροθετημένη και σχεδόν μονοδιάστατα ενταγμένη στο πλαίσιο της "τουριστικής βιομηχανίας" χωρίς κανόνες και ελεγκτικούς μηχανισμούς.
Προκειμένου οι τομείς της Γαλάζιας Ανάπτυξης να εξελιχθούν στο Αιγαίο και να συμβάλλουν αφενός στα μέγιστα στην οικονομία, και αφετέρου στην αποτελεσματικότερη διαχείριση των κινδύνων και των βλαβερών χρήσεων, είναι αναγκαίο να ενταχθούν σε ένα ευρύτερο Στρατηγικό Πλαίσιο Συντονισμού και ανάπτυξης Συνεργειών.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΙΑΣ ΜΑΚΡΟΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΣΤΗ Ν.Α. ΜΕΣΟΓΕΙΟ
Το Αιγαίο, ενιαίο, αδιαίρετο, απαιτεί μια ευρύτερη Πολιτική, Πολυεπίπεδη και Πολυδιάστατη προσέγγιση για αποτελεσματική διαχείριση της Θάλασσας και των προβλημάτων που προκύπτουν, όπως είναι π.χ. υπεραλίευση και μόλυνση. Δυο κλασικά παραδείγματα που καταδεικνύουν το πρόβλημα αλλά παράλληλα αναδεικνύουν το θέμα των συνεργασιών σε διαπεριφερειακό, διαμεθοριακό και διασυνοριακό επίπεδο με όλους τους εμπλεκόμενους δρώντες στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου
Η έννοια της Μακροπεριφέρειας διατυπώθηκε επίσημα το 2007 και από τότε έχει εγκριθεί η Μακροπεριφερειακή στρατηγική για την Βαλτική, το Δούναβη, τον Ατλαντικό, τις Άλπεις και η νέα Μακροπεριφερειακή στρατηγική Αδριατικής-Ιονίου. Οι Μακροπεριφερειακές στρατηγικές αποτελούν μια νέα μορφή συνεργασίας και μπορούν να εξελιχθούν σε σημαντικό μέσο για την υλοποίηση του στόχου της εδαφικής συνοχής και της προώθησης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης αλλά και της συνεργασίες με τρίτες χώρες που γειτνιάζουν. Έχει αξία να διαβάσει κανείς την κοινή Έκθεση της Επιτροπής για τα οφέλη και την προστιθέμενη αξία των ΜΣ. Ο καθορισμός μιας Μακροπεριφερειακής στρατηγικής στη ΝΑ Μεσόγειο θα παρέχει τη συνολική θεώρηση προκειμένου οι περιοχές που θα εντάσσονται σε αυτή να μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικότερα τις προκλήσεις, και να αξιοποιήσουν καλύτερα τις δυνατότητες τους και τα χρηματοδοτικά εργαλεία που διατίθενται από την ΕΕ.
Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε το μέγιστο μας πρόβλημα που μας αφορά όλους και είναι το μεταναστευτικό-προσφυγικό. Ένα πρόβλημα που μας ντροπιάζει, μας πληγώνει αλλά και μας ταλαιπωρεί. Όπου η απουσία ελέγχων, συνεργασιών και αποτελεσματικών μέτρων αντιμετώπισης του έχουν μετατρέψει τα γαλάζια νερά του Αιγαίου σε υγρούς τάφους χιλιάδες ανθρώπων. Όνειδος για το δυτικό κόσμο! Ας κατανοήσουμε πως πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για ν’ αντιμετωπίσουμε τις νέες συνθήκες, για να δείξουμε πως έχουμε τις δυνατότητες να αναπτύξουμε τη θαλάσσια πολιτική, που τελικά δεν αφορά μόνο τον τομέα της οικονομίας αλλά είναι ευρύτερο για αυτό και πρέπει να μιλάμε για συμπράξεις και ενισχυμένες συνεργασίες και συνέργειες. Σίγουρα, οι νησιωτικές περιφέρειες του Αιγαίου μπορούν να διαδραματίσουν ένα καταλυτικό ρόλο στην ανάπτυξη μιας Μακροπεριφερειακής Στρατηγικής στη ΝΑ Μεσόγειο, η οποία μπορεί να λειτουργήσει ως ένα θεσμικό πλαίσιο θωράκισης των θαλάσσιων πολιτικών μας αλλά και συνεργειών με τρίτες χώρες ως προς την εφαρμογή κοινών πολιτικών για μέγιστα αλλά και μικρότερα προβλήματα που ταλανίζουν τις θάλασσες μας. Το Ν.Αιγαίο, ως μια ευρωπαϊκή μεσογειακή νησιωτική περιφέρεια μπορεί να είναι παρόν στις σύγχρονες προκλήσεις, επιδιώκοντας την ανάπτυξη ενισχυμένων συνεργασιών για μια βιώσιμη ανάπτυξη στη Θαλάσσια Οικονομία… Το Απέραντο Γαλάζιο του Αιγαίου, το Μοναδικό και Μονάκριβο Αιγαίο μας, αποτελεί τον πλούτο μας, τη δύναμη μας καθώς και ένα πεδίο προκλήσεων και προοπτικών. Αρκεί να μετατρέψουμε τους κινδύνους σε προκλήσεις και τα μειονεκτήματα σε πλεονεκτήματα..
( Η Ελευθερία Φτακλάκη Είναι Διεθνολόγος και Υποψ. Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αιγαίου Περιφερειακός Σύμβουλος και τέως αντιπεριφερειάρχης Ν.Αιγαίου Πρόεδρος ΚοιΝΣΕΠ ‘ΑΡΩΜΑ ΑΙΓΑΙΟΥ’)
Το Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών διοργανώνει βραδιά συζήτησης, με θέμα :
«Η θάλασσα, νέος ορίζοντας για την Ελλάδα ;» Αμφιθέατρο Μουσείου Ακρόπολης 7 Φεβρουαρίου 2017, ώρα έναρξης 18.00
Πρόγραμμα
17.30-18.00Προσέλευση- Εγγραφέςσυμμετεχόντων A’ Mέρος εκδήλωσης 18.00-18.30Χαιρετισμοί Δημήτριος Παντερμαλής, Πρόεδρος Μουσείου Ακρόπολης Ισμήνη Κριάρη, Πρύτανης Παντείου Πανεπιστημίου Διονύσης Τσακνής, Πρόεδρος ΕΡΤ 18.30-19.00Kεντρική ομιλία Γιάννης Δραγασάκης, Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης «Η θάλασσα, νέος ορίζοντας για την Ελλάδα ;» B’ Mέρος εκδήλωσης 19.00-19.15Εύη Σαχίνη, Διευθύντρια Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης «Γαλάζια ανάπτυξη και το ελληνικό οικοσύστημα έρευνας και καινοτομίας»
19.15 – 21.00Στρογγυλή Τράπεζα Συντονίζει ο δημοσιογράφος Γιώργος Καραχάλιος,π.διευθυντής ειδήσεων-ενημέρωσης της ΕΡΤ
Συζητούν(με αλφαβητική σειρά) Μιχάλης Αγγελόπουλος, δήμαρχος Σάμου, αντιπρόεδρος Κογκρέσου Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης
Σοφία Αυγερινού-Κολώνια, καθηγήτρια Σχολής Αρχιτεκτόνων-Μηχανικών Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου
Χριστιάνα Καλογήρου, περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου
Ηλίας Καματερός, Βουλευτής Δωδεκανήσου ΣΥΡΙΖΑ
Αντιγόνη Λυμπεράκη, καθηγήτρια Τμήματος Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Σχολή επιστημών οικονομίας και δημόσιας διοίκησης, Πάντειο Πανεπιστήμιο
Eλευθερία Φτακλάκη, διεθνολόγος, περιφερειακή σύμβουλος, τ.αντιπεριφερειάρχης, Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.
Σύνδεση από Βρυξέλλες με τον κ.Γιώργο Αλεξάκη, Περιφερειακό Σύμβουλο, εντεταλμένο Ευρωπαϊκών και Διεθνών υποθέσεων της περιφέρειας Κρήτης και Αντιπρόεδρο για τα Θαλάσσια Θέματα της CPMR
Για το βιβλίο «Θαλάσσια χωρικά ζητήματα» μιλά η επιμελήτρια και συν-συγγραφέας κ. Στέλλα Κυβέλου , Αν.Καθηγήτρια του Τμήματος Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου.
21.00-21.30 Συζήτηση με το κοινό 21.30Κλείσιμο βραδιάς συζήτησης Eπιστημονική ευθύνη : Στέλλα Κυβέλου, αναπλ.καθηγήτρια Τμήματος Οικονομικής και περιφερειακής Ανάπτυξης.
Χορηγός επικοινωνίας ΕΡΤ
Οργανωτική Γραμματεία : Πάντειο Πανεπιστήμιο-SDMed Observation, Planning & Eco-innovation
Σημείωση : Για τη συμμετοχή στην Εκδήλωση απαιτείται προεγγραφή, λόγω περιορισμένων θέσεων. Παρακαλούμε, επισκεφθείτε τον παρακάτω σύνδεσμο για την εγγραφή σας. http://www.sd-med.org/2012-07-05-22-03-20/437-h-θάλασσα,-νέος-ορίζοντας-για-την-ελλάδα.html
