Η Ευρώπη τα τελευταία χρόνια δείχνει να ασπάζεται την προτροπή του Μεγάλου Τιμονιέρη “αφήστε όλα τα λουλούδια να ανθίσουν”, καθώς φαίνεται πως ξέχασε το αιματοκυλισμένο παρελθόν της και άρχισε να υποστηρίζει πάλι ακροδεξιές αντιλήψεις. Με αφορμή το μεταναστευτικό και τους κλυδωνισμούς που προκάλεσε στις χώρες της Γηραιάς Ηπείρου, άνοιξαν τα σεντούκια στα υπόγεια και βγήκαν στην επιφάνεια τα πιο “ευγενή” συναισθήματα των ευρωπαίων.
Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος διδάκτορας φιλοσοφίας για να κατανοήσει τους λόγους για τους οποίους η ακροδεξιά έγινε πάλι ελκυστική σε κάποιες κοινωνικές ομάδες. Το αβέβαιο μέλλον, η ακρίβεια, η ανεργία, οι τεράστιες ανισότητες είναι το “καύσιμο” που την τροφοδοτούν. Στα αυτιά των ταλαιπωρημένων και αδικημένων, οι ακροδεξιές παράτες δεν ακούγονται ως κήρυγμα μίσους αλλά ως καταπραϋντικό του πόνου τους. Για κάποιους άλλους είναι η ψήφος διαμαρτυρίας για να τιμωρήσουν το σύστημα που έχει απομακρυνθεί από τη λαϊκή βάση. Για κάποιους άλλους είναι απλά μια τρομερή ευκαιρία.
Μεγάλο μέρος της ευθύνης φέρει βέβαια το ίδιο το πολιτικό σύστημα που έχει ενοχοποιήσει κάθε έννοια πατριωτισμού και έχει αφήσει να τον καπηλεύονται τα λούμπεν στοιχεία της κοινωνίας μας. Μιλάμε φυσικά για τον υγιή πατριωτισμό που ουδεμία σχέση έχει με την πατριδοκαπηλία, τις “μεγάλες ιδέες” και τη μισαλλοδοξία. Δυστυχώς μέσα σε μια προσπάθεια να αποτάξουμε από πάνω μας τα κακά του στοιχεία, έχουμε αφήσει έρμαιο στα χέρια τουλάχιστον γραφικών και τις αξίες που πρεσβεύει. Δεν μπορούμε λοιπόν να τους ρίχνουμε το ανάθεμα που το εκμεταλλεύονται κατά το δοκούν.
Στη φύση δεν αρέσουν τα κενά. Προσπαθεί πάντα να τα γεμίσει. Έτσι γίνεται και με τις ιδέες. Όποιος δεν τις διαφυλάσσει ως κόρη οφθαλμού, κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή να τις δει να γίνονται κουρελόπανα σε επικίνδυνα χέρια. Τότε όμως είναι πολύ αργά. Άπαξ και εντρυφήσει το δηλητήριο στις κοινωνίες, επέρχεται η συνήθεια. Αυτό που αποκαλούμε μιθριδατισμό. Οι μικρές δόσεις του δηλητηρίου δεν σκοτώνουν το θύμα. Αντιθέτως του δίνουν τη δυνατότητα να αποκτήσει ανοσία και να αντέχει ακόμα σε μεγαλύτερες δόσεις.
Έγινε πριν λίγες ημέρες μια από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές τραγωδίες ανοιχτά της Πύλου. Όσοι δεν μπολιάστηκαν από το δηλητήριο, συγκλονίστηκαν και έσπευσαν να με κάθε τρόπο να δηλώσουν την αλληλεγγύη τους. Υπήρχαν όμως και εκείνοι που είτε αδιαφόρησαν είτε επικαλέστηκαν απόψεις του τύπου “και ποιος τους είπε να μπούνε στο σαπιοκάραβο και να έρθουν στην Ευρώπη”, “ποιος τους δίνει τόσα χρήματα για να μπουν παράνομα στα μέρη μας”, “ποιος τους είπε ότι τους θέλουμε” και άλλα τόσα “χαριτωμένα”.
Στο σημείο αυτό είναι αναγκαίο να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Προφανώς η χώρα μας δεν είναι κοινόβιο χωρίς σύνορα και κανόνες. Υπάρχει όμως παράλληλα και μια άλλη πραγματικότητα που αποτελεί κοινό τόπο με τους υπόλοιπους ευρωπαίους. Είτε είμαστε ανθρωπιστές και αλληλέγγυοι, οπότε προσπαθούμε να βρούμε μια λύση, είτε είμαστε ψυχροί και αδιάφοροι και αφήνουμε τους πρόσφυγες να πνίγονται στα σαπιοκάραβα κι εμείς να στρουθοκαμηλίζουμε. Προφανώς μαζί με τους πρόσφυγες υπάρχουν και κακοποιά στοιχεία. Όμως για την αξία της ανθρώπινης ζωής, το ζήτημα έχει λυθεί από την Αναγέννηση.
Αν δούμε πιο ψύχραιμα τα πράγματα, για τη διαφθορά στον δημόσιο βίο δεν ευθύνεται κανένας πρόσφυγας. Για τα υπερκέρδη των πολυεθνικών και εγχώριων μεγάλων εταιρειών δεν ευθύνεται κανένας πρόσφυγας. Για την ανεργία δεν ευθύνεται κανένας πρόσφυγας. Συνήθως αυτοί οι άνθρωποι πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης και δουλεύουν για ένα κομμάτι ψωμί κάνοντας δουλειές που εμείς δεν καταδεχόμαστε πλέον να κάνουμε. Για την ανοργανωσιά του κράτους μας δεν ευθύνεται κανένας πρόσφυγας.
Αν ψάχνουμε τους πραγματικούς υπευθύνους για την πραγματική μας κατάντια υπάρχουν δυο μέρη που μπορούμε να τους αναζητήσουμε. Οι καθρέπτες και οι τηλεοράσεις. Ας μη ξεχνάμε όμως ότι αφήνοντας ελεύθερα τα λουλούδια να ανθίσουν χωρίς να τα προσέχουμε, δίπλα τους φυτρώνουν ζιζάνια που στο τέλος τα πνίγουν.
Από τη στήλη "ΨΙΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ" στη ΡΟΔΙΑΚΗ της Κυριακής
